วงศ์งูแมวเซา หรือ
วงศ์งูหางกระดิ่ง หรือ
วงศ์งูพิษเขี้ยวพับ (
ชื่อวิทยาศาสตร์: Viperidae,
อังกฤษ: Viper, Rattlesnake) เป็น
วงศ์ของ
งูวงศ์หนึ่ง ที่มี
พิษร้ายแรงมากวงศ์หนึ่ง ที่ทำอันตรายต่อ
มนุษย์และสัตว์ต่าง ๆ ให้ตายได้ด้วยน้ำพิษ มีรูปร่างโดยรวม คือ มีลำตัวป้อมและมีหัวค่อนข้างเป็น
รูปสามเหลี่ยมที่มีขนาดใหญ่กว่าส่วนคอมาก เกล็ดบนหัวมีขนาดเล็กยกเว้นสกุล
Causus ที่เป็นแผ่นใหญ่ มีแอ่งรับรู้สึกคลื่นความร้อน
อินฟราเรดอยู่ระหว่างช่องเปิดจมูกกับตาหรืออยู่ทางด้านล่างของเกล็ดที่ปกคลุมหัว กระดูกพรีแมคซิลลาไม่มีฟัน กระดูกแมคซิลลาหมุนได้ และมีเขี้ยวพิษขนาดใหญ่เพียงซี่เดียวที่เป็นท่อกลวง เขี้ยวเคลื่อนไหวได้จากการปรับปรุงให้รอยต่อระหว่างกระดูกแมคซิลลากับกระดูกพรีฟรอนทัลขยับได้ ฟันเขี้ยวจะยกตั้งขึ้นเมื่ออ้าปากและเอนราบไปกับพื้นล่างของปากเมื่อหุบปาก ช่องเปิดของตาอยู่ตรงรอยต่อระหว่างกระดูกฟรอนทัลกับกระดูกพาไรทัลหรือกระดูกฟรอนทัล-กระดูกพาไรทัล-กระดูกพาราสฟีนอยด์ ขากรรไกรล่างไม่มีกระดูกโคโรนอยด์ ไม่มีกระดูกเชิงกราน ไม่มีปอดข้างซ้ายหรือมีแต่เล็กมาก มีท่อนำไข่ทั้งสองข้างและเจริญเท่ากันเป็นวงศ์ที่มีขนาดใหญ่ มีจำนวนสมาชิกประมาณ 221
ชนิด ประมาณ 32
สกุล และแบ่งออกเป็นวงศ์ย่อยได้อีก 4 วงศ์
[2] แพร่กระจายไปทุกมุมโลก
เช่น ทวีปเอเชีย ทวีปอเมริกาเหนือ อเมริกากลาง ยุโรป แอฟริกาและบางส่วนของอเมริกาใต้ ยกเว้น
แอนตาร์กติกากับโอเชียเนีย สำหรับในทวีปเอเชีย ชนิด
Azemiops feae พบได้ใน
พม่า,
จีนตอนกลาง และ
เวียดนาม จัดเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในวงศ์ย่อย
Azemiopinaeสำหรับใน
ประเทศไทยจัดว่าเป็นงูที่มีพิษร้ายแรง ได้แก่
งูกะปะ หรือ งูปะบุก (Calloselasma rhodostoma) ที่จัดอยู่ในวงศ์ย่อย Crotalinae และ
งูแมวเซา (Daboia russellii) ที่อยู่ในวงศ์ย่อย
Viperinae เป็นต้น
[3]