แคว้น

สาธารณรัฐฝรั่งเศสแบ่งออกเป็น 18 แคว้น ประกอบด้วย 12 แคว้นในฝรั่งเศสภาคพื้นทวีป และอีก 6 แคว้น ได้แก่ 1 แคว้นในทวีปยุโรป คือ คอร์ซิกา, 2 แคว้นในแคริบเบียน (เลสเซอร์แอนทิลลีส) คือ กัวเดอลุป และมาร์ตีนิก, 1 แคว้นในทวีปอเมริกาใต้ คือ เฟรนช์เกียนา, และ 2 แคว้นใกล้ทวีปแอฟริกา คือ มายอต และเรอูนียง โดยทั่วไป เขตการปกครองของฝรั่งเศสแบ่งออกเป็นแคว้นแผ่นดินใหญ่ ซึ่งตั้งอยู่ในทวีปยุโรป และแคว้นโพ้นทะเล ซึ่งตั้งอยู่นอกทวีปยุโรป

แคว้นแผ่นดินใหญ่

นับแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2559 ประเทศฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่แบ่งเป็น[1]

• แคว้น (région) จำนวน 13 แคว้น รวมคอร์ซิกา[2] ทั้งนี้ คอร์ซิกามีฐานะตามกฎหมายเป็นประชาคมดินแดน แต่ก็ถือว่ามีฐานะเทียบเท่ากับแคว้น (เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น)
• แคว้นแบ่งออกเป็น จังหวัด (département) จำนวน 96 จังหวัด (เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น)
• จังหวัดแบ่งออกเป็น เขต (arrondissement) จำนวน 323 เขต (ไม่ได้เป็นหน่วยงานราชการหรือนิติบุคคล)
• เขตแบ่งออกเป็น อำเภอ (canton) จำนวน 1,995 อำเภอ (ไม่ได้เป็นหน่วยงานราชการหรือนิติบุคคล)
• อำเภอแบ่งออกเป็น เทศบาล (commune) จำนวน 36,529 แห่ง (เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น)
  • เทศบาลในเขตเมือง 3 แห่ง (ได้แก่ ปารีส มาร์แซย์ และลียง) แบ่งย่อยลงไปอีกเป็นเขตในเทศบาล (arrondissement municipal) โดยในปารีสมี 20 เขต มาร์แซย์มี 16 เขต และลียงมี 9 เขต
  • นอกจากนี้ เทศบาลมาร์แซย์ยังแบ่งได้เป็น 8 ส่วน (secteur) แต่ละส่วนประกอบด้วย 2 เขต

นอกจากนี้ ในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2552 มีการจัดตั้งโครงสร้างระหว่างเทศบาล 2,585 แห่งในฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่ โดยรวมเทศบาล 34,077 แห่ง (คิดเป็นร้อยละ 93.2 ของเทศบาลทั้งหมดในฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่) ประกอบด้วยประชากรร้อยละ 87.4 ของประชากรทั้งหมดในฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่)[3]

แคว้นโพ้นทะเล

เขตโพ้นทะเลจัดระเบียบเป็น

• แคว้นโพ้นทะเล (région d'outre-mer, ROM) จำนวน 6 แคว้น มีสถานะเหมือนแคว้นในประเทศฝรั่งเศสส่วนแผ่นดินใหญ่ คล้ายคลึงกับสถานะของฮาวายในสหรัฐอเมริกา ประกอบด้วยกัวเดอลุป เฟรนช์เกียนา มาร์ตีนีก มายอต และเรอูว์นียง
• จังหวัดโพ้นทะเล (département d'outre-mer, DOM) มีอาณาเขตเดียวกับแคว้นโพ้นทะเล และมีสถานะอย่างจังหวัดในประเทศฝรั่งเศสส่วนแผ่นดินใหญ่ แต่ละแคว้นสามารถดำเนินงานร่วมกันผ่านการประชุมร่วมของสภาแคว้นและสภาจังหวัด
  • เขต (arrondissment) เป็นหน่วยย่อยของจังหวัดโพ้นทะเล มีจำนวน 12 เขต (มายอตไม่มีเขต)
  • อำเภอ (canton) เป็นหน่วยย่อยของเขต มีจำนวน 153 อำเภอ รวมกับอำเภอของมายอตอีก 19 อำเภอ
  • เทศบาล (commune) เป็นหน่วยย่อยของอำเภอ มีจำนวน 129 เทศบาล

อนึ่ง ในจังหวัดโพ้นทะเลทั้งห้าแห่งจะมีจำนวนอำเภอมากกว่าเทศบาล ซึ่งต่างจากจังหวัดในประเทศฝรั่งเศสส่วนแผ่นดินใหญ่ที่มีจำนวนเทศบาลจะมากกว่าอำเภอ ยกเว้นเทศบาลขนาดใหญ่อย่างตูลูซหรือลีลเป็นต้น

นอกจากนี้ ในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2552 มีการจัดตั้งโครงสร้างระหว่างชุมชน 16 แห่งในจังหวัดโพ้นทะเล โดยรวมเทศบาล 89 แห่ง (คิดเป็นร้อยละ 79.5 ของเทศบาลในจังหวัดโพ้นทะเลทั้งหมด) ประกอบด้วยประชากร้อยละ 83.2 ของประชากรในจังหวัดโพ้นทะเลทั้งหมด)[3] แต่ละชุมชุมแบ่งเป็นกลุ่มชุมชนซึ่งมี 7 กลุ่ม และแบ่งออกอีกเป็นเทศบาลชุมชนซึ่งมี 9 แห่ง

• ประชาคมโพ้นทะเล (collectivités d'outre-mer, COM) จำนวน 5 แห่ง ได้แก่ เฟรนช์โปลินีเซีย, แซ็ง-บาร์เตเลอมี, แซ็ง-มาร์แต็ง, แซงปีแยร์และมีเกอลง และวาลิสและฟูตูนา

• ประชาคมลักษณะเฉพาะตัว (collectivité sui generis) 1 แห่ง คือ นิวแคลิโดเนีย แบ่งออกเป็น 3 จังหวัด (provinces) แต่ละจังหวัดแบ่งออกเป็นเทศบาล (communes) รวมทั้งหมด 33 แห่ง

• ดินแดนโพ้นทะเล (territoire d'outre-mer, TOM) 1 แห่ง คือ เฟรนช์เซาเทิร์นและแอนตาร์กติกแลนส์ ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 เขต (districts ได้แก่
  • หมู่เกาะแกร์เกแลน
  • หมู่เกาะครอแซ
  • เกาะอัมสเตอร์ดัมและเกาะแซ็ง-ปอล
  • อาเดลีแลนด์
  • หมู่เกาะกระจายในมหาสมุทรอินเดีย

• เกาะที่ไม่มีผู้คนอาศัยอยู่ซึ่งขึ้นตรงต่อกระทรวงฝรั่งเศสโพ้นทะเลในกรุงปารีส มีจำนวน 1 แห่ง คือ เกาะกลีแปร์ตอน