ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ประสพ รัตนากรเป็นบุตรของขุนรัตนากร (ปล้อง รัตนากร)และนางเจิม รัตนากร สำเร็จการศึกษาแพทยศาสตร์บัณฑิต คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ปริญญาโทจิตเวชศาสตร์และประสาทวิทยา มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย สหรัฐ ศึกษาด้านจิตวิทยา ประสาทวิทยา เพิ่มเติมจากมหาวิทยาลัยอีกหลายแห่ง ได้รับประกาศนียบัตรแพทย์เฉพาะทางประสาทวิทยาและจิตวิทยาคนแรกของไทย และยังเป็นผู้ริเริ่มการก่อตั้งโรงพยาบาลประสาททั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคของประเทศไทย เผยแพร่ความรู้ด้านจิตวิทยาสู่สาธารณชนด้วยรายการใจเขาใจเรา ทางวิทยุและโทรทัศน์ ต่อเนื่องกันกว่า 50 ปี เป็นผู้ริเริ่มก่อตั้งคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล รวมทั้งก่อตั้งสมาคมวิชาชีพทางสุขภาพจิต ประสาทวิทยา จิตเวชศาสตร์ และสังคมวิทยา เป็นผู้ริเริ่มงานด้านสุขภาพผู้สูงอายุและชมรมผู้สูงอายุทั่วประเทศ รวมทั้งเป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิวิจัยประสาทในพระบรมราชูปถัมภ์ และมูลนิธิรัฐบุรุษพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ นอกจากนี้ได้รับการสดุดีจากองค์การอนามัยโลก ให้เป็นนักสุขภาพจิตชุมชนในรอบ 50 ปี