เรือล้อพาย ของ ไม้พาย

เป็นเรือที่มีระบบล้อพายเป็นกลไกในการขับเคลื่อนเรือ โดยใช้วงล้อที่ติดตั้งใบพาย มีลักษณะคล้ายกับกังหันวิดน้ำ และติดตั้งอยู่ตรงส่วนท้ายของเรือ หรือด้านข้างลำเรือ ซึ่งเป็นระบบเดียวกับที่เห็นกันในเรือจักรไอน้ำ (เรือกลไฟ) ในช่วงศตวรรษที่ 19

ระบบล้อพายปรากฏขึ้นครั้งแรกในเอกสารของจีน โดยในปี ค.ศ.784 ซึ่งเป็นช่วงยุคราชวงศ์ถัง นักประดิษฐ์ชื่อ หลี่เกา ได้ออกแบบเรือรบที่ใช้ล้อพายขึ้นเป็นครั้งแรก และยังปรากฏในบทความทางทหาร De Rebus Bellicis ฉบับลอกที่ทำขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 15 ซึ่งแสดงภาพจำลองเรือล้อพายของทหารโรมันจากคริสต์ศตวรรษที่ 4 ที่ขับเคลื่อนด้วยแรงวัว

ภาพจำลองเรือล้อพายของทหารโรมันจากคริสต์ศตวรรษที่ 4 ที่ขับเคลื่อนด้วยแรงวัว ปรากฏในบทความทางทหาร De Rebus Bellicis ฉบับลอกที่ทำขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 15ระบบล้อพายในยุคแรก ๆ เห็นใบพายยื่นออกนอกกงล้ออย่างชัดเจน

ในเรือจักรไอน้ำ กลไกการการขับเคลื่อนเรือในยุคแรก ๆ ใช้เครื่องยนต์หมุนระบบล้อพายที่ประกอบด้วยใบพายหลายใบในกงล้อเดียว ซึ่งพัฒนาต่อมาเป็นลักษณะกังหันวิดน้ำแทน คือใบขับที่สั้นแต่กว้างและอยู่ภายในวงของกงล้อขนาดใหญ่และมีใบขับจำนวนมาก