ตราประจำโรงเรียน พ.ศ. 2425 - 2452
ตราประจำโรงเรียน พ.ศ. 2452 - 2459
ตราประจำโรงเรียน พ.ศ. 2459 - 2475
ตราประจำโรงเรียน พ.ศ. 2475 - ปัจจุบัน
ตราประจำโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และในเครือโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
ตราเสมา ชมพู - ฟ้า โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และในเครือโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
ธงประจำโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และในเครือโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
ตราอักษรประดิษฐ์ นมร. ตราประจำโรงเรียนในเครือโรงเรียนนวมินทราชินูทิศ
พระนามาภิไธยย่อ ส.ก. สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ตราประจำโรงเรียนในเครือโรงเรียนนวมินทราชินูทิศ
ต้นกัลปพฤกษ์
ขนาดของกุหลาบจุฬาลงกรณ์ เมื่อเทียบกับพระพักตร์ "หม่อมเจ้าหญิง พูนพิศมัย ดิศกุล" จะเห็นว่ามีขนาดใหญ่มาก
พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บริเวณหน้าโรงเรียน ผู้ทรงก่อตั้งโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- ตราประจำโรงเรียน ตราประจำโรงเรียนนวมินทราชินูทิศ สวนกุหลาบวิทยาลัย สมุทรปราการ เป็นตราประจำโรงเรียนในเครือสวนกุหลาบทั้งหมด โดยเป็นตราของโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้พระมหาปรมาภิไธยย่อ "จปร." ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 กลับมาบรรจุในตราประจำโรงเรียนอีกครั้งหนึ่ง หลังมีการเปลี่ยนแปลงตราประจำโรงเรียนมาแล้ว 4 แบบ นับแต่มีการก่อตั้งโรงเรียนในปี พ.ศ. 2425 เป็นต้นมา มีลักษณะของตราเป็นรูปหนังสือ ที่บริเวณหน้าปกได้ประดิษฐาน พระปรมาภิไทยย่อ จ.ป.ร. และมี พระเกี้ยวยอด อยู่ด้านบน ในหนังสือ มีขนนก ดินสอ ไม้บรรทัด ด้านขวามีช่อกุหลาบ 4 ดอก อันหมายถึงหัวใจนักปราชญ์ คือ สุ จิ ปุ ริ หรือ ฟัง พูด อ่าน เขียน ด้านล่างซ้ายของ หนังสือมี ริบบิ้น ผูกอยู่ที่ก้านกุหลาบมีข้อความอยู่ที่ริบบิ้น เขียนว่า “โรงเรียนหลวงสวนกุหลาบ” ด้านบน ปรากฏมีปรัชญาและคติพจน์ “สุวิชาโน ภว โหติ” ด้านล่างมีคำแปลว่า “ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ”[2]
- อักษรย่อ ส.ก.ส. สำหรับเครื่องแบบนักเรียนทุกชั้นปี อักษรย่อ ส.ก.ส. สีกรมท่าหรือน้ำเงินเข้ม ประดับบริเวณอกข้างขวา
- ตรานวมินทราชินูทิศ (นมร.) ตราสัญลักษณ์เป็นด้ายปักรูปทรงตัวอักษรประดิษฐ์ นมร สีกรมท่าหรือน้ำเงินเข้ม ประดับเหนืออักษรย่อโรงเรียน ส.ก.ส. บริเวณอกข้างขวา สำหรับเครื่องแบบนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น
- ตราเสมาชมพู-ฟ้า ตราสัญลักษณ์เป็นด้ายปักรูปทรงใบเสมาสีชมพู-ฟ้าอย่างละครึ่ง ประดับเหนืออักษรย่อโรงเรียน ส.ก.ส. บริเวณอกข้างขวา สำหรับเครื่องแบบนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย
