เมนูนำทาง
เปาบุ้นจิ้น ในตำนานและวรรณกรรมเรื่องราวของเปา เจิ่ง นั้นได้รับการเล่าสืบ ๆ ต่ออย่างกว้างขวางในรูปแบบมุขปาฐะ ต่อมาจึงได้รับการดัดแปลงเป็นงิ้ว กระทั่งมีผู้นำมาประพันธ์เป็นลายลักษณ์อักษรเป็นครั้งแรกในราชวงศ์หยวน ครั้งแรก ปรากฏเป็นบทงิ้วซึ่งประพันธ์ด้วยโคลงชู (曲) และได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว กระทั่งบทงิ้วอีกหลายเรื่องใช้เปา เจิ่ง เป็นตัวละครหลัก[15] เป็นต้นว่า
ชื่อจีน | ชื่ออังกฤษ | ผู้แต่ง | ||
---|---|---|---|---|
อักษรไทย | อักษรจีน | ความหมาย | ||
จินฉุ่ยเฉียวเฉินหลินเป้าจฺวังเหอ | 金水橋陳琳抱妝盒 | เฉิน หลิน ถือกล่องข้ามสะพานนทีทอง | Chen Lin Carrying the Box at Gold Water Bridge | ไม่ปรากฏ |
ติงติงตั้งตั้งเผินเอ๋อร์กุ่ย | 玎玎當當盆兒鬼[16] | อ่างผีสิงก๊องแก๊งก๊องแก๊ง | Ding-ding Dong-dong: The Ghost of the Pot | ไม่ปรากฏ |
เปาไต้จื้อจื้อคันฮุยหลันจี้ | 包待制智勘灰闌記 | ราชอาลักษณ์เปาไต่สวนคดีวงดินสออย่างหลักแหลม | Rescriptor Bao Cleverly Investigates the Circle of Chalk |
|
เปาไต้จื้อจื้อคันโฮ่วถิงฮวา | 包待制智勘後庭花[16] | ราชอาลักษณ์เปาไต่สวนคดีดอกไม้ในชานหลังอย่างเฉียบแหลม | Rescriptor Bao Cleverly Investigates the Flower of the Back Courtyard | ไม่ปรากฏ |
เปาไต้จื้อซันคันหูเตี๋ยเมิ่ง | 包待制三勘蝴蝶夢[17] | ราชอาลักษณ์เปาไต่สวนความฝันของผีเสื้อถึงสามครา | Rescriptor Bao Thrice Investigates the Butterfly Dream |
|
เปาไต้จื้อจื้อจั่นหลู่ไจหลัง | 包待制智斬魯齋郎[18] | ราชอาลักษณ์เปาประหารหลู่ ไจหลัง อย่างชาญฉลาด | Rescriptor Bao Cleverly Executes Lu Zhailang |
|
เปาไต้จื้อเฉินโจวเที่ยวหมี่ | 包待制陳州粜米[16] | ราชอาลักษณ์เปาขายข้าวที่เฉินโจว | Rescriptor Bao Sells Rice in Chenzhou | ไม่ปรากฏ |
เปา เจิ่ง ยิ่งได้รับความนิยมขึ้นอีก เมื่อปรากฏเป็นตัวละครหลักในวรรณกรรมแนวสืบสวนสอบสวนและแนวสยองขวัญอีกหลายเรื่อง เป็นต้นว่า
ชื่อจีน | ชื่ออังกฤษ | การแต่ง | การแปลไทย | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรไทย | อักษรจีน | ความหมาย | ผู้แต่ง | สมัยที่แต่ง | ผู้แปล | สมัยที่แปล | |
จื่อปู้-หฺยวี่ | 子不語[19] | จื่อไม่เอ่ย | What the Master Would Not Discuss |
| ราชวงศ์ชิง | ||
ชีเสียอู่อี้ | 七俠五義[20] | เจ็ดผู้กล้าห้าผู้ทรงธรรม | The Seven Heroes and Five Gallants |
