การผนวกนครเชียงใหม่ของสยาม เป็นกระบวนการซึ่งยุติความสัมพันธ์ระหว่างราชอาณาจักรสยามกับนครเชียงใหม่จากรัฐประเทศราชมาเป็นส่วนหนึ่งของอาณาเขตสยาม อันเป็นกระบวนการสร้างรัฐชาติสมัยใหม่ โดยใช้วิธีการทำนองเดียวกับจักรวรรดินิยมตะวันตก[1]:63 กล่าวคือ ใช้กฎหมาย การส่งข้าหลวงมากำกับ การสร้างระบบราชการสยาม การวางรากฐานการศึกษาและควบคุมสถาบันสงฆ์ ส่งเสริมมิชชันนารี และการสร้างสัมพันธ์ทางเครือญาติกับเจ้าเชียงใหม่[1]:63 ในช่วงแรกเกิดปฏิกิริยาต่อต้าน เช่น กบฏเงี้ยว และยังมีความกระด้างกระเดื่องอยู่เนื่องจากความเชื่อดั้งเดิมและความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเผยแพร่ลัทธิชาตินิยมผ่านสิ่งพิมพ์ การศึกษา และกองเสือป่า การเพิ่มความสัมพันธ์ทางการค้าและการเสด็จประพาสมณฑลพายัพ (ลาวเฉียง)[1]:63