ศึกตงก๋วน

ในปี 211 โจโฉส่งจงฮิวและแฮหัวเอี๋ยนไปบุกตีเตียวฬ่อในฮั่นจง พวกเขาเดินทางผ่านกวนจง ม้าเฉียวระแวงว่าโจโผวางแผนจะบุกโจมตี จึงติดต่อหันซุยเพื่อก่อตั้งพันธมิตร ม้าเฉียวบอกหันซุย "ก่อนหน้านี้ จงฮิวสั่งให้ข้าทำร้ายท่าน ตอนนี้ ข้ารู้ว่าคนของกวนดง (ด้านตะวันออกของตงก๋วน) ไม่น่าเชื่อถือ ตอนนี้ ข้าทิ้งพ่อของข้า และข้าเต็มใจที่จะยอมรับท่านเป็นพ่อ ท่านก็ควรทิ้งลูกชายของท่าน และปฏิบัติต่อข้าดั่งลูกชาย" เหยียนชิง คนของหันซุย แนะนำให้หันซุยไม่ร่วมมือกับม้าเฉียว แต่หันซุยก็เข้าร่วมกับม้าเฉียวอยู่ดี ม้าเฉียวติดต่อหยางเชียว หลี่คาน (李堪) เฉิงหยี (成宜) โหเฉวียน (侯選) เฉิงหยีน (程銀) จ้างเหิง (張橫) เหลียงชิง (梁興) หม่าหวัน (馬玩) และคนอื่น ๆ รวมแล้วได้ทหาร 100,000 นายเพื่อโจมตีด่านตงก๋วน (ปัจจุบันคือเมืองตงก๋วน มณฑลส่านซี) เล่าเจี้ยง เจ้าเมืองอี้ ต้องการให้ลูกสาวแต่งงานกับม้าเฉียว แต่หวังชาง (王商) ผู้บัญชาการภายใต้เล่าเจี้ยง ไม่เห็นด้วยและกล่าวว่าม้าเฉียวมีความกล้าหาญแต่ไม่มีมนุษยธรรมและไว้วางใจไม่ได้

โจโฉนำทัพบุกตงก๋วนด้วยตัวเอง เกิดเป็นศึกตงก๋วน หลังจากรบกันไม่กี่ครั้ง โจโฉพูดคุยกับม้าเฉียวและหันซุย ม้าเฉียวแอบมีความคิดที่จะจับตัวโจโฉเอาไว้ แต่ก็ไม่ได้ทำอะไรหลังจากถูกเคาทูขึงตาใส่ หลังจากนั้น โจโฉทำตามแผนของกาเซี่ยงทำให้ม้าเฉียวและหันซุยไม่ไว้วางใจซึ่งกันและกัน จากนั้น โจโฉบุกโจมตีขุนศึกที่มาจากตะวันตกเฉียงเหนือและเอาชนะไปได้

ก่อนหน้านี้ ตอนที่ทัพโจโฉอยู่ที่โผบัน (蒲阪; ทางตะวันออกของเมืองต้าหลี่ มณฑลส่านซีในปัจจุบัน) และวางแผนที่จะข้ามแม่น้ำเว่ยและมุ่งหน้าไปทางตะวันตก ม้าเฉียวบอกหันซุยว่า "พวกเราควรจะต้านพวกมันที่ทางเหนือของแม่น้ำเว่ย ภายใน 20 วัน เสบียงที่เก็บไว้ที่ทางตะวันออกของแม่น้ำจะหมดไป พวกมันจะถอยทัพอย่างแน่นอน" อย่างไรก็ตาม หันซุยปฏิเสธแผนนี้และกล่าวว่า "พวกเราควรส่งทหารไปรบกับศัตรูบนแม่น้ำ อย่างนั้นไม่เด็ดขาดกว่ารึ?" เมื่อโจโฉทราบถึงแผนของม้าเฉียว โจโฉเอ่ยขึ้นว่า "ถ้าเจ้าอาชาหนุ่มนั่นไม่ตาย ข้าคงไม่มีที่ฝังศพที่ดี"

ศึกในกวนจง

ม้าเฉียวถอยไปทางตะวันตกหลังพ่ายแพ้ที่ศึกตงก๋วน โจโฉไล่ม้าเฉียวไปยังอันดิง (安定; แถว ๆ เมืองเผียงหลิง มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) แต่ก็ถอยทัพและมุ่งไปทางตะวันออกหลังได้ยินข่าวความไม่สงบในภาคเหนือ หยางฟูเตือนโจโฉว่า "ม้าเฉียวกล้าหาญเหมือนหานซิ่นและยิ้งบู และยังมีกำลังสนับสนุนจากชาวเผ่าเฉียงและชนเผ่าหรงถ้าพวกเราถอยกลับตอนนี้และไม่ตั้งแนวรับไว้ พวกเราจะสูญเสียดินแดนบริเวณนี้" หลังจากโจโฉได้จากไปแล้ว หยางฟูทำนายถูกต้อง ม้าเฉียวนำทัพหลายชนเผ่ามาบุกกวนจง และผู้คนก็ร่วมด้วย ม้าเฉียวฆ่าเหวยคัง ผู้ตรวจการ (刺史) มณฑลเหลียง ยึดเมืองหลวงจี้เฉิง (兾城; อยู่ในเมืองกั้นกู่ มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) และบังคับให้ลูกน้องของเหวยคังยอมแพ้ ม้าเฉียวตั้งตัวเองเป็น General Who Attacks the West (征西將軍) และ Governer (牧) ของมณฑลบิ้ง และดูแลการทหารในมณฑลเหลียง

ลูกน้องของเหวยคัง - หยางฟู เจียงชู เหลียงควน (梁寬) จ้าวฉวี (趙衢) และคนอื่น ๆ - ไม่สบอารมณ์ม้าเฉียวจึงวางแผนที่จะกำัด หยางฟูและเจียงชูก่อกบฏในหลู่เฉิง (鹵城; อยู่ในทิศตะวันออกเฉียงของมณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) ขณะที่คนอื่น ๆ แสร้งแนะนำให้ม้าเฉียวปราบปราม ม้าเฉียวทำตามและบุกหลู่เฉิงแต่ไม่สามารถยึดเมืองได้ เมื่อกลับมาจี้เฉิง ม้าเฉียวเห็นเหลียงควนและจ้าวฉวีปิดประตูเมืองและห้ามไม่ให้เข้า จ้าวฉวีและคนอื่น ๆ ได้ฆ่าภรรยาและลูกของม้าเฉียวในจี้เฉิง

ในฤดูร้อนปี 212 ประมาณหนึ่งปีหลังม้าเฉียวก่อกบฏ พระเจ้าเหี้ยนเต้มีพระบรมราชโองการให้ประหารม้าเท้งและครอบครัวที่อยู่ในเมืองเย่ ณ ขณะนั้น

ม้าเฉียวหนีไปฮั่นจง ยืมกองกำลังจากเตียวฬ่อ และกลับมาโจมตีคนที่ไล่ม้าเฉียวออกจากกวนจง ม้าเฉียวนำทัพล้อมเจียงชู จ้าวอ๋าง และคนอื่น ๆ ที่เขากิสาน (祁山; พื้นที่ภูเขาแถว ๆ เมืองหลี่ มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) อยู่ประมาณ 30 วันก่อนแฮหัวเอี๋ยนและเตียวคับนำกองกำลังเสริมมาช่วย