| ราชวงศ์ชิง | จีนแส | ไม่ทราบ[21] |
บ้วนฮ่วยเหลา | 萬花樓[22] | หอหมื่นบุปผา | Pavilion of Ten Thousand Flowers |
| ราชวงศ์ชิง | ไม่ปรากฏ | รัชกาลที่ 4[23] |
เปาเล่งถูกงอั้น | 包龍圖公案[24] | คดีของท่านเปารูปมังกร | Cases of Judge Bao of the Dragon Image | ไม่ปรากฏ | ราชวงศ์หมิง |
| รัชกาลที่ 5[25] |
กงซุน เช่อ (ซ้าย) และจั่น เจา (ขวา) จากหนังสือ เจ็ดผู้กล้าห้าผู้ทรงธรรม ซึ่งตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2432 | |
ศาลไคเฟิง เมืองไคเฟิง มณฑลเหอหนัน สาธารณรัฐประชาชนจีน พร้อมเครื่องประหารสามหลังซึ่งจำลองขึ้นตามวรรณกรรม | |
ส่วนใหญ่แล้วมักเล่าขานถึงเปา เจิ่ง ในบทบาทเป็นตุลาการ ในงิ้วผู้แสดงเป็นเปา เจิ่ง มักทาหน้าดำ และมีปานเป็นรูปเสี้ยวจันทร์อยู่บนหน้าผาก ทั้งนี้ สืบเนื่องมาจากบุคลิกภาพของเปา เจิ่ง ที่เคร่งขรึม ซึ่งทำให้ในสมัยแรกเขาได้ฉายาจากผู้คนว่า "เปาหน้าเหล็ก" แต่ต่อมาก็เลื่อนไปเป็น "หน้าดำ" เปรียบเปรยว่า ไม่มีรอยยิ้มให้แก่ความฉ้อฉลทั้งปวง[13]
ในวรรณกรรมส่วนใหญ่ ปรากฏว่า เปา เจิ่ง มีผู้ช่วยอยู่หกคน คือ จั่น เจา (展昭) เป็นองครักษ์ กงซุน เช่อ (公孙策) เป็นเลขานุการ และเจ้าพนักงานตำรวจสี่นาย คือ หวัง เฉา (王朝) หม่า ฮั่น (馬漢) จาง หลง (張龍) และเจ้า หู่ (趙虎) ทั้งเจ็ดคนนี้เป็นสัญลักษณ์ของความสุจริตและเที่ยงธรรม
อนึ่ง ในวรรณกรรมหลาย ๆ เรื่องยังเรียกเปา เจิ่ง ด้วยฉายาต่าง ๆ เช่น เรื่อง เปาเล่งถูกงอั้น เรียกเปา เจิ่ง ว่า "เปาเล่งถู" ตามสำเนียงฮกเกี้ยน หรือ "เปาหลงถู" ตามสำเนียงกลาง (包龍圖) หมายความว่า เปารูปมังกร ทั้งนี้ เพราะจักรพรรดิเจินจงทรงพระสุบินว่า จะมีเทพเจ้ามาจุติเป็นข้าราชการ ครั้นเสด็จจากพระบรรทมแล้วก็โปรดให้ช่างวาดรูปข้าราชการผู้นั้นขึ้น แล้วให้เสนาบดีจัดกำลังออกติดตามหาทั่วพระราชอาณาจักร จนพบเจอเปา เจิ่ง ในที่สุด[13]
ส่วนวรรณกรรมเรื่อง เจ็ดผู้กล้าห้าผู้ทรงธรรม ว่า จักรพรรดิเหรินจงโปรดให้เปา เจิ่ง ไปตรวจสอบผัง อฺวี้ (龐昱) ซึ่งโปรดให้เป็นข้าหลวงไปรับมืออุทกภัย ผัง อฺวี้ นั้นเป็นบุตรของผัง จี๋ (庞籍) และมีบรรดาศักดิ์ "หลวงสันติ" (安樂侯; Marquis of Peace) พระเจ้าแผ่นดินจึงพระราชทานอาญาสิทธิ์ให้แก่เปา เจิ่ง สามประการ กงซุน เช่อ จึงออกแบบเครื่องประหารสามหลัง มีลักษณะเป็นแท่น ทำเป็นรูปสัตว์ มีใบมีดอยู่ปลายข้างหนึ่ง เปิดขึ้นและฟันลงกับแท่นนั้นได้ แล้วขอให้พระราชทานเป็นอาญาสิทธิ์ใช้ "ประหารก่อน รายงานทีหลัง" ได้ ก็โปรดให้ตามนั้น เครื่องประหารทั้งสามหลังประกอบด้วย
