ตัวอย่าง ของ โคลงทวาทศมาส

(ต่อจากนี้เป็นข้อความในหนังสือประวัติวรรณคดีไทย ของเปลื้อง ณ นคร)

๏ กรจบบทมาศไท้ธาศรี ศากยแฮ
หัตถ์บังคมฟูมไนยเลือดย้อย
บวงสรวงสุมาลีนานไฝ่ สมแฮ
เดือนใฝ่หาละห้อยใฝ่หา ฯ
๏ รายนุชเป็นเนตรล้าเป็นองค พี่แม่
จับจึงมาข่มเข็ญขึ้นไส้
รลวงพิไลจงจักแม่ ดยวแม่
เดือนแปดแปดยามไห้ร่ำโหย ฯ

ในการนิพนธ์นั้น เริ่มด้วยการไหว้พระพรหม พระนารายณ์ เทพยดา พระมหากษัตริย์ แล้วเริ่มกล่าวถึงนางที่รัก อันต้องจากไกล แล้วพรรณนาอาลัย ตั้งแต่เดือน 5 เป็นลำดับไป การพรรณนารักนั้นเคล้าไปกับอากาศธาตุและเหตุการณ์ต่าง ๆ อันเกิดขึ้นในเดือนนั้น ๆ เมื่อครบสิบสองเดือนแล้วจึงพรรณนาพระเกียรติยศ กล่าวถวายพระพรและแสดงความมุ่งหมายในการนิพนธ์

กระบวนการพรรณนาอาลัยรักนับว่าสูงทางกวีรส คือ กวีที่มีความนัยอันพิศวาศ ซึ่งเป็นแบบอย่างให้กวีรุ่นหลัง นำไปใช้

ด้านสำนวนโวหารมีความยอดเยี่ยม แม้จะมีถ้อยคำอันเป็นโบราณหลายคำ และ ภาษาอื่น เช่น เขมร บาลี สันสกฤต จึงยากที่จะเข้าใจได้อย่างถูกต้อง นอกจากจะสันนิษฐานเอา