คู่อภิเษกสมรสในพระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักร ไม่ใช่พระสถานะหรือพระอำนาจตามรัฐธรรมนูญ แต่หลายพระองค์ทรงมีอิทธิพลอย่างมากต่อพระมหากษัตริย์บางพระองค์ เช่น พระองค์ปัจจุบัน เจ้าชายฟิลิป ดยุกแห่งเอดินบะระ ที่ทรงช่วยเสริมสร้างพระบารมีขององค์พระประมุขด้วยตั้งแต่การสถาปนาราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และสหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์ มีคู่อภิเษกสมรสในพระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักรแล้วทั้งสิ้น 9 พระองค์ สมเด็จพระราชินีแห่งสหราชอาณาจักรในช่วงปี พ.ศ. 2370 ถึง พ.ศ. 2357 ยังดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าหญิงผู้คัดเลือกแห่งฮันโนเฟอร์ (Electress of Hanover) ด้วย เนื่องจากพระราชสวามีดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าผู้คัดเลือกแห่งฮันโนเฟอร์ ส่วนช่วงปี พ.ศ. 2357 ถึง พ.ศ. 2380 สมเด็จพระราชินีดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระราชินีแห่งฮันโนเฟอร์ เนื่องจากพระราชสวามีดำรงพระอิสริยยศเป็นพระมหากษัตริย์ฮันโนเฟอร์ การเป็นรัฐร่วมประมุขของราชอาณาจักรฮันโนเฟอร์กับสหราชอาณาจักรได้สิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 2380 เมื่อสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียขึ้นครองราชย์ เนื่องจากกฎสืบราชสันตติวงศ์ที่ราชอาณาจักรฮันโนเฟอร์บังคับใช้ (กฎหมายแซลิก) มิได้ให้สิทธิ์แก่สตรีเพศขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ (ในสหราชอาณาจักรสตรีเพศจะขึ้นเสวยราชย์เป็นพระมหากษัตริย์ก็ต่อเมื่อไร้รัชทายาทที่เป็นบุรุษ) ในสงครามออสเตรีย-ปรัสเซีย พ.ศ. 2409 ฮันโนเฟอร์ก็ถูกผนวกเข้าเป็นมณฑลหนึ่งของราชอาณาจักรปรัสเซียคู่อภิเษกสมรสที่เป็นสตรีทุกพระองค์มีสิทธิ์ที่จะดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระราชินี แต่คู่อภิเษกสมรสที่เป็นบุรุษมีอยู่ 2 พระองค์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2251 ไม่ได้เป็นพระมหากษัตริย์พระราชสวามี คือคู่อภิเษกสมรสในพระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักรบางพระองค์มิได้ดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระราชินีเนื่องจากสิ้นพระชนม์หรือการหย่าร้างก่อนพระสวามีครองราชย์ การอภิเษกสมรสเป็นโมฆะ หรืออภิเษกสมรสหลังพระสวามีสละราชสมบัติ ตามกรณีดังต่อไปนี้:นอกจากนี้ยังปรากฏกรณีพิเศษ เช่น แคโรไลน์แห่งเบราน์ชไวค์ ที่ทรงแยกประทับจากพระสวามี พระเจ้าจอร์จที่ 4 เนื่องจากการเสด็จขึ้นครองราชย์ แม้ว่าทรงเป็นคู่อภิเษกสมรสอย่างถูกต้องตามกฎหมาย แต่ก็ทรงไม่มีพระสถานะใด ๆ ในราชสำนัก ทรงถูกกีดกันไม่ให้เข้าร่วมพระราชพิธีราชาภิเษกของพระสวามีและรับการสวมมงกุฎเป็นสมเด็จพระราชินี ทำให้สาธารณชนออกมาประท้วงตั้งแต่ พ.ศ. 2250 มีเพียงพระเจ้าจอร์จที่ 1 และสมเด็จพระเจ้าเอดเวิร์ดที่ 8 เท่านั้นที่ครองราชย์โดยปราศจากการอภิเษกสมรสหากเจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์เสด็จขึ้นครองราชย์ คามิลลา ดัชเชสแห่งคอร์นวอลล์ พระชายาองค์ที่สอง จะได้รับพระอิสริยยศและบรรดาศักดิ์เทียบเท่าสมเด็จพระราชินีโดยอัตโนมัติ เว้นแต่จะมีการผ่านร่างกฎหมายยับยั้ง อย่างไรก็ตาม มีการประกาศออกมาว่าดัชเชสควรจะดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าหญิงพระราชชายา แทนที่จะเป็นสมเด็จพระราชินี[1]