พระมหาพิชัยราชรถ
พระมหาพิชัยราชรถ

พระมหาพิชัยราชรถ

พระมหาพิชัยราชรถ เป็นราชรถที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2338 มีขนาดกว้าง 4.85 เมตร ความยาวรวมงอนรถ 18.00 เมตร (ความยาวเฉพาะตัวรถ 14.10 เมตร)[4] สูง 11.20 เมตร น้ำหนัก 13.70 ตัน ปัจจุบันใช้กำลังพลฉุดชักจากกรมสรรพาวุธทหารบก 216 นาย[5]เมื่อแรกสร้างนั้นโปรดให้สร้างขึ้นเป็นราชรถขนาดใหญ่ตามโบราณราชประเพณีที่เคยมีมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา เพื่อเชิญพระบรมอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนกออกถวายพระเพลิง ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง ในปี พ.ศ. 2339 หลังจากนั้นเมื่อสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี สิ้นพระชนม์ ในปี พ.ศ. 2342 ก็โปรดให้อัญเชิญพระโกศทรงบนพระมหาพิชัยราชรถออกพระเมรุอีกครั้ง และนับจากนั้นพระมหาพิชัยราชรถเชิญพระโกศพระบรมศพพระมหากษัตริย์ พระบรมราชินี และพระบรมวงศ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้าในสมัยต่อๆ มาพระมหาพิชัยราชรถ ใช้ทรงพระบรมอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก เป็นพระองค์แรก และทรงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เป็นพระองค์ล่าสุด โดยพระมหาพิชัยราชรถใช้ในราชการครั้งล่าสุดเมื่อปี 2560 ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จนถึงปัจจุบัน ได้มีการเชิญพระมหาพิชัยราชรถในงานพระบรมศพและพระศพต่างๆ แล้วจำนวน 24 ครั้ง (ไม่นับครั้งที่เชิญพระเวชยันตราชรถใช้งานแต่ให้ออกนามว่าพระมหาพิชัยราชรถในหมายกำหนดการ) นอกจากนี้ พระมหาพิชัยราชรถยังเคยใช้เชิญพระโกศประกอบพระอิสริยยศของพระราชวงศ์ที่พระศพไม่ได้ประทับในพระโกศอีกด้วยภายหลังการเชิญออกประดิษฐานพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้วก็มิได้เชิญออก แม้จะมีการบูรณปฏิสังขรณ์ด้วยการเพิ่มล้ออีก 1 ล้อ เพื่อรับน้ำหนัก และซ่อมแซมเพื่อความสวยงาม โดยมีการเชิญพระเวชยันตราชรถออกใช้การแทน[6] แต่ให้ขนานนามราชรถตามหมายกำหนดการว่าพระมหาพิชัยราชรถ จนกระทั่งในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในปี พ.ศ. 2539 จึงได้มีการบูรณะพระมหาพิชัยราชรถครั้งใหญ่โดยกรมสรรพาวุธทหารบกและเชิญออกใช้การอีกครั้งหนึ่งปัจจุบันพระมหาพิชัยราชรถได้เก็บรักษาไว้ ณ โรงราชรถ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร[5]

พระมหาพิชัยราชรถ

รุ่นต่อไป พระเวชยันตราชรถ
ราชรถน้อย
ประเภท ราชรถ[2]
น้ำหนัก 13.70 ตัน[3]
ความกว้าง 4.85 เมตร[3]
เริ่มผลิตเมื่อ พ.ศ. 2338 (จำนวน 1 องค์)
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ผู้ออกแบบ ช่างสิบหมู่
ภายใต้การกำกับดูแลของกรมศิลปากร
ความยาว 18 เมตร (เฉพาะตัวรถ 14.10 เมตร)[3]
ความสูง 11.20 เมตร[3]
โครงสร้าง ทรงบุษบก ย่อมุมไม้สิบสอง หลังคาซ้อน 5 ชั้น

ใกล้เคียง

พระมหากษัตริย์ไทย พระมหาโมคคัลลานะ พระมหามณเฑียร พระมหาธรรมราชาที่ 1 พระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักร พระมหากัสสปะ พระมหาวีรกษัตรีย์นโรดม มุนีนาถ สีหนุ พระวรราชมารดา พระมหาปชาบดีโคตมีเถรี พระมหากษัตริย์กัมพูชา พระมหาชนก

แหล่งที่มา

WikiPedia: พระมหาพิชัยราชรถ http://www.dailynews.co.th/thailand/16904 http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TURO... http://www.manager.co.th/Food/ViewNews.aspx?NewsID... http://www.finearts.go.th/promotion/2016-10-17-04-... http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/04... https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Great_... https://www2.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?Ne... https://www.matichon.co.th/ https://www.matichon.co.th/news/705533