โรคติดเชื้อลิชมาเนีย หรือ ลิชมาเนียซิส (อังกฤษ: Leishmaniasis) เป็นโรคติดต่อจากปรสิตชนิดโปรโตซัวในจีนัส Leishmania โดยมี "ริ้นฝอยทราย" บางชนิด เป็นตัวพาหะนำโรค[1] โดยริ้นฝอยทรายดูดเลือดสัตว์เป็นอาหาร ไปกัดสัตว์ที่มีเชื้อแต่ไม่แสดงอาการ จากนั้นนำเชื้อไปสู่คน โรคนี้อาจแสดงอาการได้สามแบบ คือแบบผิวหนัง (cutaneous leishmaniasis) , แบบผิวหนังและเยื่อบุ (mucocutaneous leishmaniasis) , และแบบอวัยวะภายใน (visceral leishmaniasis)[1] แบบผิวหนังจะทำให้มีแผลที่ผิวหนัง ในขณะที่แบบผิวหนังและเยื่อบุจะทำให้มีแผลที่ผิวหนัง ปาก และจมูก และแบบอวัยวะภายในในช่วงแรกจะมีแผลที่ผิวหนัง จากนั้นจึงมีไข้ เลือดจาง และตับม้ามโต[1][2]เชื้อ Leishmania ที่ก่อโรคในมนุษย์มีอยู่มากกว่า 20 สปีชีส์[1] ปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้แก่ ความยากจน การขาดสารอาหาร การทำลายป่า และการทำให้เป็นเมือง[1] โรคนี้ทั้งสามรูปแบบสามารถวินิจฉัยได้จากการตรวจพบเชื้อจากการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์[1] นอกจากนี้ชนิดที่ติดเชื้อที่อวัยวะภายในยังอาจตรวจพบได้จากการตรวจเลือด[2]ปกติพบโรคชนิดนี้พบในแถบประเทศตะวันออกกลาง อินเดีย ปากีสถาน[ต้องการอ้างอิง] ปัจจุบันมีผู้ป่วยโรคติดเชื้อลิชมาเนียประมาณ 12 ล้านคน[3] ใน 98 ประเทศ[2] แต่ละปีจะมีผู้ติดเชื้อรายใหม่ประมาณ 2 ล้านคน[2] มีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ประมาณ 20,000-50,000 ราย[1][4] และมีจำนวนผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ระบาด (เอเชีย แอฟริกา อเมริกากลาง และอเมริกาใต้) ประมาณ 200 ล้านคน[2][5] องค์การอนามัยโลกได้ขอลดราคายาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคนี้จากบริษัทยา[2] นอกจากมนุษย์แล้วยังอาจพบโรคนี้ได้ในสัตว์อื่น เช่น สุนัข และหนู เป็นต้น[1]