- มงกุฎขัตติยราชนารี คือ พระมหาพิชัยมงกุฏประดับพระนามาภิไธยย่อ ส.ก. ถือเป็นพระราชสัญลักษณ์ประจำพระองค์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โรงเรียนในกลุ่มนวมินทราชินูทิศทั้งเก้าแห่ง ได้รับพระราชทานพระราชานุญาตให้นำมงกุฎขัตติยราชนารีมาใช้เป็นตราประจำโรงเรียน ทั้งนี้มี เข็มกลัดตรามงกุฎขัตติยราชนารี (ส.ก.) เป็นอีกหนึ่งตราประจำโรงเรียน
- หลวงพ่อสวนกุหลาบ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย เป็นพระพุทธรูปที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้าง พระราชทานเป็นพระพุทธรูปประจำโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร เมื่อครั้งเป็นโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ซึ่งรัชกาลที่ 5 ทรงพระมหากรุณาธิคุณให้ตั้งชื่อเป็นครั้งที่พระตำหนักสวนกุหลาบ ในพระบรมมหาราชวัง เมื่อ พ.ศ. 2424 เข้าใจว่าเมื่อโรงเรียนย้ายออกมาตั้งภายนอก พระบรมมหาราชวัง หลวงพ่อสวนกุหลาบคงได้เป็นพระพุทธรูปประจำโรงเรียนต่อมา โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ สวนกุหลาบวิทยาลัย สมุทรปราการ ในฐานะโรงเรียนน้องได้ถือให้ความเคารพบูชาหลวงพ่อสวนกุหลาบ เช่นเดียวกับโรงเรียนพี่ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระบรมรูปประทับยืนเต็มพระองค์ ขนาดหนึ่งเท่าครึ่งของพระองค์จริง ฉลองพระองค์ชุดสากล พระหัตถ์ซ้ายถือธารพระกร พระหัตถ์ขวาถือพระมาลา ความสูง 267 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 800 กิโลกรัม รมสีเนื้อมันปู หรือสีเม็ดมะขามสุก บนแผ่นจารึกที่ฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ อัญเชิญตราพระปรมาภิไธยย่อ จปร ไว้เหนือข้อความดังต่อไปนี้ :-
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระปิยมหาราช พระมหากษัตริย์ พระองค์ที่ ๕ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ พระราชโอรส ใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และ สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี ทรงพระราชสมภพ วันอังคารที่ ๒๐ กันยายน พ.ศ. ๒๓๙๖ เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ วันพฤหัสบดีที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๑๑ เสด็จสวรรคต วันอาทิตย์ที่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๓
ทรงตั้งมั่นอยู่ในทศพิธราชธรรม กอปรด้วยพระเมตตาธรรม และพระคุณธรรมอันประเสริฐ ทรงประกอบพระราชกรณียกิจนานัปการ สร้างความเจริญแก่ประเทศชาติเป็นอเนกประการ ทางด้านการปกครอง การเลิกทาส การเศรษฐกิจ การคมนาคม การสาธารณสุข การศาสนา ทรงส่งเสริมการศึกษา และวางรากฐานการศึกษาอย่างเป็นระบบ ทรงจัดตั้งโรงเรียนเพื่อพสกนิกรได้มีโอกาสศึกษาอย่างเสมอภาค ดังพระราชปณิธาน
