แบริออน (
อังกฤษ: Baryon) เป็นตระกูลหนึ่งของ
อนุภาคย่อยของอะตอมแบบ
ผสมที่เกิดจาก
ควาร์ก 3 ตัว (ซึ่งแตกต่างจาก
มีซอน ซึ่งประกอบด้วยควาร์ก 1 ตัวและ
ปฏิควาร์ก 1 ตัว) พวกแบริออนและมีซอนต่างก็เป็นส่วนหนึ่งของตระกูลอนุภาคที่เรียกว่า
แฮดรอน ซึ่งเป็นตระกูลอนุภาคที่เกิดจากควาร์ก คำว่า แบริออน มาจาก
ภาษากรีกโบราณว่า βαρύς (แบรีส) มีความหมายว่า "หนัก" เนื่องจากเมื่อครั้งที่ตั้งชื่อนี้นั้น พวกอนุภาคมูลฐานที่รู้จักกันแล้วส่วนใหญ่มีมวลน้อยกว่าพวกแบริออนเนื่องจากแบริออนประกอบด้วยควาร์ก มันจึงประสพกับ
อันตรกิริยาอย่างเข้ม ในขณะที่พวก
เลปตอน ซึ่งไม่มีส่วนประกอบของควาร์ก ไม่ต้องประสพ พวกแบริออนที่คุ้นเคยมากที่สุดคือ
โปรตอน และ
นิวตรอน ซึ่งประกอบขึ้นเป็นมวลส่วนใหญ่ของ
สสารที่มองเห็นได้ใน
จักรวาล ขณะที่
อิเล็กตรอน (ส่วนประกอบหลักอีกอย่างหนึ่งของ
อะตอม) เป็นเลปตอน แบริออนแต่ละตัวจะมีคู่ปฏิยานุภาคที่เรียกว่า ปฏิแบริออน ซึ่งควาร์กจะถูกแทนที่ด้วยคู่ตรงข้ามของมันคือ ปฏิควาร์ก ตัวอย่างเช่น
โปรตอนประกอบด้วย 2
อัพควาร์ก และ 1
ดาวน์ควาร์ก คู่
ปฏิยานุภาคของมันคือ
ปฏิโปรตอน ประกอบด้วย 2 อัพปฏิควาร์ก และ 1 ดาวน์ปฏิควาร์กจนถึงเร็ว ๆ นี้ ยังคิดกันว่ามีการทดลองบางอย่างที่สามารถแสดงถึงการมีอยู่ของ
เพนตาควาร์ก หรือแบริออนประหลาดที่ประกอบด้วยควาร์ก 4 ตัวกับแอนติควาร์ก 1 ตัว
[1][2] ชุมชนนักฟิสิกส์อนุภาคทั้งหมดไม่เคยมองการมีอยู่ของอนุภาคในลักษณะนี้มาก่อนจนกระทั่ง ค.ศ. 2006
[3] แต่ในปี ค.ศ. 2008 มีหลักฐานที่น่าเชื่อถือซึ่งล้มล้างความเชื่อเรื่องการมีอยู่ของเพนตาควาร์ก
[4]