คณปัตยะ เป็นลัทธิหนึ่งในศาสนาฮินดูที่นับถือพระพิฆเนศ (พระคเนศ หรือเรียกว่า พระคณปติ) เป็นสคุณพรหมัน[1] คณปัตยะถือเป็นหนึ่งในห้านิกายสำคัญของศาสนาฮินดู คือ ลัทธิไศวะ ซึ่งบูชาพระศิวะเป็นหลัก, ลัทธิศักติ ซึ่งบูชาศักติองค์ต่าง ๆ เป็นหลัก, ลัทธิไวษณพ ซึ่งบูชาพระวิษณุเป็นหลัก, ลัทธิสรภัทธะ ซึ่งบูชาพระสุริยะเป็นหลัก และลัทธิคณปัตยะ ซึ่งบูชาพระคเนศเป็นหลัก ถึงแม้คณปัตยะจะถือว่าเป็นนิกายที่เล็กกว่าทั้งสี่นิกายที่กล่าวมาข้างต้น แต่คณปัตยะก็ถือเป็นนิกายที่มีอิทธิพลมากในศาสนาฮินดูมาตลอด[ต้องการอ้างอิง] นอกจากนี้ยังมีลัทธิสมารตะซึ่งปฏิบัติตามปรัชญา Advaita ซึ่งบูชาเทพทั้งห้า (ปัญจยัตนะบูชา - pañcāyatana pūjā) คือบูชาทั้งพระคเนศ, พระวิษณุ, พระศิวะ, พระสุริยะ และ เทวีในศาสนาฮินดูเป็นสคุณพรหมัน[2]