ในการฟอกเลือด, มีสามวิธีหลักที่ใช้ในการเข้าถึงเลือด: 1. สายสวนทางหลอดเลือดดำ 2. การเชื่อมหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำ (อังกฤษ: arteriovenous fistula (AV)) และ 3. การพ่วงหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำ ชนิดของการเข้าถึงได้รับอิทธิพลจากปัจจัยต่าง ๆ เช่นช่วงเวลาที่คาดหวังของเส้นทางการไตวายของผู้ป่วยและสภาพของระบบหลอดเลือดของเขา ผู้ป่วยอาจมีการเข้าถึงหลายทาง มักจะเป็นเพราะการเชื่อมหลอดเลือด หรือการพ่วงหลอดเลือดใช้งานได้ดีและสายสวนก็ยังคงนำมาใช้ได้ การเข้าถึงหลอดเลือดสามประเภทหลักเหล่านี้ทั้งหมดทำได้โดยการผ่าตัด[5]

สายสวน

การเข้าถึงด้วยสายสวน หรือบางครั้งเรียกว่า CVC (สายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง (อังกฤษ: central venous catheter)) ประกอบด้วยสายสวนทำด้วยพลาสติกหนึ่งเส้นมีสองรู (หรือบางครั้งเป็นสายสวนสองเส้นแยกจากกัน) ซึ่งจะถูกเจาะเข้าไปในหลอดเลือดดำขนาดใหญ่ (ปกติจะเป็นหลอด vena cava ผ่าน internal jugular vein หรือเส้นเลือด femoral vein) เพื่อให้กระแสของเลือดขนาดใหญ่ถูกดึงออกจากรูหนึ่ง ป้อนเข้าวงจรการฟอกเลือดแล้วส่งเลือดกลับผ่านทางอีกรูหนึ่ง อย่างไรก็ตามการไหลของเลือดมักจะน้อยกว่าการเข้าถึงแบบเชื่อมหรือแบบพ่วงที่สามารถทำงานได้ดีเสมอ

หลอดสวนมักจะพบในสองแบบทั่วไปคือแบบท่อลอดและแบบไม่ใช่ท่อลอด

้การเข้าถึงด้วยสายสวนแบบไม่ใช่ท่อลอดจะใช้สำหรับการเข้าถึงระยะสั้น (ไม่เกิน 10 วัน แต่มักจะใช้ฟอกไตเพียงครั้งเดียวเท่านั้น) โดยสายสวนจะโผล่ออกมาจากผิวหนังที่ตำแหน่งเดียวกับที่เจาะเข้าไปในหลอดเลือดดำ

การเข้าถึงด้วยสายสวนแบบท่อลอดเกี่ยวข้องกับสายสวนที่ยาวกว่า ซึ่งมันจะถูกปักเข้าไปใต้ผิวหนังจากจุดที่เจาะเข้าในหลอดเลือดดำลอดไปออกอีกจุดหนึ่งที่ห่างออกไป มันมักจะถูกสอดไว้ใน internal jugular vein ในลำคอและจุดออกมักจะอยู่บนผนังหน้าอก ท่อลอดจะใช้เป็นอุปกรณ์ขวางกั้นการบุกรุกของจุลินทรีย์ ดังนั้นสายสวนแบบท่อลอดจึงถูกออกแบบมาสำหรับการเข้าถึงระยะสั้นถึงระยะกลาง (เป็นสัปดาห์ถึงหลายเดือนเท่านั้น) เพราะการติดเชื้อยังคงเป็นปัญหาที่พบบ่อย

นอกเหนือจากการติดเชื้อ หลอดเลือดดำตีบก็เป็นอีกปัญหาหนึ่งที่ร้ายแรงเมื่อใช้การเข้าถึงแบบสายสวน สายสวนเป็นสิ่งแปลกปลอมในหลอดเลือดดำและมักจะกระตุ้นให้เกิดการอักเสบที่ผนังหลอดเลือดดำ ซึ่งส่งผลให้เกิดแผลเป็นและการตีบของหลอดเลือดดำที่มักจะเป็นจุดที่มีการเสียดสี อาจทำให้เกิดปัญหากับความแออัดของหลอดเลือดดำที่รุนแรงในบริเวณที่ระบายออกโดยเส้นเลือดดำและยังอาจทำลายหลอดเลือดดำและหลอดเลือดดำรั่ว มันจะไร้ประโยชน์สำหรับการเข้าถึงแบบเชื่อมหรือแบบพ่วงในภายหลัง ผู้ป่วยที่ทำการฟอกเลือดในระยะยาวจะไม่เหลือจุดการเข้าถึงอย่างสิ้นเชิง ดังนั้นนี่อาจจะเป็นปัญหาร้ายแรง

