ลัทธิเบรจเนฟ (
รัสเซีย: Доктрина Брежневав;
อังกฤษ: Brezhnev Doctrine) เป็นนโยบายต่างประเทศของสหภาพโซเวียตครั้งที่แรกที่ระบุไว้อย่างชัดเจนมากที่สุดโดยเอส. เอวาเลฟ ใน 26 กันยายน 1968 ในบทความของหนังสือพิมพ์
ปราฟดา ชื่อ อำนาจอธิปไตยและพันธกรณีระหว่างประเทศของประเทศสังคมนิยม
เลโอนิด เบรจเนฟ ย้ำในการกล่าวสุนทรพจน์ในการประชุมสหพรรคแรงงานโปแลนด์ครั้งที 5 ในวันที่ 13 พฤศจิกายน 1968 ซึ่งกล่าวไว้ว่า:ลิทธิเบรจเนฟนี้ได้รับการประกาศซึ่งสื่อตะวันตกให้ถึงว่าสหภาพโซเวียตจะทำลายความพยายามเปิดเสรีและการลุกฮือต่างและพร้อมเข้าแทรกแซงทางทหาร เหมือนอดีตที่ผ่านมาใน
การลุกฮือที่ฮังการีและ
การาแทรกแซงในเชโกสโลวาเกีย ซึ่งโซเวียตทำไปเพราะต้องให้
ค่ายตะวันออกยังคงเป็นพันธมิตรและเป็นแนวป้องและยุทธศาสตร์สำคัญในกรณีเกิดสงครามกับ
นาโตในทางปฏิบัตินโยบายหมายความว่า จำกัดการกระทำต่างๆของรัฐบริวารใน
ค่ายตะวันออกในการติดต่อกับกลุ่ม
ค่ายตะวันตก นั่นคือไม่มีประเทศใดสามารถออกจากสนธิสัญญาวอร์ซอหรือการเปิดเสรีได้ ในหลักการโซเวียตมีสิทธิที่จะกำหนดว่าประเทศไหนต้องเป็น"สังคมนิยม" ซึ่งหมายความว่าโซเวียตสามารถแทรกแซงทางทหารนอกสนธิสัญญาวอร์ซอได้ ดังเช่น
อัฟกานิสถานในปี 1979หลักการเบรจเนฟ มีผลใช้อยู่นานจนกระทั่งเกิดเหตุการณ์วิกฤตการเมืองในโปแลนด์
[1] มีฮาอิล กอร์บาชอฟ ปฏิเสธที่จะใช้กำลังทหารเมื่อโปแลนด์จัดเลือกตั้งเสรีในปี 1989 และการพ่ายแพ้ของสหพรรคแรงงานโปแลนด์
[2] ในปี 1989 หลักการเบรจเนฟมีชื่อติดตลกว่า หลักการซินาตร้า มาจากเพลง"ทางของฉัน" (My Way) ของ
แฟรงก์ ซินาตรา[3]