การศึกษานอกระบบ (อังกฤษ: Non-formal Education) หรือการศึกษานอกระบบโรงเรียนเป็นการศึกษาที่มีการจัดหลักสูตร ระยะเวลาในการเรียนและการวัดและประเมินผลยืดหยุ่นสอดคล้องกับสภาพและความต้องการของผู้เรียน โดยไม่เป็นการจำกัด อายุ รูปแบบการเรียนการสอนหรือสถานที่[1] สำหรับประเทศไทยมีการจัดการเรียนการสอนรูปแบบการศึกษานอกโรงเรียนอยู่เป็นจำนวนมาก โดยนิยมจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ชุมชนหรือศูนย์การเรียนรู้นอกระบบโรงเรียน เพื่อให้ประชาชนเข้ามาเรียนรู้ได้ โดยภายในศูนย์จะมีอาจารย์ประจำและอาจารย์อาสาสมัครเป็นผู้จัดกิจกรรมการเรียนการสอน สำหรับการศึกษารูปแบบนี้เป็นหนึ่งในรูปแบบการศึกษาหนึ่งในสามรูปแบบหลักตามการจัดขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา ซึ่งแบ่งการศึกษาออกเป็น การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยนอกจากนี้ยังมีการเรียนต่อต่างประเทศ เป็นทางเลือกอีกรูปแบบหนึ่งของการศึกษานอกระบบ ในปัจจุบัน ผู้ปกครองหลาย ๆ คน นิยมส่งบุตรหลานออกนอกระบบการศึกษาไทยเพื่อให้ได้รับความรู้จากต่างประเทศมาพัฒนาประเทศนายสุขวิช รังสิตพลประกาศจัดตั้ง751ศูนย์ 75 จังหวัด ในปี2538-2540 ตามบันทึก ยูเอสโกhttp://unesdoc.unesco.org/images/0011/001135/113535Eo.pdf