หมึกสายเลียนแบบ หรือ
หมึกสายพรางตัว (
อังกฤษ: Mimic octopus;
ชื่อวิทยาศาสตร์: Thaumoctopus mimicus) เป็น
หมึกประเภท
หมึกสายชนิดหนึ่ง จัดเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Thaumoctopus
[1]หมึกสายเลียนแบบ มีลักษณะคล้ายกับ
หมึกสายมหัศจรรย์ (Wunderpus photogenicus) มาก ทั้งนี้เป็นไปเพราะการพรางตัวและ
เลียนแบบเพื่อป้องกันตัวจาก
สัตว์นักล่า เพราะหมึกสายมหัศจรรย์นั้นมีน้ำลายที่มีพิษ และเปลี่ยนสีตัวเองได้อย่างรวดเร็วมาก โดยหมึกสายเลียนแบบสามารถที่จะเลียนแบบสัตว์ทะเลต่าง ๆ ได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็น
งูสมิงทะเลปากเหลือง,
ปลาลิ้นหมา,
ไครนอยด์,
กั้ง และสัตว์อื่น ๆ ได้อีกถึง 15 ชนิด
[2][3] ซึ่งจะไม่แค่เลียนแบบลักษณะรูปร่างภายนอกเท่านั้น แต่ยังที่จะปรับเปลี่ยนท่าทางการเคลื่อนไหวไปตามสัตว์ที่เลียนแบบด้วย เช่น เมื่อเลียนแบบไครนอยด์ ก็จะปล่อยตัวเองล่องลอยไปกับกระแสน้ำ หรือเลียนแบบปลาลิ้นหมา ก็จะห่อตัวลู่ไปกับพื้นทราย ในลักษณะการว่ายน้ำแบบเดียวกับปลาลิ้นหมา และยังอาจจะทำระยางค์แข็งยื่นออกมาคล้ายกับก้านครีบแข็งของปลาลิ้นหมาบางชนิด เช่น
ปลาลิ้นหมานกกระตั้ว ซึ่งที่ก้านครีบอกมีพิษ ได้อีกด้วยหมึกสายเลียนแบบมีลักษณะคล้ายกับหมึกสายมหัศจรรย์มาก เมื่อโตเต็มที่มีความยาวได้มากกว่า 60 เซนติเมตร (2 ฟุต) แต่จะแตกต่างจากหมึกสายมหัศจจรรย์ตรงที่มีสีที่เข้มกว่ามาก และมีลวดลายน้อยกว่า พบกระจายพันธุ์ตามพื้นทะเลที่บริเวณ
ช่องแคบเลมเบห์ ทางตอนเหนือของ
เกาะซูลาเวซี ใน
อินโดนีเซีย[4] ปกติจะเคลื่อนที่ด้วยการคืบคลานไปกับพื้นทรายใต้ทะเล เมื่อจะหากินหรือหลบซ่อนตัวจะฝังตัวเองลงใต้พื้นทราย โดยโผล่มาแค่ส่วนตาที่ยื่นออกมาจากส่วนหัว โดยมีประสาทรับรสและประสาทรับความรู้สึกที่ไวมากในหนวดแต่ละเส้น
[5]หมึกสายเลียนแบบ ถูกค้นพบครั้งแรกในปี
1998 โดย
มาร์ก นอร์แมน ช่างภาพใต้น้ำขณะที่กำลังดำน้ำอยู่ และถูกบรรยายทางวิทยาศาสตร์ในปี
2005[5]