จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีพื้นที่ทั้งหมด 1,153 ไร่ โดยแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ตามลักษณะการใช้พื้นที่ ได้แก่ พื้นที่เขตการศึกษา พื้นที่ส่วนราชการเช่าใช้ และพื้นที่เขตพาณิชย์[150] พื้นที่ในปัจจุบันลดลงจากในอดีต เนื่องจากส่วนที่เป็นถนนและซอยต่าง ๆ ในเขตที่ดินของมหาวิทยาลัยถูกตัดออกไป[151][152]
|
ภูมิทัศน์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยถ่ายจากประตูใหญ่ ริมถนนพญาไท1 | คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ | 2 | คณะอักษรศาสตร์ | 3 | หอประชุมจุฬาฯ | 4 | พระบรมราชานุสาวรีย์สองรัชกาล |
| 5 | คณะวิศวกรรมศาสตร์ | 6 | โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และคณะแพทยศาสตร์ | 7 | หอนาฬิกา 100 ปีที่ระลึกการสถาปนาฯ | 8 | คณะวิทยาศาสตร์ |
| 9 | จัตุรัสจามจุรี | 10 | คณะวิทยาศาสตร์ |
|
|
พื้นที่การศึกษา
ภูมิทัศน์บริเวณประตูใหญ่ฝั่งตะวันออกของถนนพญาไท
พืนที่การศึกษาในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีทั้งหมด 6 ส่วน ดังนี้
พื้นที่ให้ส่วนราชการเช่าใช้
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้จัดสรรพื้นที่ไว้สำหรับให้หน่วยงานราชการเช่าใช้ เป็นจำนวน 184 ไร่ สถานที่สำคัญในพื้นที่ส่วนนี้ได้แก่ กรีฑาสถานแห่งชาติ (สนามกีฬาแห่งชาติ) ซึ่งอยู่ในความดูแลของกรมพลศึกษา กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา, โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา, โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก วิทยาเขตอุเทนถวาย, สถานีตำรวจนครบาลปทุมวัน และสถานีดับเพลิงบรรทัดทอง
พื้นที่พาณิชยกรรม
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชประสงค์ให้ใช้ที่ดินส่วนหนึ่งเพื่อจัดหาผลประโยชน์ในการปรับปรุงพัฒนาการศึกษาของโรงเรียน[156][157] ซึ่งพื้นที่พาณิชย์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยนั้นแยกออกจากพื้นที่การศึกษาเป็นสัดส่วนอย่างชัดเจน[158] โดยจะเป็นส่วนมุมของที่ดินซึ่งมีถนนสายสำคัญตัดผ่าน มีพื้นที่ทั้งหมด 374 ไร่[159] ปัจจุบันสำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นหน่วยงานที่ดำเนินงานพัฒนาพื้นที่เขตพาณิชย์เหล่านี้[160]
- สยามสแควร์ เป็นศูนย์การค้าแนวราบและเปิดโล่ง มีเนื้อที่ 63 ไร่ มีถนนพญาไทตัดผ่านทางทิศตะวันตก ถนนพระรามที่ 1 ตัดผ่านทางทิศเหนือและถนนอังรีดูนังต์ตัดผ่านทางทิศตะวันออก พื้นที่ส่วนนี้ประกอบไปด้วยศูนย์การค้าสยามสแควร์วันและเซ็นเตอร์พอยท์ โรงเรียนกวดวิชาสยามกิตติ์ และโรงแรมโนโวเทลกรุงเทพ ฝั่งตรงข้ามกับสยามแควร์เป็นที่ตั้งของเอ็มบีเคเซ็นเตอร์
- จัตุรัสจามจุรี เป็นศูนย์การค้าและอาคารสำนักงานเนื้อที่ประมาณ 21 ไร่ ตั้งอยู่บนมุมแยกสามย่านฝั่งคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี
- ตลาดสามย่าน เป็นตลาดสดสองชั้น ชั้นล่างเป็นตลาดสดและชั้นบนเป็นร้านอาหาร มีพื้นที่ใช้สอย 6,200 ตารางเมตร เดิมเคยตั้งอยู่ที่แยกสามย่านติดกับคณะนิติศาสตร์ แต่ปัจจุบันได้ย้ายไปตั้งอยู่ด้านหลังสนามกีฬาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พื้นพาณิชยกรรม สวนหลวง-สามย่าน ตั้งอยู่ด้านหลังพื้นที่การศึกษาฝั่งตะวันตกของถนนพญาไท ประกอบด้วย อุทยาน 100 ปี แอมพาร์ค สวนหลวงสแควร์ และพื้นที่จำหน่ายอุปกรณ์กีฬา[161]
อุทยาน 100 ปี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และเส้นขอบฟ้ากรุงเทพมหานครทางทิศตะวันออกและทิศใต้ มองเห็นเขตธุรกิจ
ถนนสีลม สาธรและ
นราธิวาสราชนครินทร์อยู่ด้านขวา (สังเกตจาก
ตึกมหานคร)
พื้นที่ต่างจังหวัด
พื้นที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในจังหวัดสระบุรี
- พื้นที่จังหวัดนครปฐม จัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2511 โดยโอนที่ดินของกระทรวงมหาดไทยที่ขณะนั้นว่างเปล่าอยู่ 79 ไร่ ในเขตตำบลบ่อพลับ อำเภอเมืองนครปฐม เพื่อจัดเป็นไร่ฝึกแก่นิสิตใช้ฝึกปฏิบัติวิชาสัตวบาลจนพัฒนาเป็น "ศูนย์ฝึกนิสิตคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย" และ "โรงพยาบาลปศุสัตว์" ดังนั้น มหาวิทยาลัยจึงใช้ชื่อว่า "ไร่ฝึกนิสิตจารุเสถียร"[162]
- พื้นที่จังหวัดน่าน เป็นที่ตั้งของ "ศูนย์การเรียนรู้และบริการวิชาการเครือข่ายแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย" ประกอบด้วย อาคารวิชชาคาม 1 อาคารวิชชาคาม 2 และกลุ่มอาคารชมพูภูคา[163]
- พื้นที่จังหวัดสระบุรี ตั้งอยู่ในอำเภอแก่งคอย พัฒนาขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2532 โดยมีพื้นที่ทั้งหมดรวม 3,364 ไร่ แบ่งเป็นพื้นที่ที่กรมป่าไม้และพื้นที่ที่มูลนิธินิสิตเก่าจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยที่ให้ใช้ประโยชน์ โดยมีการแบ่งเขตพื้นที่ออกเป็น 5 เขต ได้แก่ เขตพื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติ เขตศูนย์วิจัยเฉพาะทาง เขตโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย-สระบุรี เขตบริการวิชาการและการศึกษา และเขตบริหารจัดการ[164][165]
พื้นที่การศึกษาเหล่านี้เป็นเพียงพื้นที่ใช้สนับสนุนการสอนและการวิจัยเท่านั้น มิได้มีสถานะเป็นวิทยาเขต[166] นอกจากนี้ยังมีพื้นที่ในความดูแลของมหาวิทยาลัยแห่งอื่น เช่น พระตำหนักดาราภิรมย์ในอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ และพระจุฑาธุชราชฐานกับพิพิธภัณฑ์ชลทัศนสถาน ในเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี[167]