‘เจ้านายราชตระกูล ตั้งแต่ลูกฉันเป็นต้นไป ตลอดจนถึงราษฎรที่ต่ำสุด จะให้ได้มีโอกาสเล่าเรียนได้เสมอกัน ไม่ว่าเจ้า ว่าขุนนาง ว่าไพร่ เพราะฉะนั้น จึงพอบอกได้ว่า การเล่าเรียนในบ้านเมืองเรานี้ จะเป็นข้อสำคัญข้อที่หนึ่ง ซึ่งฉันจะอุตส่าห์จัดขึ้นให้เจริญจงได้’
ข้าราชการ ผู้ปกครอง ศิษย์เก่า และนักเรียน โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ สวนกุหลาบวิทยาลัย สมุทรปราการ สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น จึงพร้อมใจกันสร้างและประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ เพื่อสักการะ เฉลิมพระเกียรติ ประกาศเกียรติคุณ ให้แผ่ไพศาล ตราบกาลนาน
- ต้นกัลปพฤกษ์ คือ ต้นไม้ประจำโรงเรียน เป็นต้นไม้ที่เป็นสัญลักษณ์แห่งชัยชนะ
- ดอกกุหลาบ พันธุ์จุฬาลงกรณ์ คือ ดอกไม้ประจำโรงเรียน ดอกกุหลาบพันธุ์หนึ่ง ไม่มีหนามที่ลำต้น มีขนาดดอกที่ใหญ่มาก เกือบครึ่งหนึ่งของใบหน้าคน สีชมพู และมีกลิ่นหอมจัด เกิดการการเพาะพันธุ์ของชาวยุโรปผู้หนึ่ง และชาวยุโรปผู้นั้นได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต ตั้งชื่อกุหลาบงามพันธุ์ที่เขาผสมขึ้นใหม่ว่า “King of Siam” ซึ่งเป็นดอกกุหลาบที่โปรดของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี และทรงถวายนามกุหลาบนั้นว่า กุหลาบจุฬาลงกรณ์
- คำขวัญประจำโรงเรียน รักษ์ศักดิ์ศรี มีคุณธรรม นำวิชาการ สืบสานงานพระราชดำริ
- คติพจน์ประจำโรงเรียน "สุวิชาโน ภวํ โหติ" (อ่านว่า "สุ-วิ-ชา-โน-พะ-วัง-โห-ติ") แปลว่า "ผู้รู้ดี เป็นผู้เจริญ"
- ผู้รู้ดี คือ ผู้รู้และเข้าใจในสิ่งต่าง ๆ ได้ดี คือรู้อ่าน รู้คิด รู้เท่าทัน รู้ความและรู้คุณ
- ผู้เจริญ คือผู้ที่เจริญด้วย ความประพฤติดี ดีพร้อมทั้งกาย วาจา และใจ กระทำแต่สิ่งที่ดีงาม สร้างสรรค์คำนึงถึงผลประโยชน์ ส่วนรวมมากกว่าส่วนตัว[2]
บันทึกต้นฉบับ เพลงประจำโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- เอกลักษณ์โรงเรียน เป็นเลิศทางวิชาการและความเป็นผู้นำ (Academic Excellence and Leadership)
- ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (High Academic Achievement)
- มีความสามารถในการแข่งขั้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ (Achievement in International Competition)
- กิจกรรมเด่น (Outstanding Student Activities)
- อัตลักษณ์โรงเรียน ลูกชาวสวนสมุทร หมายถึง นักเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยที่ได้รับการปลูกฝังให้มีคุณลักษณะในด้านการเป็นผู้นำ ดูแลเอาใจใส่บุคคลรอบข้างตามบทบาทหน้าที่ อันควรมีตัวชี้วัดแห่งความสำเร็จ ดังต่อไปนี้
- เป็นผู้นำ หมายถึง ลักษณะที่แสดงถึงการเป็นผู้กล้าแสดงออกในการพูด การกระทำที่ถูกต้องจนเป็นแบบอย่างให้ผู้อื่น
