ไซลีเชีย (
อังกฤษ: Silesia;
ไซลีเชีย: Ślůnsk;
โปแลนด์: Śląsk;
เช็ก: Slezsko;
เยอรมัน: Schlesien) เป็นภูมิภาคในประวัติศาสตร์ของ
ยุโรปกลาง ปัจจุบันตั้งอยู่ใน
ประเทศโปแลนด์ เช็กเกีย และ
เยอรมนีไซลีเชียเป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติและมีบริเวณสำคัญทางอุตสาหกรรมหลายแห่ง เมืองที่ใหญ่ที่สุดในบริเวณนี้ ได้แก่
วรอตสวัฟซึ่งเป็นเมืองหลวงในประวัติศาสตร์
กาตอวิตแซในโปแลนด์ และ
โอสตราวาใน
เช็กเกีย แม่น้ำสำคัญคือ
แม่น้ำโอเดอร์เขตแดนของไซลีเชียเปลี่ยนแปลงไปเป็นอย่างมากตลอดมาในประวัติศาสตร์ทั้งตั้งแต่ยังเป็นของขุนนางในสมัยศักดินา มาจนถึงหลังจากการรุ่งเรืองของ
รัฐชาติสมัยใหม่ รัฐแรกที่เป็นที่ทราบว่ามีอำนาจในบริเวณนี้คือ
เกรตเตอร์มอเรเวีย (Greater Moravia) และ
โบฮีเมีย ในคริสต์ศตวรรษที่ 10 ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัฐโปแลนด์สมัยแรก แต่ต่อมาก็แยกตัวออกไปเป็น
ดัชชีอิสระแต่ตกเข้ามาอยู่ภายใต้อิทธิพลของเยอรมนีมากขึ้นทุกขณะ ในที่สุดไซลีเชียก็ตกมาเป็นของราชบัลลังก์โบฮีเมีย ที่ผ่านต่อไปยังออสเตรียในปี ค.ศ. 1526 ไซลีเชียส่วนใหญ่ถูกพิชิตโดย
ปรัสเซียในปี ค.ศ. 1742 ที่ต่อมากลายเป็นส่วนหนึ่งของ
จักรวรรดิเยอรมัน ด้านตะวันออกสุดของไซลีเชียกลายเป็นส่วนหนึ่งของโปแลนด์หลังจาก
สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แต่ดินแดนส่วนใหญ่ได้รับคืนให้แก่โปแลนด์หลัง
สงครามโลกครั้งที่สอง ไซลีเชียส่วนที่เป็นของออสเตรียส่วนใหญ่ตกไปเป็นของ
เชโกสโลวาเกียหลัง
สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง และในปัจจุบันอยู่ในเช็กเกียประชาชนส่วนใหญ่ในไซลีเชียปัจจุบันพูดภาษาของประเทศที่ตั้งถิ่นฐาน (
โปแลนด์,
เช็ก,
เยอรมัน) แม้ว่าจะยังมี
ภาษาไซลีเชียที่ยังเป็นภาษาอยู่และบางแหล่งถือกันว่าเป็นสาขาของภาษาโปแลนด์ โดยมีผู้ประกาศตนเองว่าพูดภาษาไซลีเชียอยู่ 60,000 คนในไซลีเชียเหนือ นอกจากนั้นก็ยังมีภาษาไซลีเชียเยอรมันหรือ
ภาษาไซลีเชียใต้ (หรือกลุ่มภาษาเยอรมัน) แต่ก็เป็นภาษาที่ใกล้สูญ