ครึ่งทรงกลม หมายถึงครึ่งหนึ่งของทรงกลม มักใช้ลักษณนามเป็น "ซีก"หากเป็นทรงกลมโดยสมบูรณ์จะมีสมมาตร ดังนั้นหากตัดแบ่งครึ่งโดยตัดผ่านศูนย์กลางมวลแล้ว ไม่ว่าจะแบ่งครึ่งอย่างไรก็จะได้ครึ่งทรงกลม 2 ซีกที่มีปริมาตรเท่ากันเสมอส่วนหลังคาของสิ่งก่อสร้างบางชนิดเช่นโดม สถูป อิกลู ฯลฯ อาจมีการทำโครงสร้างเป็นรูปครึ่งทรงกลม