พลวัตภายในกลุ่ม (intragroup dynamics) เป็นกระบวนการพื้นฐานในการก่อเกิดบรรทัดฐาน บทบาท ความสัมพันธ์ทางสังคม และเป้าหมายที่บรรยายลักษณะของกลุ่ม โดยในกลุ่มจะมีภาวะพึ่งพาอาศัย หรือสมาชิกต่างได้รับอิทธิพลจากทัศนคติ ความคิดเห็น และประสบการณ์ของสมาชิกอื่น[7]

การก่อตัวของกลุ่มสามารถเกิดได้ทั้งจาก social cohesion approach หรือเกิดจากความดึงดูดใจระหว่างบุคคล และ social identity approach หรือสมาชิกรู้สึกว่าตนเองแบ่งปันบทบาทเดียวกันในสังคมกับสมาชิกอื่น[2] ก่อนจะใช้เวลาพัฒนาธรรมเนียม ค่านิยม และคติของกลุ่ม นอกจากนี้กลุ่มยังสามารถเกิดได้อย่างฉับพลัน เช่น กลุ่มที่รวมตัวช่วยเหลือในยามเกิดภัยธรรมชาติ ซึ่งกลุ่มลักษณะนี้จะไม่อิงบทบาทหรือประสบการณ์ร่วมกัน แต่ยังคงมีภาวะพึ่งพาอาศัยและความร่วมมือในการทำงานอย่างสูง[8]

การเข้าร่วมกลุ่มกำหนดด้วยหลายปัจจัย เช่น อุปนิสัยของบุคคล[9] สถานะเพศ[10] หรือประสบการณ์ในกลุ่มก่อนหน้า[11] เนื่องจากการเข้าร่วมกลุ่มต้องใช้เวลา ความสนใจ และความพยายาม[12] ทฤษฎีการแลกเปลี่ยนทางสังคมของจอห์น ทิเบาต์ และแฮโรลด์ เคลลีย์อธิบายว่าบุคคลจะมีระดับการเปรียบเทียบเป็นมาตรฐานในการตัดสินใจเข้าร่วมกลุ่ม โดยระดับการเปรียบเทียบนี้ได้รับอิทธิพลจากความสัมพันธ์และความเป็นสมาชิกของกลุ่มก่อนหน้า ซึ่งสรุปได้ว่าบุคคลที่ได้รับผลตอบแทนมาก แต่เสียทุนน้อยจะมีระดับการเปรียบเทียบสูงกว่าบุคคลที่เสียทุนมาก แต่ได้ผลตอบแทนน้อย[13] หรืออีกนัยหนึ่งคือ หากบุคคลได้รับประสบการณ์ที่ดีจากกลุ่มหรือความสัมพันธ์ก่อนหน้า บุคคลนั้นจะมีระดับการเปรียบเทียบสูงกว่าบุคคลที่มีประสบการณ์ไม่ดีต่อกลุ่มหรือความสัมพันธ์ที่ผ่านมา[14]