รุวันแวลิมหาแสยะ (
อักษรโรมัน: Ruwanweli Maha Seya) หรือ
สวัณณมาลีมหาเจดีย์ (
ภาษาบาลี: Svaṇṇamāli Mahaceti) เป็นพระสถูปใน
อนุราธปุระ ประเทศศรีลังกา ภายในประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าจำนวนหนึ่งโทณะ ซึ่งถือเป็นจำนวนของพระบรมธาตุที่มากที่สุดในโลก
[1] สถูปนี้สร้างขึ้นโดยกษัตริย์
สิงหล ทุฏฐคามณี เมื่อราว 140 ปีก่อนคริสต์กาลสถูปรุวันแวลิปรากฏบันทึกการก่อสร้างและพิธีเปิดอยู่ในคัมภีร์
มหาวงศ์ สถูปรุวันแวลิเป็นหนึ่งใน "
โสฬสมัสถาน" (หรือ 16 ปูชนียสถาน) และ "
อฏมัสถาน" (หรือ 8 ปูชนียสถาน) รวมถึงเป็นหนึ่งในอนุสรณ์ที่สูงที่สุดในโลกยุคโบราณ ด้วยขนาดความสูง 103 m (338 ft) และเส้นรอบวงที่ฐานขนาด 290 m (951 ft) สถูปองค์แรกเริ่มมีขนาดสูง 55 m (180 ft) และต่อมามีการบูรณะโดยกษัตริย์หลายคน ในเมือง
ซะไกง์ ประเทศพม่า มีการสร้างสถูปจำลองจากรุวันแวลิ คือ
เจดีย์กองมุดอ[2]ในศตวรรษที่ 19 สถูปมีลักษณะถูกปกคลุมด้วยพืชรกทึบ ภายหลังได้มีการระดมทุนโดย
ภิกษุจนนำไปสู่การบูรณะครั้งใหญ่ในต้นศตวรรษที่ 20 รวมถึงมีการตั้งสมาคมบูรณปฏิสังขรณ์รุวันแวลิแสยะขึ้นเพื่อระดมทุน โดยมีผู้บริจาคคนสำคัญคือเศรษฐีใจบุญ เฮนดริก อัปปุหามี (Hendrick Appuhamy) ซึ่งบริจาคเงิน 20 ล้านรูปี ในปี 1912 (คิดเป็นเงิน 611 ล้านดอลลาร์สหรัฐเมื่อปรับตามค่าเงินเฟ้อในปี 2021)
[3] ยอดมงกุฏประดับเพชรของสถูปนำขึ้นไปประดิษฐานในปี 1940 และครั้งล่าสุดในปี 2019