การเข้าถึงด้วยสายสวนมักจะใช้สำหรับการเข้าถึงอย่างรวดเร็วสำหรับการฟอกเลือดในทันที สำหรับการเข้าถึงแบบท่อลอดในผู้ป่วยที่มีแนวโน้มว่าจะฟื้นตัวจากภาวะไตวายเฉียบพลันและสำหรับผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้ายที่กำลังรอคอยการเข้าถึงทางเลือกอื่นที่จะสมบูรณ์หรือผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงได้ด้วยทางเลือกอื่น

การเข้าถึงด้วยสายสวนมักจะเป็นที่นิยมกับผู้ป่วยเพราะสิ่งที่แนบมากับเครื่องฟอกไตไม่ต้องใช้เข็ม อย่างไรก็ตามความเสี่ยงที่ร้ายแรงของการเข้าถึงด้วยสายสวนที่ระบุไว้ข้างต้นหมายความว่าการเข้าถึงดังกล่าวควรจะมีการไตร่ตรองว่าเป็นเพียงการแก้ปัญหาระยะยาวในสถานการณ์การเข้าถึงที่สิ้นหวังมากที่สุด

การเชื่อมหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำ

การเชื่อมหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำ (อังกฤษ: AV (arteriovenous) fistulas) เป็นวิธีการเข้าถึงหลอดเลือดที่นิยมกัน ศัลยแพทย์หลอดเลือดจะเชื่อมหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำเข้าด้วยกันโดยการเชื่อมประสาน (อังกฤษ: anastomosis) เนื่องจากเป็นการบายพาสเส้นเลือดฝอย เลือดจะไหลอย่างรวดเร็วผ่านจุดเชื่อมนี้ ผู้ป่วยสามารถรู้สึกได้โดยวางนิ้วของเขาบนรอยต่อนี้ เขายังสามารถฟังผ่านหูฟังซึ่งจะได้ยินเสียงของเลือดที่ไหลผ่านจุดเชื่อมนี้

จุดเชื่อมมักถูกสร้างขึ้นในแขนที่ไม่ถนัดและอาจจะอยู่ในมือ (เรียกว่า 'snuffbox') ที่แขน (เรียกว่า radiocephalic หรือเรียกว่า Brescia-Cimino โดยที่หลอดเลือดแดง radial ถูกประสานกับหลอดเลือดดำศีรษะ (อังกฤษ: cephalic vein)) หรือที่ข้อศอก (ที่เรียกว่า brachiocephalic fistula ที่หลอดเลือดแดงที่แขน (อังกฤษ: brachial artery) จะถูกประสานกับหลอดเลือดดำศีรษะ (อังกฤษ: cephalic vein)). แม้ว่าจะพบได้น้อยกว่า จุดเชื่อมยังสามารถถูกสร้างขึ้นในขาหนีบ แต่ขั้นตอนการประสานอาจแตกต่างกัน ตำแหน่งในขาหนีบมักจะถูกเลือกเมื่อตำแหน่งที่แขนและมือไม่สามารถใช้ได้เนื่องจากลักษณะทางกายวิภาคหรือเนื่องจากล้มเหลวของจุดเชื่อมก่อนหน้านี้ที่ทำบนแขน / มือ จุดเชื่อมจะใช้เวลาหลายสัปดาห์ที่จะสมบูรณ์ใช้งานได้ โดยเฉลี่ยอาจจะใช้เวลา 4-6 สัปดาห์

