ทะเลสาบเอ๋อร์ไห่ (จีน: 洱海; พินอิน: Ěrhǎi) หรือในภาษาไทลื้อและไทใหญ่เรียกว่า หนองแส (แปลว่า ทะเลสาบที่มีน้ำท่วมเจิ่ง)[1] ตั้งอยู่บนที่ราบสูงในเมืองต้าหลี่ มณฑลยูนนาน ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน ที่ระดับความสูง 1,972 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล มีความยาวจากริมฝั่งทิศเหนือจรดทิศใต้ 40 กิโลเมตร และจากทิศตะวันออกจรดทิศตะวันตกประมาณ 7-8 กิโลเมตร มีพื้นที่ 250 ตารางกิโลเมตร จึงเป็นทะเลสาบบนที่ราบสูงที่ใหญ่เป็นอันดับสองในสาธารณรัฐประชาชนจีน รองจากทะเลสาบเตียนฉือ ฝั่งทะเลสาบมีความยาวโดยรอบ 116 กิโลเมตร ความลึกเฉลี่ย 11 เมตร และความจุน้ำ 2.5 ล้านลูกบาศก์เมตร เป็นทะเลสาบที่มีความสวยงามอย่างยิ่ง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญและมีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของมณฑลยูนนาน[2]ทะเลสาบแห่งนี้ คนไทยเรียกว่า "หนองแส" หรือ "หนองแสร์" และเชื่อว่าเป็นจุดเริ่มต้นความเชื่อเรื่อง พญานาค ด้วยเป็นจุดเริ่มต้นของแม่น้ำโขง และเป็นที่ตั้งของอาณาจักรน่านเจ้าในอดีต ที่เชื่อกันว่าเป็นต้นบรรพบุรุษของคนไทย[3]ที่ทะเลสาบแห่งนี้ ยังมีการประมงด้วยวิธีการพื้นบ้าน คือ การใช้นกกาน้ำ ที่ชาวประมงเลี้ยงไว้จนเชื่อง ดำน้ำลงไปจับปลาให้ วิธีการจับปลาแบบนี้มีมาอย่างยาวนานกว่า 1,500 ปีแล้ว จนเป็นวิถีชีวิตพื้นบ้าน แต่การจับปลาด้วยนกกาน้ำในปัจจุบันได้ลดจำนวนลงตามกาลเวลา การจับปลาด้วยนกกาน้ำนี้ถือเป็นจุดสำคัญในการท่องเที่ยวของทะเลสาบเอ๋อร์ไห่ประการหนึ่ง[4]