มงกุฎแห่งสกอตแลนด์ (อังกฤษ: Crown of Scotland) องค์ปัจจุบันพบประวัติตั้งแต่ปีค.ศ. 1540 เมื่อพระเจ้าเจมส์ที่ 5 มีพระราชกระแสรับสั่งให้จอห์น มอสแมน ช่างทองในเอดินบะระ ทำการปรับปรุงมงกุฎองค์เดิมให้ทันสมัยขึ้น ซึ่งพระองค์ได้ทรงสวมมงกุฎให้พระราชพิธีบรมราชาภิเษกสำหรับพระอัครมเหสีในปีเดียวกันนั้นที่แอบบีย์โฮลีรูด

บริเวณฐานของมงกุฎทำจากทองคำสก็อตช์ และประดับด้วยรัตนชาติจำนวน 22 ชิ้น และหินต่างๆ กว่า 20 ชิ้นซึ่งนำมาจากมงกุฎองค์เดิม ไข่มุกน้ำจืดของสกอตแลนด์ก็ถูกนำมาใช้ด้วย มงกุฎองค์ใหม่มีน้ำหนักถึง 1.64 กิโลกรัม (3 ปอนด์ 10 ออนซ์) และได้มีการปรับแต่งโดยเพิ่มส่วนซับในทำจากกำมะหยี่กรุขอบด้วยขนเออร์มินซึ่งยังคงสภาพแบบนี้จนถึงปัจจุบัน โดยประวัติที่แน่นอนเกี่ยวกับวันที่ในการจัดสร้างนั้นยังหาไม่พบ พบแต่เพียงมงกุฎองค์ที่ใช้ก่อนปีค.ศ. 1540 ซึ่งถูกรวมอยู่ในพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระเจ้าเจมส์ที่ 4 ซึ่งอยู่ในหนังสือกำหนดเทศกาล ซึ่งถูกเขียนขึ้นเพื่อเป็นของขวัญในพระราชพิธีอภิเสกสมรสของพระองค์กับมาร์กาเร็ต ทิวดอร์ ในปีค.ศ. 1503

บริเวณส่วนโค้งทั้งสี่ของมงกุฎทำจากทองคำและมีลายลงยาสีแดงเป็นลวดลายใบโอ้ค โดยคาดว่าเป็นงานช่างศิลป์แบบฝรั่งเศส บริเวณกึ่งกลางของจุดตัดมีลูกโลกทำจากทองคำลงยาสีน้ำเงิน ตกแต่งด้วยดวงดาวที่เป็นประกายโดยรอบ ด้านบนสุดเป็นไม้กางเขนขนาดใหญ่ประดับด้วยทองคำ และทองคำลงยาสีดำ โดยมีแอเมทิสต์เจียระไนเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าประดับอยู่ตรงกลาง บริเวณด้านข้างของกางเขนโดยรอบประดับด้วยไข่มุก