ฮันตูไอร์ (มลายู: Hantu Air), ปัวกาไอร์ (Puaka Air) หรือ มัมบังไอร์ (Mambang Air) เป็นคำมลายูที่ใช้เรียกผีหรือวิญญาณในน้ำ ตามความเชื่อแถบชายฝั่งทะเลของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นวิญญาณที่สิงสถิตอยู่ในแหล่งน้ำ เช่น แม่น้ำ ทะเล ทะเลสาบ หนองน้ำ หรือแม้แต่คูน้ำ แต่ไม่สามารถมองเห็นได้[1] มนุษย์สามารถสื่อสารกับฮันตูไอร์ได้ทั้งทางบวกและทางลบผ่านพิธีกรรมต่าง ๆ เช่น พิธีกรรม การสวด การใช้คาถา หรือแม้แต่การไล่ผี[2] ฮันตูไอร์มักเกี่ยวข้องกับความฉิบหายของมนุษย์ เช่น คนสูญหาย คนจมน้ำ น้ำท่วม และเหตุการณ์เลวร้ายอื่น ๆ[1]ฮันตูไอร์เป็นที่มาของ ตราพระสมุทรเทวา อันเป็นตราสัญลักษณ์ของจังหวัดสตูล ด้วยนับถือว่าเป็นเทวดาผู้ปกป้องรักษามหาสมุทร โดยมีลักษณะเป็นรูปเทวดาประทับบนบัลลังก์หินเป็นวิมาน เบื้องหลังเป็นดวงอาทิตย์อัสดง ซึ่งสื่อถึงมหาสมุทรอินเดีย[3]