แม่น้ำตูเมน (อังกฤษ: Tumen River) หรือ แม่น้ำทูมัน (เกาหลี: 豆滿江, 두만강) เป็นแม่น้ำทางตะวันออกเฉียงเหนือของทวีปเอเชีย เป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างประเทศจีน เกาหลีเหนือ และรัสเซีย มีความยาว 521 กิโลเมตร (324 ไมล์) มีต้นน้ำอยู่ที่ภูเขาแพ็กดู (Mount Paektu)[1] ไหลผ่านระหว่างมณฑลจี๋หลินของจีนกับจังหวัดรยังกัง (Ryanggang Province) และจังหวัดฮัมกย็องเหนือ (North Hamgyong Province) ของเกาหลีเหนือ และไหลผ่านพรมแดนรัสเซียกับเกาหลีเหนือเป็นระยะทาง 17 กิโลเมตร (11 ไมล์) ก่อนไหลลงทะเลญี่ปุ่น[2]ชื่อแม่น้ำตูเมนมาจากคำในภาษามองโกเลีย tümen (แปลว่า หนึ่งหมื่น) ชื่อภาษารัสเซียคือ Tumannaya (แปลว่า หมอก) ปัจจุบันแม่น้ำสายนี้ได้รับมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรมของเกาหลีเหนือและจีน แต่ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่ง เมืองสำคัญริมแม่น้ำได้แก่ ฮเวรย็อง (Hoeryong), อนซ็อง (Onsong) ของเกาหลีเหนือ และหนานผิง (Nanping) ของจีน ในปี ค.ศ. 1938 ญี่ปุ่นได้สร้างสะพานข้ามแม่น้ำตูเมนตรงจุดที่แม่น้ำฉวน (Quan River) มารวมกับแม่น้ำตูเมน ต่อมาในปี ค.ศ. 1995 จีน มองโกเลีย รัสเซีย เกาหลีใต้ได้ลงนามในความร่วมมือพื้นที่พัฒนาเศรษฐกิจแม่น้ำตูเมน[3][4]ชาวเกาหลีเหนือที่ต้องการหลบหนีออกนอกประเทศมักใช้แม่น้ำตูเมนเป็นเส้นทางหลบหนี[5] เนื่องจากมีความตื้นและไม่กว้างมาก[1] สามารถเดินหรือว่ายข้ามเป็นระยะสั้น ๆ ได้[1] ในฤดูหนาว แม่น้ำสายนี้จะเป็นน้ำแข็งจนเดินข้ามไปอีกฝั่งได้[6] ผู้ที่หลบหนีส่วนใหญ่จะเลือกข้ามไปประเทศจีนมากกว่ารัสเซีย เนื่องจากรัสเซียมีการลาดตระเวนตามชายแดนที่ดีกว่า[1] และมีชาวเกาหลีคอยช่วยเหลือน้อยกว่า