- รักเพื่อน หมายถึง ลักษณะที่แสดงถึงความมีน้ำใจต่อเพื่อน มีความสามัคคีในหมู่คณะ ไม่ทอดทิ้งกันในยามยาก รู้จักทะนุถนอมน้ำใจ ให้อภัยซึ่งกันและกัน
- นับถือพี่ หมายถึง ลักษณะที่แสดงออกถึงการมีสัมมาคารวะรุ่นพี่ผู้อาวุโสกว่า รับฟังคำแนะนำอย่างมีเหตุผล ยึดคุณลักษณะที่ถูกต้องของรุ่นพี่เป็นแบบอย่าง
- เคารพครู หมายถึง ลักษณะที่แสดงออกถึงการตระหนัก ในคุณค่าของการประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้กตัญญูรู้คุณ อ่อนน้อมถ่อมตนต่อครูบาอาจารย์ เชื่อฟังคำสั่งสอนอย่างนอบน้อม
- กตัญญูพ่อแม่ หมายถึง ลักษณะที่แสดงออกถึง ความสำนึกในพระคุณบุพการี และตอบแทนด้วยความซาบซึ้งใจ ปฏิบัติตนเป็นลูกที่ดีสม่ำเสมอ
- ดูแลน้อง หมายถึง ลักษณะที่แสดงออกถึงความโอบอ้อมอารีต่อรุ่นน้อง ให้คำแนะนำในยามที่น้องเกิดปัญหา ดูแลด้วยความเต็มใจ โดยไม่หวังผลตอบแทน
- สนองคุณแผ่นดิน หมายถึง การปฏิบัติตน เพื่อเป็นประโยชน์ของส่วนรวม อันได้แก่ ทำงานเพื่อชุมชน เพื่อแผ่นดิน และเพื่อประเทศชาติ
“ลูกชาวสวนสมุทร” เป็นผู้นำ รักเพื่อน นับถือพี่ เคารพครู กตัญญูพ่อแม่ ดูแลน้อง สนองคุณแผ่นดิน เป็นอัตลักษณ์ของโรงเรียน “ลูกชาวสวนสมุทร” หมายถึง นักเรียนโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยที่ได้รับการปลูกฝังให้เป็นเป็นเลิศด้านคุณธรรม เป็นผู้นำที่มีคุณภาพ มีความสามารถทางวิชาการ มีวินัย ใส่ใจในระบอบประชาธิปไตย ยึดมั่นในสถาบันแห่งชาติ ไม่ละเลยในประโยชน์ส่วนรวม เอื้ออาทรต่อกันด้วยความรักความสามัคคี ประจักษ์ในพระคุณครู ร่วมเชิดชูเกียรติภูมิแห่งสวนกุหลาบ “เป็นผู้นำ รักเพื่อน นับถือพี่ เคารพครู กตัญญูพ่อแม่ ดูแลน้อง” เป็นคำโปรย ช่วยให้จดจำได้ง่าย ต้องใส่ความเป็นสวนกุหลาบด้วยความภาคภูมิใจในเรื่องราวต่าง ๆ ของ “สวนกุหลาบฯ” เมื่อสิ่งต่างๆ สะสมอยู่ในตัวจึงจะเป็น “ลูกชาวสวนสมุทร” ที่สมบูรณ์
เพลงประจำโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ประพันธ์ขึ้นตามพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คำร้องโดย หม่อมราชวงศ์เลื่อน สิงหรา ผู้เรียบเรียงคือ สุวัฒน์ เทียมหงษ์ ทำนองจากเพลงแขกต่อยหม้อ อัตราจังหวะสองชั้น เป็นเพลงไทยเดิมที่ใช้ประกอบการแสดง ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีจังหวะการเอื้อนทำนองโดยเฉพาะ[3][4] โดยเพลงนี้ได้ขับร้องครั้งแรกในงานรื่นเริงประจำปี พ.ศ. 2471 รู้จักกันในชื่อ บรรดาเรา[5]
ผู้อำนวยการคนแรก อาจารย์สุโข วุฑฒิโชติ ได้มีดำริในการจัดทำอัลบั้มเพลงของโรงเรียนขึ้น หนึ่งในจำนวนดังกล่าวนั้น คือเพลงมาร์ชสวนสมุทร ซึ่งแต่งขึ้นเพื่อเป็นเพลงมาร์ชประจำโรงเรียน และเพลงสวนสมุทรในฝัน ซึ่งได้บรรยายถึงบรรยากาศในโรงเรียนและสภาพแวดล้อมของโรงเรียนด้วย ทั้งนี้ในอัลบัมชุดนี้ ได้บรรจุเพลงของสวนกุหลาบไว้อีกกว่า 10 เพลง ซึ่งส่วนหนึ่งได้นำมาดัดแปลงใหม่และอีกส่วนหนึ่งได้จัดทำขึ้นใหม่ทั้งคำร้องและทำนอง ดังรายชื่อต่อไปนี้
