บังกลาบันทุ ชีค มูจิบูร์ เราะห์มาน (เบงกอล: শেখ মুজিবুর রহমান Shekh Mujibur Rôhman ปริวรรตตามอักษร: เศข มุชิพุร์ ระห์มาน ปริวรรตตามเสียง: เซค มุจิบุร์ โระห์มาน) (17 มีนาคม ค.ศ. 1920 – 15 สิงหาคม ค.ศ. 1975) เป็นผู้ก่อตั้งประเทศบังกลาเทศ เขาได้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีและนายกรัฐมนตรีระหว่างปี ค.ศ. 1972 และ ค.ศ. 1975 และยังเป็นผู้นำสันนิบาตอวามีอีกด้วย เขาเป็นที่รู้จักในนาม บังกลาบันธุ (เพื่อนของเบงกอล) และได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้นำการปลดปล่อยบังกลาเทศ และยังถูกเปรียบเทียบกับบรรดาบิดาของชาติในยุคศตวรรษที่ 20 อีกหลายคน ชีค ฮาซีนา วาเจด เป็นนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันของบังกลาเทศในฐานะผู้สนับสนุนลัทธิสังคมนิยม เราะห์มานไต่เต้าขึ้นจากตำแหน่งของสันนิบาตอวามีและกลุ่มการเมืองปากีสถานตะวันออก ในฐานะนักพูดที่มีพลังและมีความดึงดูดใจ เขาได้รับความนิยมจากการต่อต้านการเลือกปฏิบัติต่อชนชาติเบงกอลในปากีสถาน ซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ของรัฐ ท่ามกลางความตึงเครียดอย่างหนัก เขาได้เรียกร้องเงื่อนไข 6 ประการ และถูกกักขังโดยระบอบของจอมพลอายุบ ข่าน ด้วยข้อหากบฏ เราะห์มานได้นำสันนิบาตอวามีชนะการเลือกตั้งทั่วไปในปากีสถานในปี 1970 แม้จะได้เสียงข้างมาก แต่สันนิบาตอวามีกลับถูกกลุ่มรัฐบาลทหารของปากีสถานห้ามจัดตั้งรัฐบาล จากการละเมิดสิทธิพลเมืองของรัฐบาลทหาร ทำให้เกิดการต่อต้านทั่วปากีสถานตะวันออก เราะห์มานได้ประกาศให้ชาวบังกลาเทศต่อสู้เรียกร้องเอกราชระหว่างการปราศรัยในวันที่ 7 มีนาคม ค.ศ. 1971 และในวันที่ 26 มีนาคม ค.ศ. 1971 ทหารปากีสถานได้ตอบโต้การประท้วงด้วยการเปิดฉากปฏิบัติการส่องไฟ (Operation Searchlight; เบงกอล: অপারেশন সার্চলাইট) ซึ่งเราะห์มานได้ถูกจับและถูกขังเดี่ยวในปากีสถานตะวันตก ขณะที่พลเมือง,นักเรียน,ปัญญาชน,นักการเมืองและกลุ่มต่อต้านทหารได้ถูกสังหารเป็นจำนวนมาก หลังจากการปลดปล่อยบังกลาเทศแล้ว เราะห์มานได้ถูกปล่อยจากเรือนจำปากีสถานและกลับไปยังธากาในเดือนมกราคม ค.ศ. 1972เราะห์มานได้เป็นนายกรัฐมนตรีของบังกลาเทศภายใต้ระบอบรัฐสภาซึ่งได้ถูกสถาปนาขึ้นในประเทศใหม่นี้ รัฐบาลได้ร่างรัฐธรรมนูญที่ออกไปทางสังคมนิยมและประชาธิปไตยแบบโลกวิสัย สันนิบาตอวามีได้ชนะการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกของประเทศในปี ค.ศ. 1973 อย่างไรก็ตาม เราะห์มานต้องเผชิญหน้ากับความท้าทายของการว่างงานอย่างเกรียวกราด ความยากจน และการทุจริต ซึ่งความอดอยากในบังกลาเทศ ได้เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1974 รัฐบาลของเขาถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าเพิกเฉยต่อการรับรองสิทธิของชนกลุ่มน้อยและมีการละเมิดสิทธิมนุษยชนโดยกลุ่มทหาร โดยเฉพาะกลุ่มทหารอาสาสมัครรักษาความปลอดภัยแห่งชาติ ท่ามกลางความวุ่นวายทางการเมือง เราะห์มานได้ผลักดันระบบสังคมนิยมพรรคเดียวขึ้นมาในเดือนมกราคม ค.ศ. 1975 ซึ่ง 6 เดือนต่อมา เขาและครอบครัวได้ถูกลอบสังหารโดยกลุ่มทหารที่หักหลังเขาระหว่างการทำรัฐประหารและกฏอัยการศึกได้ถูกใช้ในภายหลังในปี ค.ศ. 2004 บีบีซีภาษาเบงกอล ได้โหวตให้เราะห์มานเป็น "ชาวเบงกอลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดตลอดกาล"