เนื้องอกอาจเกิดจากการงอกขยายอย่างผิดปกติของเนื้อเยื่อซึ่งอาจเกิดจากการกลายพันธุ์ อย่างไรก็ตามไม่ใช่ทุกแบบจะส่งผลให้เนื้อเยื้อโตแบบผิดปกติ ตัวอย่างเช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาวหรือเนื้องอกเฉพาะที่

ไม่นานมานี้ มีการใช้คณิตศาสตร์และกลศาสตร์ความต่อเนื่อง (continuum mechanics) เพื่อศึกษาการเติบโตของเนื้องอก เนื้องอกของหลอดเลือด (vascular tumors) ถูกมองว่าเป็นผลรวมของโครงสร้างของแข็งสร้างโดยเซลล์และบรรจุด้วยของเหลวอินทรีย์ในช่องว่างที่เซลล์สามารถเติบโต[13] ทำให้สามารถจำลองสิ่งกระตุ้นและสิ่งที่มีผลต่อการเติบโตของเนื้องอกรวมถึงเนื้อเยื่อรอบรอบ ๆ และหลอดเลือดได้ ไม่นานมานี้มีการค้นพบจากการทดลองที่ใช้แบบจำลองนี้ว่าการเติบโตของเนื้องอกถูกจำกัดโดยขอบนอกของเนื้องอก และเพิ่มความแข็งของเนื้อเยื่อรอบเนื้องอกสามารถหยุดยั้งการเติบโตของเนื้องอกได้เช่นกัน[14]

เนื้องอกที่อยู่กับที่ซึ่งไม่เกี่ยวข้อง กับเนื้อเยื่อที่เจริญเติบโตแบบผิดปกติ (เช่น ซีสต์ไขมันผิวหนัง (sebaceous cyst) สามารถเกิดขึ้นในรูปแบบของเนื้องอกที่ไม่มีโอกาสกลายเป็นเนื้อร้าย ซีสต์ที่เต้านม (breast cyst) ซึ่งมักถูกพบระหว่างตั้งครรภ์และช่วงอื่น รวมถึงก้อนบวมในถุง (ต่อมไทรอยด์ ต่อมหมวกไต ตับอ่อน) เป็นอีกตัวอย่าง

ภาวะเลือดออกแบบมีถุงหุ้ม (encapsulated hematoma), เนื้อเยื่อตายเฉพาะส่วนแบบมีถุงหุ้ม (encapsulated necrotic tissue) จากแมลงกัด สิ่งแปลกปลอม หรือสิ่งเป็นพิษอื่น, คีลอยด์ (เนื้อเยื่อแผลเป็น) และแกรนูโลมา (granuloma) อาจอยู่ในรูปแบบของเนื้องอก

การขยายตัวเฉพาะจุดของโครงสร้างปกติ เช่น ท่อไต, เส้นเลือด, ท่อน้ำดี, pulmonary inclusions, หรือ ซีสต์ลำไส้คู่ (Enteric duplication cyst) เนื่องจากทางออกแคบลง ถูกปิดกั้น หรือเชื่อมต่อผิดปกติ เรียกได้ว่าเป็นเนื้องอกเช่นกัน ต

สภาพของเนื้องอกระบุได้โดยการสร้างภาพ (imaging), การผ่าตัด, หรือการตรวจสอบเนื้อเยื่อโดยการตัดเนื้อเยื่อให้นักพยาธิวิทยาตรวจ