การทำแท้งด้วยยา

การทำแท้งด้วยยาคือการทำแท้งที่ไม่ใช้ศัลยกรรมแต่ใช้ยาที่เรียกว่า "ยาแท้ง" โดยได้กลายเป็นทางเลือกหนึ่งของการทำแท้งโดยใช้สารที่มีโครงสร้างคล้ายโพรสตาแกลนดิน (prostaglandin analogue) ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1970 และยาต้านโพรเจสโตเจน มิฟีพริสโตน (หรือ RU-486) ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1980[4][5][40][41][42] การทำแท้งด้วยยาคิดเป็นร้อยละ 13 ของการทำแท้งทั้งหมดในสหรัฐอเมริกาในปี พ.ศ. 2548 โดยเพิ่มเป็นร้อยละ 17 ในปี พ.ศ. 2553[ต้องการอ้างอิง]

สูตรยาผสมที่มักใช้ในการทำแท้งไตรมาสแรกประกอบด้วยมิฟีพริสโตนร่วมกับสารที่มีโครงสร้างคล้ายโพรสตาแกลนดินโดยใช้ได้ถึงอายุครรภ์ 9 สัปดาห์ ส่วนเมื่อประกอบด้วยยาเมโธเทร็กเสท (methotrexate) และสารที่มีโครงสร้างคล้ายโพรสตาแกลนดิน ได้ผลกับอายุครรภ์สูงสุด 7 สัปดาห์ หรืออาจใช้สารที่มีโครงสร้างคล้ายโพรสตาแกลนดินอย่างเดียว[40] การใช้มิฟีพริสโตนร่วมกับกลุ่มยามิโซโพรสตอลทำงานเร็วกว่าและให้ประสิทธิผลดีกว่าเมื่ออายุครรภ์เยอะขึ้น เทียบกับการใช้เมโธเทร็กเสทร่วมกับกลุ่มยามิโซโพรสตอล และสูตรยาผสมได้ผลดีกว่าการใช้กลุ่มยามิโซโพรสตอลอย่างเดียว[41] สูตรยาผสมยังสามารถใช้ได้ในการตั้งครรภ์ไตรมาสที่สอง[43] การทำแท้งโดยใช้มิฟีพริสโตนตามด้วยมิโซโพรสตอล 24 ชั่วโมง และ 48 ชั่วโมงต่อมาทางแก้มใช้ได้กับอายุครรภ์ต่ำกว่า 63 วัน[44]

สำหรับการตั้งครรภ์ระยะแรก (จนถึง 7 สัปดาห์) การทำแท้งด้วยสูตรยาผสมมิฟีพริสโตน–มิโซโพรสตอลให้ผลดีกว่าการทำแท้งด้วยศัลยกรรม[45] การใช้มิฟีพริสโตน ตามด้วยมิโซโพรสตอลทางกระพุ้งแก้มหรือช่องคลอด 24–48 ชั่วโมงต่อมา มีประสิทธิผลสูงถึง 98% จนอายุครรภ์ 9 สัปดาห์[46] โดยจำเป็นต้องใช้การศัลยกรรมเข้าช่วยหากทำแท้งด้วยยาไม่สำเร็จ[47]

การทำแท้งด้วยศัลยกรรม

ในระยะ 12 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ การใช้เครื่องสุญญากาศดูดเอ็มบริโอหรือทารกในครรภ์ออกเป็นวิธีการทำแท้งที่พบบ่อยที่สุด เครื่องดูดสุญญากาศด้วยมือ (Manual vacuum aspiration : MVA หรือ mini-suction หรือ menstrual extraction) จะดูดเอ็มบริโอหรือทารกในครรภ์ออกพร้อมรกและเยื่อหุ้มด้วยกระบอกฉีดยา ในขณะที่เครื่องดูดสุญญากาศไฟฟ้า (electric vacuum aspiration : EVA) จะดูดด้วยแรงจากเครื่องดูดไฟฟ้า วิธีการทั้งสองนี้คล้ายกันต่างแต่เพียงกลไกการดูด อายุครรภ์น้อยที่สุดที่สามารถใช้ได้และความจำเป็นในการขยายขนาดปากมดลูก เครื่องดูดสุญญากาศด้วยมือสามารถนำไปใช้ได้ในการตั้งครรภ์ระยะต้นๆและไม่ต้องขยายขนาดปากมดลูก

