การพิสูจน์ความบริสุทธิ์ด้วยกางเขนเกิดขึ้นในสมัยต้นยุคกลางโดยสถาบันศาสนาในการพยายามที่จะยับยั้งการพิสูจน์ความบริสุทธิ์ด้วยการต่อสู้ในหมู่ชนเจอร์มานิค ในการพิสูจน์ความบริสุทธิ์ด้วยการต่อสู้ทั้งผู้กล่าวหาและผู้ถูกกล่าวหาต้องร่วมพิสูจน์ด้วยกันซึ่งต่างจากวิธีอื่นๆ ในการพิสูจน์ด้วยกางเขนทั้งสองฝ่ายยืนตรงข้ามกันสองข้างกางเขนและยื่นมือออกไป ผู้ใดที่มือตกก่อนก็ถือว่าเป็นผู้แพ้ การพิสูจน์ความบริสุทธิ์วิธีนี้ถูกประณามโดยชาร์เลอมาญ ในปี ค.ศ. 779 และอีกครั้ง ในปี ค.ศ. 806 ในปี ค.ศ. 876 พระเจ้าโลทาร์ที่ 1 ทรงออกพระราชประกาศยุบเลิกการพิสูจน์ด้วยกางเขนเพื่อไม่ให้เป็นการดูหมิ่นสิ่งศักดิ์สิทธิทางศาสนา