- บรรดาเรา
- มาร์ชชมพูฟ้า
- มาร์ชสวนสมุทร
- สวนสมุทรในฝัน
- กลิ่นกุหลาบ
| - กุหลาบที่ไม่เคยโรย
- กุหลาบคืนสวน
- ชมพู-ฟ้า อาลัย
- ชมพู-ฟ้า คู่ใจ
- วันสมานมิตร
| - สู่แดนสวน
- หอมกลิ่นกุหลาบ
- จากแดนสวน
- ร้อยสิบปีที่เรารอคอย
- วันดอกกุหลาบ
|
- สีประจำโรงเรียน ชมพู - ฟ้า
- ███ สีชมพู เป็นสีประจำวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งตรงกับวันอังคาร ความหมายของสีชมพู คือ ความสุภาพอ่อนหวาน อ่อนโยน นอบน้อมเป็นสีแห่งความรัก ความเอื้อเฟื้อที่มีต่อบุลคลทั่วไป เป็นสีแห่งความเมตตา
- ███ สีฟ้า เป็นสีประจำนพระราชสมภพของสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ซึ่งตรงกับวันศุกร์ ความหมายของสีฟ้า คือ ความเข้มแข็งอดทน ความกล้าหาญ ความเสียสละเป็นสีของท้องฟ้าที่มีอาณาเขตกว้างใหญ่ ไพศาลไม่มีที่สิ้นสุด เป็นสีแห่งจักรวาล
- ██████ สีชมพู-ฟ้า จึงมีความหมายถึง องค์ผู้พระราชทานกำเนิดโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และพระบรมราชินีนาถ ทั้งยังหมายถึง เป็นแหล่งที่มีความรัก ความสามัคคี ของผู้ที่มีความดีงาม มีความนึกคิดที่สูงส่ง[2]
- การนับรุ่นนักเรียน รุ่นปัจจุบัน ณ ปีการศึกษา 2563 โดยนักเรียนที่เข้ามาในปีการศึกษานี้จะได้รุ่น 30
รายชื่อรุ่นนักเรียน |
---|
ลำดับ | ชื่อรุ่น | พุทธศักราช |
---|
1 | ยิปซี | พ.ศ. 2534 |
2 | พฤษภาทมิฬ | พ.ศ. 2535 |
3 | เต็นท์ | พ.ศ. 2536 |
4 | ฟ้ารั่ว | พ.ศ. 2537 |
5 | ส.ป.ก. 4-01 | พ.ศ. 2538 |
6 | กาญจนาภิเษก | พ.ศ. 2539 |
7 | ฉลองเสาธง | พ.ศ. 2540 |
8 | IMF | พ.ศ. 2541 |
9 | เฉลิมฉลอง 72 พรรษา มหาราชา | พ.ศ. 2542 |
10 | บายศรีรับขวัญ | พ.ศ. 2543 |
11 | ทศวรรษ | พ.ศ. 2544 |
12 | สุรยุทธ์ จุลานนท์ | พ.ศ. 2545 |
13 | ทวาทศวรรษ | พ.ศ. 2546 |
14 | เฉลิมพระเกียรติ | พ.ศ. 2547 |
15 | 55 พรรษา มหาราชาภิเษก | พ.ศ. 2548 |
16 | ฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี | พ.ศ. 2549 |
17 | เฉลิมฉลอง 80 พรรษา | พ.ศ. 2550 |
18 | แก้วกัลยา | พ.ศ. 2551 |
19 | พระจันทร์ยิ้ม | พ.ศ. 2552 |
20 | 60 ปี บรมราชาภิเษก | พ.ศ. 2553 |
21 | วีสวรรษกุหลาบสมุทร | พ.ศ. 2554 |
22 | หนึ่งกำลังใจ | พ.ศ. 2555 |
23 | ฉัตรมงคล | พ.ศ. 2556 |
24 | จตุวีสติวรรษร่มพระบารมี | พ.ศ. 2557 |
25 | นารีรัตนา 60 พรรษา เจ้าฟ้าสิรินธร | พ.ศ. 2558 |
26 | 70 ปี ใต้ร่มพระบารมี | พ.ศ. 2559 |
27 | ราชาภิเษก | พ.ศ. 2560 |
28 | อุ่นไอรัก | พ.ศ. 2561 |
29 | บรมราชาภิเษกรัชกาลที่ 10 | พ.ศ. 2562 |
30 | New Normal Rose | พ.ศ. 2563 |
|