ผู้เผด็จการ (อังกฤษ: dictator) เป็นผู้ปกครอง (คือ สมบูรณาญาสิทธิราชย์หรืออัตตาธิปไตย) ที่มีอำนาจเบ็ดเสร็จแต่เพียงผู้เดียว (ซึ่งอาจรวมถึงการควบคุมทางทหารหรือสินบน แต่ไม่จำเป็นเสมอไป) แต่ไม่ถูกจำกัดอยู่เฉพาะในวงศาคณาญาติ อย่างสมบูรณาญาสิทธิราชย์[1] เมื่อรัฐอื่นเรียกประมุขแห่งรัฐใดรัฐหนึ่งว่า ผู้เผด็จการ รัฐนั้นจะถูกเรียกว่า เผด็จการ คำนี้กำเนิดขึ้นเป็นตำแหน่งของฝ่ายปกครองในโรมโบราณที่ถูกแต่งตั้งโดยวุฒิสภา เพื่อปกครองสาธารณรัฐในยามฉุกเฉิน (ดูเพิ่มที่ ผู้เผด็จการโรมัน)[2]โดยทั่วไป การใช้คำว่า "ผู้เผด็จการ" สมัยใหม่มักใช้อธิบายผู้นำที่ถือ และ/หรือ ละเมิดอำนาจจากบุคคลเกินธรรมดา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อำนาจที่จะออกกฎหมายโดยไม่มีการจำกัดจากสภานิติบัญญัติ เผด็จการมักเข้าลักษณะดังต่อไปนี้ การเลื่อนการเลือกตั้งและยกเลิกเสรีภาพพลเมือง การประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน การปกครองโดยกฤษฎีกา การปราบปรามคู่แข่งทางการเมืองโดยไม่อาศัยกระบวนการนิติธรรม รวมทั้งรัฐพรรคการเมืองเดียวและลัทธิบูชาบุคคล ผู้นำทั้งหลายที่เถลิงอำนาจในหลากหลายระบอบ เช่น เผด็จการทหาร รัฐพรรคการเมืองเดียว และรัฐบาลพลเรือนที่อยู่ภายใต้การปกครองส่วนตัว ถูกเรียกว่าเป็น ผู้เผด็จการ ทั้งนี้ พวกเขาอาจมีมุมมองทางการเมืองเป็นฝ่ายซ้ายหรือฝ่ายขวา หรืออาจเป็นกลางทางการเมืองก็ได้