ม้าเจ๊กเป็นกุนซือและแม่ทัพหนุ่มที่ติดตามขงเบ้งมานาน เป็นน้องชายของม้าเลี้ยง ช่วยขงเบ้งวางแผนการรบมีความชอบหลายครั้ง เป็นผู้ที่หลังศึกเซ็กเพ็ก เมื่อโจโฉแตกพ่ายทัพง่อก๊กของจิวยี่แล้ว ขงเบ้งได้ถามถึงสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นภายภาคหน้ากับม้าเจ๊ก ม้าเจ๊กสามารถตอบได้อย่างตรงใจขงเบ้ง ขงเบ้งถึงกับกล่าวยกย่องว่า ท่านทำให้ข้าพเจ้าทึ่ง แต่เป็นผู้ที่ก่อนพระเจ้าเล่าปี่จะสิ้นพระชนม์ได้ถามขงเบ้งว่า ท่านว่า ม้าเจ๊กผู้นี้ท่านเห็นเป็นเช่นไร ขงเบ้งตอบว่า เป็นคนที่อัจฉริยะที่สุดในโลก แต่พระเจ้าเล่าปี่ไม่เห็นด้วยและเตือนขงเบ้งว่า ม้าเจ๊ก เป็นคนที่พูดจาใหญ่โตเกินจริง ให้ทำงานใหญ่ไม่ได้ ให้พึงระวัง

ม้าเจ๊กเป็นผู้ที่แนะนำขงเบ้งว่าเมื่อจับตัวเบ้งเฮ็กแล้วให้ปล่อยตัวทุกครั้ง จนสามารถเอาชนะใจเบ้งเฮ็กและชาวเผ่าม่าน และม้าเจ๊กผู้นี้ยังเป็นผู้คิดอุบายที่จะยุยงพระเจ้าโจยอยให้ระแวงสุมาอี้จนสุมาอี้ถูกปลดจากตำแหน่งไปพักใหญ่ ก่อนที่จะได้คืนตำแหน่งในเวลาต่อมา

เมื่อครั้งที่ขงเบ้งนำทัพบุกกิสาน ม้าเจ๊กต้องการสร้างความชอบจึงอาสาไปรักษาเมืองเกเต๋งซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ โดยเอาชีวิตของตนเองเป็นประกัน ซึ่งก่อนออกรบขงเบ้งกำชับให้ม้าเจ๊กตั้งค่ายคร่อมทางเข้าเมืองเกเต๋ง แต่ม้าเจ๊กไม่ฟังคำขงเบ้งถือตัวเองว่าชำนาญพิชัยสงคราม เลยถูกสุมาอี้ตัดทางลำเลียงน้ำ และจุดไฟเผาทำให้แตกพ่ายเสียเมืองเกเต็ง

ในนิยายนั้นมาเจ๊กถูกขงเบ้งสั่งประหาร เมื่อได้ประหารไปแล้ว ขงเบ้งร่ำไห้ บรรดาขุนนางและนายทหารปลอบขงเบ้งว่า ท่านอย่าได้เสียใจไปเลย คนทำผิดถูกประหารก็เห็นชอบแล้ว ขงเบ้งตอบว่า ข้าพเจ้ามิได้เสียใจที่ประหารม้าเจ๊ก แต่เสียใจตัวเองที่ครั้งพระเจ้าเล่าปี่ก่อนสวรรคตได้เตือนถึงเรื่องม้าเจ๊กแล้ว แต่ตนไม่ฟังเอง จึงเสียการใหญ่ จากนั้นจึงได้ขอพระราชทานเงินเลี้ยงดูครอบครัวม้าเจ็กไปตลอดชีพ และทูลขอพระเจ้าเล่าเสี้ยนลดตำแหน่งตัวเองลง 3 ขั้น เพื่อเป็นการลงโทษ แต่ก็ยังคงกุมอำนาจทางการสั่งการอยู่

อย่างไรก็ตาม ในจดหมายเหตุสามก๊กในส่วนประวัติของม้าเจ๊กและเพื่อนสนิทอย่างเชียงหลางนั้นได้ระบุว่าม้าเจ๊กได้หลบหนีหลังจากพ่ายที่เกเต๋ง จากนั้นจึงถูกจับได้ และม้าเจ๊กได้ป่วยตายในเรือนจำก่อนที่จะมีการประกาศโทษประหารขึ้น[2]