เจ้าฟ้าจันทวดี หรือ
เจ้าฟ้าบัวจัน[1] พระราชธิดาใน
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศกับ
กรมหลวงพิพิธมนตรี เป็นพระเชษฐภคินีใน
สมเด็จพระเจ้าอุทุมพรและ
สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์[2]เจ้าฟ้าจันทวดี เป็นพระราชธิดาใน
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ประสูติแต่
กรมหลวงพิพิธมนตรี ใน
คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าพระองค์มีพระนามเดิมว่า
เจ้าฟ้าบัวจัน คำให้การขุนหลวงหาวัด ระบุว่าพระชนนีสืบเชื้อสาย
พราหมณ์จาก
เมืองเพชรบุรี[3] พระองค์มีพระพี่น้องร่วมพระชนกชนนีแปดพระองค์ ได้แก่ เจ้าฟ้าสิริประชา (หรือประชาวดี), เจ้าฟ้าสิริประภา (หรือประภาวดี), เจ้าฟ้ากษัตรีย์,
สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์, เจ้าฟ้าบัวจัน (หรือจันทรวดี), เจ้าฟ้านวน (หรือ
นุ่ม) และ
สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร[2]หลัง
การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง พม่าได้ทำการกวาดต้อนเจ้านายอยุธยา 869 องค์ และผู้สืบเชื้อสายพระราชวงศ์อีก 2,000 คนเศษ แต่ปรากฏว่าเหลือเจ้านายบางส่วนตกค้างที่
ค่ายโพธิ์สามต้น และบางส่วนหนีรอดออกไป
[4] เจ้าฟ้าจันทวดีถูกกุมขังในค่ายโพธิ์สามต้นไม่ได้ถูกกวาดไปพม่า โดยถูกจองจำพร้อมกับเจ้านายฝ่ายในจำนวนหนึ่ง
[5] ดังปรากฏใน พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ความว่า
[6]"...ในเขตแดนแว่นแคว้นสยามประเทศ เหตุว่าหาเจ้าแผ่นดินจะปกครองบมิได้ เหมือนดุจสัตถันดรกัล์ปและทุพภิกขันดรกัล์ป และพระราชวงศานุวงศ์ ซึ่งเหลืออยู่พม่ามิได้เอาไปนั้น ตกอยู่ ณ ค่ายโพธิ์สามต้นก็มีบ้าง ที่หนีไปเมืองอื่นนั้นก็มีบ้าง และเจ้าฟ้าสุริยา 1 เจ้าฟ้าพินทวดี 1 เจ้าฟ้าจันทวดี 1 พระองค์เจ้าฟักทอง 1 ทั้ง 4 พระองค์นี้ เป็นราชบุตรีพระพุทธเจ้าหลวงในพระบรมโกศ และเจ้ามิตรบุตรีกรมพระราชวัง 1 หม่อมเจ้ากระจาดบุตรีกรมหมื่นจิตรสุนทร 1 หม่อมเจ้ามณีบุตรีกรมหมื่นเสพภักดี 1 หม่อมเจ้าฉิมบุตรีเจ้าฟ้าจีด 1 เจ้าทั้งนี้ตกอยู่กับพระนายกอง ณ ค่ายโพธิ์สามต้น อนึ่งพระองค์เจ้าทับทิมบุตรีสมเด็จพระอัยกานั้น พวกข้าไทพาหนีออกไป ณ เมืองจันทบูร เจ้าตากก็สงเคราะห์รับเลี้ยงดูไว้..."ภายหลังสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรียกทัพตีค่ายโพธิ์สามต้นแตก อันเป็นที่สิ้นสุดสงครามกู้กรุงศรีอยุธยา พระองค์ก็ทรงอุปการะเจ้าหญิงอยุธยามาไว้ในราชสำนักธนบุรี แต่เจ้าฟ้าจันทวดี สิ้นพระชนม์ไปก่อนหน้านั้นแล้ว ดังปรากฏใน พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ความว่า
[6]"...อนึ่ง ซึ่งพระขัตติยวงศ์ครั้งกรุงเก่านั้น บรรดาเจ้าหญิงทรงพระกรุณาโปรดเลี้ยงไว้ในพระราชวัง และเจ้าฟ้าสุริยา เจ้าฟ้าจันทวดี สองพระองค์นั้นดับสูญสิ้นพระชนม์ ยังอยู่แต่เจ้าฟ้าพินทวดี พระองค์เจ้าฟักทอง พระองค์เจ้าทับทิม ซึ่งเรียกว่าเจ้าครอกจันทบูรนั้น และเจ้ามิตร บุตรีกรมพระราชวัง โปรดให้ชื่อ เจ้าประทุม หม่อมเจ้ากระจาด บุตรีกรมหมื่นจิตรสุนทร โปรดให้ชื่อ เจ้าบุปผา กับหม่อมเจ้าอุบล บุตรีกรมหมื่นเทพพิพิธ หม่อมเจ้าฉิม บุตรีเจ้าฟ้าจีด ทั้งสี่องค์นี้ทรงพระกรุณาเลี้ยงเป็นห้าม..."เจ้าฟ้าจันทวดี ทรงมีข้าหลวงคนหนึ่งมีนามว่า ทองอยู่
[7][8] ต่อมาได้เป็นพระชายาใน
สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ ผู้คนพากันเรียกพระชายาว่า
เจ้าครอกทองอยู่[9] หรือ เจ้าครอกวังหลัง ทรงมีชื่อเสียงในด้านการทำขนมค้างคาว ซึ่งขึ้นชื่อพอ ๆ กับขนมไส้หมูของ
กรมหลวงนรินทรเทวี จนกระทั่งชาววังเรียกขานกันว่า "ขนมค้างคาวเจ้าครอกทองอยู่ ขนมไส้หมูเจ้าครอกวัดโพธิ์"