การทำแท้งในอายุครรภ์ 15-26 สัปดาห์ใช้วิธีถ่างขยายปากมดลูกแล้วถ่ายทารกในครรภ์ออก (dilation and evacuation : D&E) ซึ่งทำโดยการถ่ายขยายปากมดลูกแล้วใช้เครื่องมือทางศัลยกรรมหรือเครื่องดูด ดูดทารกในครรภ์ออก หรือใช้วิธีถ่างขยายปากมดลูกแล้วขูด (Dilation and curettage : D&C) หรือการขูดมดลูก ซึ่งคือการทำให้ผนังมดลูกเกลี้ยงด้วยเครื่องมือขูดและเป็นวิธีการที่ได้รับความนิยมรองลงมาในการทำแท้งด้วยศัลยกรรม วิธีนี้เป็นหัตการพื้นฐานทางนรีเวชวิทยาเพื่อวัตถุประสงค์ต่างๆ เช่น เก็บเยื่อบุโพรงมดลูกเพื่อส่งตรวจคัดกรองมะร็งเยื่อบุโพรงมดลูก เพื่อวินิจฉัยภาวะเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด และเพื่อทำแท้ง โดยองค์การอนามัยโลกแนะนำให้ใช้วิธีการขูดมดลูกเฉพาะเมื่อไม่มีเครื่องดูดสุญญากาศด้วยมือเท่านั้น

การทำแท้งในระยะไตรมาสที่สองต้องใช้วิธีอื่นๆ เช่น การชักนำให้คลอดก่อนกำหนดด้วยยาพรอสตาแกลนดินซึ่งอาจให้ร่วมกับการฉีดสารความดันออสโมซิสสูงที่ประกอบด้วยน้ำเกลือ หรือยูเรียเข้าในนำคร่ำ การทำแท้งที่อายุครรภ์มากกว่า 16 สัปดาห์อาจใช้วิธี partial-birth abortion/intrauterine cranial decompression/intact dilation and extraction : IDX ซึ่งมีการทำลายศีรษะทารกในครรภ์ด้วยวิธีทางศัลยกรรมก่อนถ่ายทารกในครรภ์ออก นอกจากนี้ในระยะท้ายของการตั้งครรภ์อาจจะใช้วิธีการผ่ามดลูก (hysterotomy abortion) ซึ่งมีวิธีการคล้ายกับการผ่าท้องคลอดขณะให้ยาสลบทั่วไป โดยจะมีการเปิดแผลผ่าตัดเล็กกว่าการผ่าท้องคลอด

ราชวิทยาลัยสูติแพทย์และนรีแพทย์ได้แนะนำวิธีการฉีดยาเพื่อหยุดการทำงานของหัวใจทารกในครรภ์ในระยะแรกของการทำแท้งด้วยวิธีทางศัลยกรรมเพื่อให้แน่นอนว่าทารกในครรภ์จะไม่เกิดรอด

การทำแท้งด้วยวิธีอื่นๆ

ในอดีตมีการนำสมุนไพรหลายชนิดมาใช้เป็นยาแท้งพื้นบ้าน เช่น tansy, พืชจำพวกมิ้นท์ (pennyroyal), black cohosh, และ silphium ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ทั้งนี้แพทย์ไม่แนะนำให้ใช้ยาสมุนไพรเป็นยาแท้งพื้นบ้านเพราะอาจมีผลข้างเคียงถึงชีวิตได้ เช่น อวัยวะหลายอย่างล้มเหลว

การทำแท้งในบางกรณีใช้วิธีการทำให้บาดเจ็บที่ท้อง ถ้าใช้แรงมากอาจจะทำให้อวัยวะภายในบาดเจ็บมากเกินกว่าเพียงเพื่อจะทำแท้ง ทั้งอุบัติเหตุและการกระทำรุนแรงโดยตั้งใจเพื่อทำแท้งเป็นความรับผิดทางอาญาในหลายประเทศ ในเอเชียอาคเณย์มีวิธีการทำแท้งแบบจารีตด้วยการนวดหน้าท้อง รูปนูนต่ำชิ้นหนึ่งที่นครวัด กัมพูชา สลักรูปอสูรทำแท้งโดยใช้สากตำไปที่ท้องของสตรีมีครรภ์ที่ตกอยู่ในบาดาลวิธีการทำแท้งด้วยตนเองอย่างไม่ปลอดภัยที่มีรายงานได้แก่การใช้ยามิโซโพรสตอลอย่างผิดๆและการสอดอุปกรณ์ที่ไม่ใช้เพื่อศัลยกรรม เช่น เข็มถักนิตติ้งหรือไม้แขวนเสื้อ เข้าไปในโพรงมดลูก วิธีการเหล่านี้พบได้น้อยในประเทศพัฒนาแล้วที่มีบริการทำแท้งด้วยศัลยกรรมอย่างถูกกฎหมาย