ภาษาไทยกลางโดยทั่วไปสามารถแบ่งภาษาถิ่นได้ห้าถิ่นดังนี้

• ภาษาไทยที่ราบภาคกลาง หรือ ภาษาไทยมาตรฐาน สามารถแยกเป็นสามกลุ่มสำเนียงถิ่นย่อยได้แก่
  • ฝั่งตะวันออกพบได้ทั่วไปใน : จังหวัดพระนครศรีอยุธยา, จังหวัดนครนายก, จังหวัดนครสวรรค์, จังหวัดลพบุรี, จังหวัดสมุทรปราการ, จังหวัดสมุทรสงคราม, จังหวัดสมุทรสาคร, จังหวัดสระบุรี, จังหวัดสระแก้ว, จังหวัดจันทบุรี, จังหวัดปราจีนบุรี, พื้นที่ส่วนใหญ่ในจังหวัดตราด, พื้นที่เกือบทั้งหมดในจังหวัดฉะเชิงเทรา, จังหวัดนนทบุรีและจังหวัดปทุมธานี และกรุงเทพมหานคร (ฝั่งธนบุรีและฝั่งมีนบุรี)
  • ฝั่งตะวันตกพบได้ทั่วไปใน : จังหวัดสุพรรณบุรี, จังหวัดอ่างทอง, จังหวัดชัยนาท, จังหวัดนครปฐม, จังหวัดสิงห์บุรี, จังหวัดอุทัยธานี, พื้นที่ส่วนใหญ่ในจังหวัดกาญจนบุรี และ อำเภออุ้มผาง
  • สำเนียงถิ่นระยองพบได้ทั่วไปใน : จังหวัดระยอง และ อำเภอสัตหีบ
• ภาษาไทยเมืองหลวงและดินแดนแทรก หรือ ภาษาไทยของคนไทยเชื้อสายจีน สามารถแยกเป็นสามกลุ่มภาษาถิ่นย่อยได้แก่
  • ภาษาไทยถิ่นกรุงเทพและภาคกลางตอนในพบได้ทั่วไปใน : กรุงเทพมหานคร (ฝั่งพระนครริมแม่น้ำเจ้าพระยา), จังหวัดนนทบุรี (บางส่วนของอำเภอเมืองและอำเภอปากเกร็ด), บางส่วนในอำเภอเมืองปทุมธานี, อำเภอบางปะกง, จังหวัดชลบุรี (ยกเว้นอำเภอสัตหีบ), อำเภอโพธาราม และ อำเภอบ้านโป่ง
  • ภาษาไทยกลางในภาคใต้ ภาษาไทยใต้เรียกว่า แหลงข้าหลวง พบได้ทั่วไปใน : อำเภอหาดใหญ่, บางส่วนในอำเภอบ้านดอน และ อำเภอเบตง
  • ภาษาไทยกลางในภาคอีสาน พบได้ทั่วไปใน : บางส่วนของอำเภอนางรอง, บางส่วนของอำเภอเมืองขอนแก่น และ บางส่วนของอำเภอเมืองอุดรธานี
• ภาษาไทยถิ่นสุโขทัยได้ทั่วไปใน : จังหวัดสุโขทัย, จังหวัดพิษณุโลก, จังหวัดพิจิตร, จังหวัดกำแพงเพชร และบางส่วนของจังหวัดอุตรดิตถ์
• ภาษาไทยตะวันตกเฉียงใต้ได้ทั่วไปใน : จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ (ยกเว้นอำเภอทับสะแก, อำเภอบางสะพานและอำเภอบางสะพานน้อย), จังหวัดเพชรบุรี, จังหวัดราชบุรี
• ภาษาไทยโคราชได้ทั่วไปใน : จังหวัดนครราชสีมา (ยกเว้น อำเภอปักธงชัย, อำเภอสูงเนิน และ อำเภอบัวใหญ่), บางส่วนของจังหวัดชัยภูมิ, บางส่วนของจังหวัดเพชรบูรณ์ บางครั้งภาษาไทยถิ่นนี้อาจถูกจำแนกเป็นอีกภาษา