คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้เริ่มก่อตั้งจากโครงการหลักสูตรสาธารณสุขศาสตร์ ในคณะเภสัชศาสตร์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ ในช่วงปี พ.ศ. 2540 - 2543 เพื่อพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพในระบบบริการสาธารณสุข หลังจากนั้นก็ได้ปรับปรุงและพัฒนาระบบการศึกษา อาคารสถานที่ บุคคลากร การวิจัย และพัฒนาหลักสูตรเพิ่มขึ้นอีก 6 หลักสูตร (ปริญญาตรี 4, ปริญญาโท 1, และปริญญาเอก 1 หลักสูตร) ในช่วงปี พ.ศ. 2544 - 2556 [1]:6-11

ในที่นี้ คำว่า คณะ หมายถึง คณะสาธารณสุขศาสตร์, คำว่า มหาวิทยาลัย หมายถึง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, คำว่า สภามหาวิทยาลัย หมายถึง สภามหาวิทยาลัยมหาสารคาม

มหาวิทยาลัยได้จัดทำแผนพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษา ระยะที่ 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) โดยมีโครงการใหม่เป็นแผนงานพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ และเมื่อปี พ.ศ. 2540 มหาวิทยาลัยได้พัฒนาโครงการความร่วมมือจัดการศึกษาแบบบูรณาการหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต เพื่อพัฒนาศักยภาพกำลังคนในระบบบริการสาธารณสุขระดับชุมชน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่างกระทรวงสาธารณสุข (วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น) มีการยกร่างหลักสูตร สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต ขึ้น

ปี พ.ศ. 2541 โครงการหลักสูตรสาธารณสุขศาสตร์ เปิดรับสมัครนิสิตเข้าศึกษาในหลักสูตร สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต (ส.บ.) ต่อเนื่อง 2 ปี ซึ่งได้เปลี่ยนเป็น สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2542

ปี พ.ศ. 2543 มีการดำเนินการยกร่างหลักสูตร สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (ส.ม.)

ปี พ.ศ. 2545 ได้จัดการศึกษาที่วิทยาเขตสารสนเทศนครพนม จังหวัดนครพนม โปรแกรมภาคพิเศษ (เสาร์–อาทิตย์) และเปิดรับนิสิตหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต รุ่นแรก รูปแบบโปรแกรมชุดวิชา (Module System)[lower-alpha 3] ภายในวิทยาเขตหลัก

ปี พ.ศ. 2546 มหาวิทยาลัยมีความร่วมมือกับสำนักงานสาธารณสุข จังหวัดนครราชสีมา ในโครงการ ความร่วมมือจัดการศึกษาแบบบูรณาการด้านสาธารณสุขศาสตร์ เพื่อพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพในระบบบริการสาธารณสุข มีนิสิตหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต (ต่อเนื่อง 2 ปี) โปรแกรมภาคพิเศษ (เสาร์–อาทิตย์) รุ่นแรก และหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต โปรแกรมภาคพิเศษ รุ่นแรก

ในปี พ.ศ. 2546 สภามหาวิทยาลัยอนุมัติการจัดตั้งคณะสาธารณสุขศาสตร์ (อังกฤษ: Faculty of Public Health) [lower-alpha 4] และประกาศใช้ “ระเบียบมหาวิทยาลัยมหาสารคามว่าด้วย คณะสาธารณสุขศาสตร์” [lower-alpha 5]

มหาวิทยาลัยได้แต่งตั้ง ศาสตราจารย์ ดร.สมจิตต์ สุพรรณทัสน์ รักษาการตำแหน่งคณบดีคณะสาธารณสุขศาสตร์ ตั้งแต่วันที่ 27 สิงหาคม 2546 และได้รับการแต่งตั้งเป็นคณบดีคนแรกของคณะตั้งแต่วันที่ 19 ธันวาคม 2546 [lower-alpha 6]

ปี พ.ศ. 2547 คณะได้ขยายศูนย์การศึกษาเพิ่มอีก 2 แห่ง มีการเรียนการสอนในศูนย์การศึกษารวม 5 แห่ง ได้แก่

คณะได้จัดทำหลักสูตรการศึกษาใหม่อีก 2 หลักสูตร คือ หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิต (นานาชาติ) และหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (สาขาโภชนาการและการจัดการความปลอดภัยในอาหาร) จนในปี พ.ศ. 2548 จึงเปิดรับนิสิตสาธารณสุขศาสตร์ ระดับปริญญาตรี (ต่อเนื่อง 2 ปี) และระดับบัณฑิตศึกษา โดยจัดการเรียนการสอนที่ศูนย์การศึกษารวม 8 แห่ง

ปี พ.ศ. 2549 เป็นปีแรกที่คณะได้เปิดรับนิสิตหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต และ วิทยาศาสตรบัณฑิต (สาขาโภชนาการและความปลอดภัยในอาหาร) 4 ปี ระบบปกติและระบบพิเศษ และคณะยังได้เปิดรับนิสิตหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (เสาร์ – อาทิตย์) ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2549 ที่ศูนย์การศึกษาจังหวัดสระบุรี

ปี พ.ศ. 2551 สภามหาวิทยาลัยอนุมัติการเปิดหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (สาขาวิชาอนามัยสิ่งแวดล้อมและอาชีวอนามัย) [lower-alpha 7]

คณะได้เปิดรับนิสิตเพิ่มอีก 2 แห่ง คือ ศูนย์การศึกษาจังหวัดสุพรรณบุรี และศูนย์การศึกษาจังหวัดหนองคาย โดยได้ดำเนินการเปิดการสอนนิสิตระดับปริญญาตรี 3 หลักสูตร ระดับปริญญาโท 2 หลักสูตร (2 สาขาวิชา 3 กลุ่มวิชาหลัก) และระดับปริญญาเอก 1 หลักสูตร

ปี พ.ศ. 2555 คณะเปิดหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิต (ภาษาไทย) และเปิดรับนิสิตรุ่นแรกในปีการศึกษา 2555 และได้ทำข้อตกลงความร่วมมือทางวิชาการกับต่างประเทศ โดยเน้นกลุ่มประเทศอาเซียน เช่น University of Community Health, Magway, สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ [2] และ University of Public Health สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ และสถาบันในประเทศเวียดนาม ลาว กัมพูชา เป็นต้น และมีการทบทวนการจัดการเรียนการสอนนอกที่ตั้งเพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน

ปี พ.ศ. 2556 คณะได้ย้ายอาคารทำการมาที่อาคารใหม่ อาคารคณะสาธารณสุขศาสตร์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 คณะเปิดรับนิสิตระดับปริญญาตรี 3 หลักสูตร ปริญญาโท 1 หลักสูตร และปริญญาเอก 1 หลักสูตร ที่วิทยาเขตหลักและศูนย์การศึกษานอกวิทยาเขตหลัก 3 แห่ง คือ ศูนย์การศึกษาจังหวัดอุดรธานี อุบลราชธานี และนครราชสีมา [1]:11