โครงการแวนการ์ด (อังกฤษ: Project Vanguard) เป็นโครงการของห้องปฏิบัติการวิจัยของกองทัพเรือสหรัฐ (อังกฤษ: United States Naval Research Laboratory (NRL)) ที่มีแผนจะปล่อยดาวเทียมดวงแรกของประเทศอเมริกาโดยใช้จรวดแวนการ์ด[1] เนื่องจากการล้ำหน้าของสหภาพโซเวียตที่ปล่อยดาวเทียม Sputnik 1 เมื่อ 4 ตุลาคม ค.ศ. 1957 ทำให้อเมริกาต้องรื้อฟื้นโครงการ Explorer ที่ถูกยกเลิกไป ก่อนที่โครงการทั้ง 2 ของอเมริกาจะเสร็จสิ้น โซเวียตได้ล้ำหน้าไปอีกด้วยการปล่อยดาวเทียมดวงที่ 2 คือ Sputnik 2 เมื่อ 3 พฤศจิกายน ค.ศ. 1957 และการปล่อยจรวด Vanguard TV3 เมื่อ 6 ธันวาคม ค.ศ. 1957 ที่มีการถ่ายทอดทางโทรทัศน์ แต่จรวดกลับพุ่งขึ้นจากแท่นยิงได้เพียง 4 ฟุต (1.2 เมตร) หรือเพียง 2 วินาที ก็ตกลงมา และระเบิด โชคดีที่ดาวเทียมที่อยู่ส่วนบนเสียหายไม่มาก ยังคงซ่อมแซมได้ สุดท้ายเมื่อ 17 มีนาคม ค.ศ. 1958 ดาวเทียม Vanguard 1 ได้กลายเป็นดาวเทียมดวงที่ 2 ของประเทศอเมริกา ส่วนดวงแรกก็คือ Explorer 1 ที่ปล่อยเมื่อ 31 มกราคม ค.ศ. 1958