อะแซหวุ่นกี้

มะฮาตีฮะตูระ (แปลงเป็นไทย มหาสีหสุระ, พม่า: မဟာသီဟသူရ, อักษรโรมัน: Maha Thiha Thura; ราวพุทธศักราช 2263-2325) เอกสารไทยเรียก อะแซหวุ่นกี้ (အသည်ဝန်ကြီး) เป็นแม่ทัพแห่งกองทัพพม่าช่วง พ.ศ. 2311–2319 กล่าวได้ว่า เขาคือนักยุทธศาสตร์ทางทหารที่ปราดเปรื่องที่สุดคนหนึ่ง มีชื่อในประวัติศาสตร์พม่าว่า เป็นผู้พิชิตสงครามจีน–พม่าช่วง พ.ศ. 2308–2312 เขาก้าวขึ้นเป็นขุนศึกชั้นนำในรัชกาลของพระเจ้าอาลองบูรา (อลองพญา) คราวที่พระองค์ทำสงครามผนวกดินแดนพม่าช่วง พ.ศ. 2295–2300 ภายหลัง เขาได้บัญชากองทัพพม่าในกรุงศรีอยุธยา ล้านนา หลวงพระบาง และมณีปุระภายหลังการสิ้นพระชนของพระเจ้ามังระ กษัตริย์หลายพระองค์ต่างแสวงหาความสนับสนุนจากผู้กว้างขวางและมากบารมีผู้นี้ เขามีส่วนสำคัญในการช่วยให้ราชสมบัติตกเป็นของพระเจ้าจิงกูจา หลานของเขาเองตามเจตนาของพระเจ้ามังระ แทนที่จะตกแก่โอรสคนอื่นๆ ของพระเจ้าอลองพญาตามพินัยกรรมแรก ต่อมาเขาได้ถูกหลานที่ตัวเองปกป้องระแวงสังสัย จนถูกปลดและเนรเทศไปอยู่ที่เมืองสะกาย กระทั่งพระเจ้าหม่องหม่อง ฉวยโอกาสยึดราชสมบัติและขึ้นครองราชย์แทน พระเจ้ามองมองได้ตั้งเขากลับมาเป็นอัครมหาเสนาบดี ทว่า หกวันให้หลัง พระเจ้าพระเจ้าปดุง ก็ได้โค่นล้มหม่องหม่องและขึ้นครองราชย์แทน พระเจ้าปดุงได้เรียกเขาให้กลับมารับตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีอีกครั้ง แต่ภายหลังก็ตั้งข้อหาขุนพลเฒ่าเจนศึกผู้นี้ ฐานเป็นกบฏและถูกนำตัวไปประหารในเวลาต่อมา[2]

อะแซหวุ่นกี้

ชั้นยศ
  • ตะมูโบลชะ (တပ်မှူး၊ ဗိုလ်ချုပ်, "แม่ทัพใหญ่"; พ.ศ. 2295–2303)
  • กา-กวัลเรอูซีชะ (ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် "แม่ทัพสูงสุด"; พ.ศ. 2303–2319)[1]
ที่เกิด หุบเขามู อาณาจักรตองงู
ที่เสียชีวิต อางวะ อาณาจักรโก้นบอง
ปีปฏิบัติหน้าที่ พ.ศ. 2295–2319
งานอื่น
  • วานจี (ဝန်ကြီး, "เสนาบดี"; พ.ศ. 2319)
  • วานจีโบลชะ (ဝန်ကြီးဗိုလ်ချုပ် "อัครมหาเสนาบดี; พ.ศ. 2325)
การยุทธ์
สังกัด กองทัพอาณาจักรพม่า
รับใช้ ราชวงศ์โก้นบอง