คติในการสร้าง ของ วัดกำแพงแลง

การวางผังของปราสาท พบการวางแนวปราสาทคล้ายคลึงกับปราสาทเขมรทั่วไป คือพบยอดปรางค์ปราสาท 5 หลัง เรียงประจำตามทิศทั้ง 4 ซึ่งที่วัดกำแพงแลงแห่งนี้พบว่าปราสาททางทิศตะวันออกเป็นโคปุระ หรือซุ้มประตูทางเข้ามีการวางแนวของปราสาทสำคัญ 3 หลังในแนวเหนือ-ใต้ โดยมีปราสาทประธานองค์กลางเป็นแกน ทางทิศตะวันตกพบปราสาทอีกหนึ่งหลัง เมื่อมองเพียงรูปของการวางผังอาจเทียบคล้ายกับการวางผังของปราสาทเขมรโดยทั่วไป การวางแนวของปราสาทสำคัญ 3 หลังเทียบได้กับที่พระปรางค์สามยอด จังหวัดลพบุรี ซึ่งมีผังการวางแนวปรางค์ประธาน เรียงกันสามองค์เช่นกัน โดยการวางผังนี้ อยู่ภายใต้คติความเชื่อของศาสนาพุทธ ลัทธิวัชรยาน คือการสร้างปราสาท สามหลัง เพื่อเป็นที่ประดิษฐานรูปเคารพ ดังนี้

  • ปราสาททิศใต้ สร้างถวายแด่ พระโลเกศวรสี่กร
  • ปราสาทองค์กลาง สร้างถวายแด่พระวัชรสัตว์นาคปรก
  • ปราสาททิศเหนือ สร้างถวายแด่พระนางปรัชญาปารมิตา
  • ปราสาททิศตะวันตก ที่สร้างขึ้นพิเศษเพื่อสร้างถวายแด่พระโลเกศวรเปล่งรัศมี

จากลักษณะของปราสาทวัดกพแพงแลงเมื่อเทียบกับปราสาทเขมรแล้วมีความใกล้เคียงกันมาก ตั้งแต่ส่วนฐานจนถึงส่วนยอดนั้น มีองค์ประกอบที่คล้ายกัน กล่าวคือองค์ประกอบในส่วนของการสร้างต่างๆ เช่น บราลีบนสันหลังคา ชั้นภูมิของปรางค์ ยอดพินทุ กลีบขนุน ก็เป็นไปตามระเบียบวิธีการสร้างปราสาทเขมร แต่การวางผังปราสาทกำแพงแลงแห่งนี้ พบเพียงส่วนของเรือนธาตุและมุขที่ยื่นออกมาเท่านั้น ไม่มีส่วนของมณฑป มุขสันตามแบบปราสาทเขมรหลังอื่นๆ ที่พบในประเทศไทย

ใกล้เคียง

แหล่งที่มา

WikiPedia: วัดกำแพงแลง http://maps.google.com/maps?ll=13.105494,99.95641&... http://photos1.hi5.com/0056/800/920/1spU9K800920-0... http://photos1.hi5.com/0056/987/904/79vlMQ987904-0... http://photos2.hi5.com/0056/586/877/JP819c586877-0... http://photos2.hi5.com/0057/846/765/jSmBq7846765-0... http://photos2.hi5.com/0058/576/253/9kTQ5W576253-0... http://photos2.hi5.com/0060/717/937/hFe9xu717937-0... http://photos2.hi5.com/0060/740/981/zMHpJF740981-0... http://photos2.hi5.com/0061/500/641/2dDsSR500641-0... http://photos2.hi5.com/0062/398/921/wAhp2Y398921-0...