ความไม่เสถียรของจีนส์ (อังกฤษ: Jeans instability) เป็นสาเหตุทำให้เกิดการยุบตัวของเมฆระหว่างดาวและทำให้เกิดการก่อตัวของดาวฤกษ์เป็นลำดับต่อไป เกิดขึ้นเมื่อแรงดันก๊าซภายในไม่เพียงพอที่จะป้องกันการยุบตัวจากแรงโน้มถ่วงของห้วงบริเวณที่เต็มไปด้วยสสาร การจะดำรงภาวะเสถียรไว้นั้น กลุ่มเมฆจะต้องมีภาวะสมดุลอุทกสถิต ซึ่งในกรณีของกลุ่มเมฆทรงกลมนั้นสามารถแปลงเป็นสมการได้ดังนี้โดยที่ M e n c ( r ) {\displaystyle M_{enc}(r)} คือมวลที่อยู่ภายใน, p {\displaystyle p} คือแรงดัน, ρ ( r ) {\displaystyle \rho (r)} คือความหนาแน่นของก๊าซที่ระยะรัศมี r {\displaystyle r} , G {\displaystyle G} คือ ค่าคงที่แรงโน้มถ่วง และ r {\displaystyle r} คือรัศมี ภาวะสมดุลจะคงอยู่ได้ถ้ามีความยุ่งเหยิงเล็ก ๆ เกิดขึ้น แต่จะเข้าสู่ความไม่เสถียรถ้ามันขยายตัวขึ้น โดยทั่วไป กลุ่มเมฆไม่เสถียรถ้ามันมีมวลสูงมากๆ ที่อุณหภูมิค่าหนึ่ง หรือเย็นมาก ๆ ที่ขีดมวลค่าหนึ่ง ทำให้แรงโน้มถ่วงเอาชนะแรงดันก๊าซภายในได้