ในระหว่างการบำบัด เข็มทั้งสองจะถูกปักลงไปในช่องจุดเชื่อม เข็มหนึ่งจะใช้ในการดึงเลือดออกมาและอีกเข็มหนึ่งจะใช้ส่งเลือดกลับไป การวางตัวของเข็มจะพืจารณาถึงการไหลปกติของเลือด้ เข็ม"เลือดแดง" จะดึงเลือดออกจากตำแหน่ง "ต้นน้ำ" ในขณะที่เข็ม "เลือดดำ"จะส่งเลือดกลับ "ท้ายน้ำ" การปักเข็มสลับกันจะนำไปสู่​​การรีไซเคิลบางส่วนของเลือดเดียวกันผ่านเครื่องฟอกไตทำให้​​การบำบัดมีประสิทธิภาพน้อยลง

ข้อดีของการเชื่อมหลอดเลือดก็คือมีอัตราการติดเชื้อต่ำ เพราะไม่มีสิ่งแปลกปลอมมาเกี่ยวข้อง อัตราการไหลเวียนของเลือดจะสูงขึ้น (ซึ่งแปลว่าการฟอกไตมีประสิทธิภาพมากขึ้น) และอัตราการเกิดลิ่มเลือดลดลง ภาวะแทรกซ้อนจะน้อยกว่าเมื่อเทียบกับวิธีการเข้าถึงแบบอื่น ๆ ถ้าจุดเชื่อมมีการไหลเวียนเลือดที่สูงมากและเส้นเลือดที่ให้เลือดส่วนที่เหลือของแขนขาทำงานไม่ดี อาจเกิดอาการที่เรียกว่า steal syndrome ขึ้นได้ นั่นคือเลือดที่ไหลเข้าแขนขาจะถูกดึงเข้าสู่จุดเชื่อมและถูกนำกลับคืนไปสู่ระบบหมุนเวียนทั่วไปโดยไม่ได้ป้อนเข้าสู่เส้นเลือดฝอยของแขนขา อาการนี้ส่งผลในแขนขาเย็น เป็นตะคริว และถ้ารุ​​นแรงเนื้อเยื่ออาจเสียหาย ภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวอันหนึ่งของการเชื่อม AV ก็คือการพัฒนาไปสู่ภาวะเส้นโลหิตแดงโป่งพองเป็นถุงขังโลหิต (อังกฤษ: aneurysm), การปูดในผนังของหลอดเลือดดำที่จะอ่อนแอลงเนื่องจากโดยการแทงซ้ำๆกันของเข็มเมื่อเวลาผ่านไป แต่ความเสี่ยงของการพัฒนาไปสู่ภาวะเส้นโลหิตแดงโป่งพองเป็นถุงขังโลหิตจะลดลงโดยการหมุนตำแหน่งเข็มอย่างระมัดระวังไปทั่วๆจุดเชื่อม หรือใช้เทคนิค "รังดุม" (ตำแหน่งคงที่) ภาวะเส้นโลหิตแดงโป่งพองเป็นถุงขังโลหิตอาจจำเป็นต้องมีการผ่าตัดเพื่อแก้ไขและอาจร่นอายุการใช้งานของจุดเชื่อม จุดเชื่อมยังสามารถอุดตันได้เนื่องจากการแข็งตัวของเลือดหรืออาจติดเชื้อได้ถ้าไม่ได้ปฏิบัติตามข้อระมัดระวังในการฆ่าเชื้อระหว่างการแทงเข็มในช่วงเริ่มต้นของการฟอกเลือด เนื่องจากปริมาณสูงของเลือดที่ไหลผ่านจุดเชื่อม การตกเลือดอย่างหนักอาจเกิดขึ้นได้ นี่พบมากที่สุดหลังจากการฟอกไต ต้องใส่ความดันที่หลุมเข็มเพื่อให้เกิดการแข็งตัว ถ้าความดันถูกเอาออกก่อนเวลาอันควรหรือผู้ป่วยที่เข้าร่วมในกิจกรรมทางกายภาพเร็วเกินไปหลังจากการล้างไต หลุมเข็มสามารถเปิดออกได้

เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายต่อจุดเชื่อมและภาวะเส้นโลหิตแดงโป่งพองเป็นถุงขังโลหิตหรือการก่อตัวของภาวะเส้นโลหิตแดงโป่งพองเป็นถุงขังโลหิตปลอม (อังกฤษ: pseudoaneurysm formation) มีข้อแนะนำว่าเข็มจะถูกแทงที่จุดแตกต่างกันในแบบหมุนเวียน อีกวิธีหนึ่งคือการฝังท่อพลาสติคเล็กๆด้วยเข็มทื่อ, ในตำแหน่งเดียวกัน วิธีการนี้เรียกว่า 'รังดุม' บ่อยครั้งที่มีรังดุมสองหรือสามที่ในจุดเชื่อมเดียว นอกจากนั้น วิธีการนี้ยังสามารถยืดอายุจุดเชื่อมและช่วยป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายต่อจุดเชื่อมอีกด้วย

การพ่วงหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดง (อังกฤษ: AV graft)

การพ่วงหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงเป็นเหมือนการเชื่อมในหลายๆส่วน ยกเว้นแต่ว่าจะใช้หลอดเลือดเทียมในการต่อหลอดเลือดแดงเข้ากับหลอดเลือดดำ หลอดเลือดเทียมมักจะทำจากวัสดุสังเคราะห์เช่น Polytetrafluoroethylene (PTFE) แต่บางครั้งก็ใช้หลอดเลือดดำจากสัตว์ที่ผ่านการบำบัดทางเคมีและฆ่าเชื้อโรคแล้ว หลอดเลือดเทียมจะถูกใส่เข้าไปเมื่อเส้นเลือดธรรมชาติของผู้ป่วยไม่สามารถให้ทำการเชื่อมแบบ fistula ได้ หลอดเลือดเทียมสามารถพร้อมใช้งานได้เร็วกว่า fistulas และอาจจะพร้อมใช้งานเป็นเวลาไม่กี่สัปดาห์หลังจากการผ่าตัด (บางกรณีใหม่ๆอาจจะใช้งานได้เร็วกว่านี้) อย่างไรก็ตามการพ่วง AV มีความเสี่ยงสูงในการพัฒนาไปสู่หลอดเลือดตีบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจุดที่ถัดจากแผลเย็บจากการโยงหลอดเลือดดำ การตีบมักจะนำไปสู่​​การเกิดลิ่มเลือด (เลือดแข็งตัว). เนื่องจากเป็นสิ่งแปลกปลอม หลอดเลือดเทียมมีความเสี่ยงมากขึ้นสำหรับการติดเชื้อ มีตัวเลือกเพิ่มเติมสำหรับตำแหน่งที่จะวางหลอดเลือดเทียมเพราะสามารถทำให้มันยาวขึ้นได้ ดังนั้นหลอดเลือดเทียมสามารถอยู่ในต้นขาหรือแม้กระทั่งที่คอ ('การโยงสร้อยคอ')

การเชื่อมโครงการแรก

การเข้าถึงแบบ AV fistulas มีความเข้าใจง่ายและอยู่รอดมากกว่าการเข้าถึงแบบสายสวนหรือการพ่วงหลอดเลือดดำ มันยังสร้างภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่าอีกด้วย ด้วยเหตุนี้ศูนย์การทำ Medicare และ Medicaid (CMS) ได้มีการจัดตั้งการริเริ่มการทำ fistula ครั้งแรก[6] เป้าหมายก็เพื่อเพิ่มการใช้ fistulas AV ในผู้ป่วยที่ต้องฟอกไต

มีงานวิจัยอย่างต่อเนื่องเพื่อทำให้หลอดเลือดด้วยวิธีชีววิศวกรรม ซึ่งอาจจะมีความสำคัญอันยิ่งใหญ่ในการทำ AV fistulas สำหรับผู้ป่วยในการฟอกเลือดที่ไม่มีหลอดเลือดที่ดีสำหรับการทำแม้เพียงจุดหนึ่ง มันเกี่ยวข้องกับการเลี้ยงเซลล์ที่ผลิตคอลลาเจนและโปรตีนอื่น ๆ ในหลอด micromesh ที่ย่อยสลายได้ ตามมาด้วยการกำจัดเซลล์เหล่านั้นเพื่อทำ 'หลอดเลือด' ให้สามารถจัดเก็บไว้ได้ในตู้เย็น[7]