เทคนิคที่ใช้ขึ้นอยู่กับความสามารถในการรับรู้ (perceptive ability) ของตาและความคิด (mind) ของผู้ชมในการผสานจุดสีให้เป็นกลุ่มสี ซึ่งเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับศิลปะวิภาคนิยม ซึ่งเป็นเทคนิคการเขียนอีกแนวหนึ่ง ลัทธิผสานจุดสีเป็นเทคนิคที่มีผู้ใช้อย่างจริงจังอยู่ไม่กี่คน แต่ที่เห็นได้ชัดคือในงานเขียนของฌอร์ฌ-ปีแยร์ เซอรา, ปอล ซีญัก และอองรี-เอ็ดมงด์ โครส คำว่า "pointillism" คิดขึ้นโดยนักวิพากษ์ศิลป์ราวปลายคริสต์ทศวรรษ 1880 เพื่อเยาะเย้ยงานเขียนของศิลปินกลุ่มนี้ แต่ในปัจจุบันเป็นการใช้ที่ต่างทัศนะจากเดิมโดยปราศจากการเย้ยหยัน

การสร้างงานผสานจุดสีตรงกันข้ามกับวิธีการเขียนภาพที่ใช้กันทั่วไปที่จะผสมรงค์วัตถุที่ต้องการจะใช้บนจานผสมสี โดยใช้สีที่ผสมสำเร็จที่ขายกันในตลาด การผสานจุดสีคล้ายกับกระบวนการพิมพ์สี่สี (CMYK) ที่ใช้ในการพิมพ์สีของแท่นพิมพ์ขนาดใหญ่ที่ใช้สี cyan (น้ำเงิน), magenta (แดง), yellow (เหลือง) และ key (ดำ) โทรทัศน์หรือจอคอมพิวเตอร์ก็ใช้เทคนิคการผสานจุดสีในการสร้างภาพแต่ใช้สีแดง, เขียว และน้ำเงิน (RGB) แทนที่

ถ้าแสงแดง, เขียว และ น้ำเงินผสมเข้าด้วยกัน ผลที่ออกมาก็จะใกล้เคียงกับแสงขาว สีสว่างที่เกิดจากการผสานจุดสีอาจจะเกิดจากการเลี่ยงการหักการผสม และ หรือ ผลที่ใกล้เคียงกับการได้มาจากการผสมสีประกอบโดยการใช้รงควัตถุ แต่เทคนิคการผสานจุดสีทำให้สูญเสียคุณลักษณะของฝีแปรงบนพื้นผิวภาพ (texture) ที่เกิดจากการใช้เทคนิคการเขียนภาพ

นอกจากจะใช้กับจิตรกรรมแล้วลัทธิผสานจุดสีก็ยังหมายถึงลักษณะงานคีตกรรมลักษณะหนึ่งของคริสต์ศตวรรษ 20 ที่ใช้โดยคีตกวีเช่นคีตกวีออสเตรียอันทอน เวแบร์น (ค.ศ. 1883 - ค.ศ. 1945)