บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งลัทธิเอเรียส[1] (อังกฤษ: Arianism) เป็นแนวคำสอนทางเทววิทยาของเอเรียส (ราว ค.ศ. 250–ค.ศ. 336) บาทหลวงที่สังคายนาไนเซียครั้งที่ 1 ปี ค.ศ. 325 ประกาศว่าเป็นพวกนอกรีต แต่มาได้รับการยกโทษให้ในการประชุมซีนอดแห่งไทร์ครั้งที่ 1 ปี ค.ศ. 335[2] แต่ต่อมาก็ถูกประกาศว่าเป็นผู้นอกรีตอีกหลังจากที่เสียชีวิตไปแล้ว[3] กล่าวกันว่าจักรพรรดิคอนสแตนติอุสที่ 2 (ค.ศ. 337-ค.ศ. 361) และจักรพรรดิวาเลนส์ (ค.ศ. 364-ค.ศ. 378) ทรงนับถือลัทธิเอเรียสหรืออาจจะลัทธิกึ่งเอเรียสเอเรียสพำนักและสั่งสอนเทศนาอยู่ที่อะเล็กซานเดรีย อียิปต์ แนวคำสอนของลัทธินี้ถือว่าขัดกับหลักความเชื่อทางคริสตวิทยาเรื่องตรีเอกภาพกระแสหลักที่ใช้ในปัจจุบันในนิกายโรมันคาทอลิก ออร์ทอดอกซ์ และโปรเตสแตนต์