จิมมี เวลส์ เกิดเมื่อ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2509 (ค.ศ. 1966) ที่เมืองฮันตส์วิลล์ รัฐแอละแบมา เขาเริ่มการศึกษาระดับปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยออเบิร์น (Auburn University) และได้เปลี่ยนมหาวิทยาลัยมาเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยแอละแบมา (University of Alabama) ภายหลังจบการศึกษา เวลส์ได้เข้าศึกษาต่อปริญญาเอกทางด้านการเงิน ทั้งที่มหาวิทยาลัยออเบิร์น และมหาวิทยาลัยอินดีแอนา (Indiana University) พร้อมทั้งทำงานเป็นผู้สอนในมหาวิทยาลัยทั้งสองแห่งด้วย แต่มิได้เขียนดุษฎีนิพนธ์ เพื่อจบการศึกษา ภายหลังเวลส์ได้ออกมาเป็นผู้ค้าตราสารล่วงหน้า (futures contract) และตราสารสิทธิ (stock option) ในชิคาโก ภายในเวลาไม่กี่ปี จิมมี เวลส์ สามารถหาเงินได้มากพอที่จะ "เลี้ยงตัวเขาเองและภรรยาได้ตลอดชีวิต" (อ้างจากบทความในนิตยสาร Wired ฉบับมีนาคม 2005)

ใน พ.ศ. 2539 (ค.ศ. 1996) จิมมี เวลส์ได้ก่อตั้งเซิร์ชพอร์ทัลชื่อ โบมิส (Bomis) เซิร์ชพอร์ทัลดังกล่าวมีส่วนหนึ่งที่ชื่อ "โบมิสเบบส์" ซึ่งเป็นเสิร์ชเอนจินสำหรับค้นหาข้อมูล ปัจจุบันเวลส์ไม่ได้เป็นเจ้าของโบมิสแล้ว แต่ทุ่มเทเวลาส่วนใหญ่ให้กับโครงการวิกิต่าง ๆ ที่เขาก่อตั้งขึ้นภายหลัง

ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000) จิมมี เวลส์ได้ก่อตั้งสารานุกรมเนื้อหาเสรีที่มีผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเนื้อหา (peer review) โดยใช้ชื่อว่า นูพีเดีย (Nupedia) ซึ่งมีคำขวัญคือ "สารานุกรมฟรี" ("the free encyclopedia") และได้ว่าจ้าง แลร์รี แซงเกอร์ ให้เป็นหัวหน้าบรรณาธิการของนูพีเดีย