สมภารกร่าง พระเจ้าอาวาสวัดไผ่แดง ผู้ครองตัวเป็นสมณเพศในร่มเงาศาสนา แต่ก็ยังหลงเหลือสิ่งที่เรียกว่า กิเลส เนื่องจากยังไม่หลุดพ้นจากวังวนที่วุ่นวายในโลกียะ

ในขณะที่อีกด้านหนึ่งก็ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ จึงเป็นที่มาของเสียงในใจจากพระประธานในโบสถ์ เสมือนการถ่วงดุลความคิดขั้วตรงข้าม 2 ขั้ว ที่ตอบโต้กันในจิตของคนคนเดียว ผู้อื่นมิได้ล่วงรู้ ด้วยวัฒนธรรมชาวบ้านกับวัดซึ่งผูกพันใกล้ชิดกัน สมภาร จึงเป็นหลักพักพิงแก่ผู้อื่น ทั้งทางโลกและทางธรรมด้วยสติปัญญาและการแก้ไข ปัญหาเฉพาะหน้าในหลายเหตุการณ์ ต่อมา แกว่น แก่นกำจร สหายเก่าแก่ของสมภารกร่างตั้งแต่วัยเยาว์ เมื่อแกว่นกลายเป็นผู้ล้มเหลวในการดำเนินชีวิตจากเมืองหลวง แต่เขามีเพื่อนที่ช่วยปลอบใจ ให้ไปโทษระบบสังคม ระบบศักดินา แทนที่จะโทษตัวเอง ก็คือหนังสือปลุกระดมคอมมิวนิสต์ซึ่งทำให้เขายึดมั่นในอุดมการณ์ต่างขั้วที่เขาเองก็ไม่เข้าใจถึงความหมายที่แท้จริง จนถึงขนาดลืมสำนึกถึงผิดชอบชั่วดี และความเป็นจริงของชีวิต

แต่สุดท้าย เสรีชนอย่างเขาก็ยอมจำนนต่อความรัก ความผูกพันและความดีของผู้คนชาวไผ่แดงที่มีต่อเขา โดยเฉพาะท่านสมภาร กำนันเจิม และพวกลูกสมุนของเขา ส่วนกำนันเจิมผู้นำชายชราหัวเก่า ผู้ซึ่งเปรียบเสมือนผู้เฒ่าผู้แก่ของชุมชนไผ่แดง ด้วยหน้าที่ความรับผิดชอบและความรู้สึกผูกพันกับลูกบ้านที่เปรียบประหนึ่งลูกหลานของตนเอง แต่กลับได้รับความเดือดร้อนจากการยุยงปลุกปั่นชาวบ้านของเจ้าแกว่นอยู่เนืองๆ สุดท้าย สมภารกร่างต้องต่อสู้กับ คอมมิวนิสต์ ด้วยความดีทั้งปวงที่เรียกว่า พระพุทธศาสนา จนกระทั่งคอมมิวนิสต์ก็อ่อนแรงลงไป แต่กลับมีศัตรูตัวใหม่ขึ้นมา คือลัทธิทุนนิยม ผู้ซึ่งถูกเจ้าตัวกิเลส โลภ เข้าครอบงำ