ทอง กันทาธรรม หรือเป็นที่รู้จักว่า ''พ่อเลี้ยงทอง'' เกิดเมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2454 ที่อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่[4] เป็นบุตรชายคนที่ 2 ในจำนวนพี่น้อง 3 คน ของนายเทพ กันทาธรรม กับนางศรีเวย กันทาธรรม บิดามีเชื้อสายเจ้านายของเมืองเชียงแสน ส่วนมารดาสืบเชื้อสายจากเจ้านายของพวกไทยลื้อ มีพี่ชายเติบโตมาด้วยกันคือ นายอุทัย หรือพ่อเลี้ยงอุทัย กันทาธรรม และน้องชายคือ นายสม หรือพ่อเลี้ยงสม กันทาธรรม เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่ ต่อมาย้ายไปศึกษาที่โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จนถึงชั้นมัธยมปีที่ 7 จากนั้นจึงย้ายเข้าไปศึกษาต่อที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย จนจบการศึกษาชั้นมัธยมปีที่ 8 ต่อมาในปี พ.ศ. 2473 เข้ารับการศึกษาที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์[3]