จักรพรรดิเจินจงยังพระราชทานสิ่งสำคัญอีกหลายสิ่งให้แก่เปา เจิ่ง เป็นต้นว่า พระแส้ทองคำ (金黄夏楚) ใช้เฆี่ยนพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ปัจจุบันได้ และกระบี่อาญาสิทธิ์ (尚方寶劍) เมื่อเชิญออกแสดงแล้ว ผู้คนทั้งปวงต้องเชื่อฟังประหนึ่งเป็นพระราชโองการ
ในเรื่อง เจ็ดผู้กล้าห้าผู้ทรงธรรม นั้น เปา เจิ่ง ยังเป็นพระสหายขององค์ชายแปด หรืออ๋องแปด (八王; Eighth Prince) พระอนุชาของจักรพรรดิเจินจง และมักหมางใจกับผัง จี๋ ผู้เป็นราชครู (太師; Grand Tutor) และเป็นพระศวศุระของจักรพรรดิเหรินจง เนื่องจากเปา เจิ่ง พิพากษาประหารชีวิตผัง อฺวี้ ผู้เป็นบุตร แต่ในทางประวัติศาสตร์ ไม่ปรากฏเหตุผลที่ผัง จี๋ ปฏิบัติต่อเปา เจิ่ง อย่างศัตรูแต่ประการใด
| |
ผู้แสดงเป็นเปา เจิ่ง เปิดศาลไคเฟิง ในเมืองไคเฟิง มณฑลเหอหนัน ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ท่องเที่ยวยอดนิยมแห่งหนึ่งของมณฑล | |
คดีของเปา เจิ่ง ซึ่งงิ้วนิยมเล่น มีดังนี้
แมวป่าสับเปลี่ยนพระโอรส(狸貓換太子; Wild Cat for the Crown Prince)ในรัชกาลพระเจ้าเจินจง สนมหลี่ (李宸妃) ให้ประสูติกาลพระโอรส สนมหลิว (劉宸妃) ริษยา จึงให้กัว ไหฺว (郭槐) ขันที สั่งโค่ว จู (寇珠) นางกำนัล เอาซากแมวป่าถลกหนังมาสับเปลี่ยนพระโอรส แล้วนำพระโอรสไปฆ่าหมกสะพานนทีทอง (金水橋) แต่โค่ว จู จงรักภักดี ไม่กล้าฆ่าพระโอรส ขณะนั้น เฉิน หลิน (陳琳) ขันที กำลังถือกล่องผลไม้ที่พระเจ้าเจินจงพระราชทานเป็นของขวัญวันสมภพอ๋องแปด พระอนุชา มาพบเข้า จึงช่วยกันเอาผลไม้ออก เอาพระโอรสใส่กล่อง แล้วเฉิน หลิน ขันที นำออกไปมอบให้อ๋องแปดเลี้ยงดู เวลานั้น สนมหลี่ต้องพระราชอาญาให้ขังไว้ในตำหนักเย็น เพราะทรงเชื่อว่านางคลอดปิศาจแมวป่า ฝ่ายสนมหลิวก็ให้กำเนิดพระโอรสในเวลาถัดมา จึงได้เลื่อนขึ้นเป็นอัครมเหสีที่ตำแหน่งจักรพรรดินี พระนางหลิวทูลยุยงให้พระเจ้าเจินจงรับสั่งประหารสนมหลี่ ก็โปรดให้ตามนั้น แต่ชาวตำหนักเย็นมีใจเมตตาแก่สนมหลี่ อฺวี๋ จง (余忠) ขันที เสนอตัวเข้าตายแทน ทั้งได้ความช่วยเหลือของฉิน เฟิง (秦风) ขันที สนมหลี่จึงหลบหนีจากพระราชวังต้องห้ามออกมาสู่โลกภายนอกได้ แต่ก็ต้องตกระกำลำบาก ทั้งมีพระหทัยคิดถึงพระโอรสกันแสงไม่เว้นวันจนพระเนตรมืดบอด ขณะเดียวกัน ด้วยบาปของพระนางหลิว พระโอรสที่พระนางประสูติจึงพระชันษาสั้น พระเจ้าเจินจงไร้พระโอรสอีก อ๋องแปดจึงส่งพระโอรสที่ตนได้อภิบาลไว้เข้ามาเป็นรัชทายาทมิให้ขาดสายพระโลหิต รัชทายาทนั้นต่อมาได้เสวยราชย์เป็นพระเจ้าเหรินจง
กว่ายี่สิบปีให้หลัง เปา เจิ่ง รับพระราชโองการไปตรวจสอบการแจกจ่ายเสบียงของผัง อฺวี้ และกลับเมืองหลวงโดยผ่านมาตำบลที่สนมหลี่อยู่ สนมหลี่จึงเข้าร้องทุกข์ แต่เนื่องจากกาลผ่านมาเนิ่นนาน ทั้งผู้เกี่ยวข้องก็ตายสิ้นแล้ว เพื่อให้คดีคลี่คลาย จึงมีทางเดียว คือ ให้กัว ไหฺว ขันที สารภาพ เปา เจิ่ง ไต่สวนกัว ไหฺว ยามวิกาล โดยให้สตรีนางหนึ่งแต่งกายเป็นผีโค่ว จู ส่วนเปา เจิ่ง เองแต่งเป็นมัจจุราช และจัดศาลเป็นนรก กัว ไหฺว เกรงกลัวว่า ความชั่วของตนเองนั้นคนไม่รู้ แต่ภูตผีเทวดารู้ จึงรับสารภาพโดยตลอด และถูกเปา เจิ่ง พิพากษาประหารชีวิต แต่แม้คดีกระจ่างแล้ว พระเจ้าเหรินจงกลับทรงลังเลพระทัยในการเลือกระหว่างผู้ให้กำเนิดกับผู้เลี้ยงดู เปา เจิ่ง จึงทูลอบรมจนทรงระลึกผิดชอบได้ แล้วเปา เจิ่ง สั่งให้โบยพระเจ้าแผ่นดินฐานอกตัญญูซึ่งเป็นความผิดตามกฎหมาย แต่ชุดมังกรฉลองพระองค์ถูกโบยแทน ที่สุดแล้ว พระเจ้าเหรินจงรับสั่งให้เอาพระนางหลิวไปประหารชีวิตด้วยการทอดในกระทะน้ำมันเดือด แต่งิ้วสมัยหลังนิยมเล่นว่า พระนางหลิวผูกพระศอปลิดพระชนมชีพเอง ครั้นแล้ว พระเจ้าเหรินจงเสด็จไปรับสนมหลี่พระมารดากลับคืนสู่พระราชวัง และเลื่อนพระนางขึ้นเป็นพระพันปีพระองค์ใหม่
ประหารราชบุตรเขย(鍘美案; Case of Executing Prince Consort)เฉิน ชื่อเหม่ย์ (陳世美) เป็นบัณฑิตอยู่ในชนบท สมรสกับฉิน เซียงเหลียน (秦香莲) และมีบุตรด้วยกันสองคน คู่สามีภรรยาฐานะยากจน ต้องอดทนกัดก้อนเกลือกินด้วยกันตลอดมา ภายหลัง เฉิน ชื่อเหม่ย์ ไปสอบขุนนางในเมืองหลวงและได้อันดับหนึ่ง จึงได้รับการแห่แหนไปรอบเมืองหลวง ขณะนั้น พระกนิษฐภคินีพระเจ้าเหริน จง ทอดพระเนตรเห็นเฉิน ชื่อเหม่ย์ รูปงาม ก็มีพระทัยปฏิพัทธ์ เฉิน ชื่อเหม่ย์ ทูลความเท็จว่า ตนยังโสด พระเจ้าเหรินจงจึงพระราชทานสมรสให้ และทรงตั้งให้เขาเป็นเขยหลวง ฐานันดรศักดิ์ว่า "ราชบุตรเขย" (駙馬)
หลายปีต่อมา ทุพภิกขภัยบีบให้ฉิน เซียงเหลียน ต้องพาลูกเข้ามาตายดาบหน้าที่เมืองหลวง ณ ที่นั้น ฉิน เซียงเหลียนทราบความจริงเกี่ยวกับเฉิน ชื่อเหม่ย์ นางจึงไปร้องขอให้เขาช่วยเหลือลูกของเขาเองด้วย แต่ราชบุตรเขยบอกปัด ฉิน เซียงเหลียน จึงไปฟ้องคดีต่อเปา เจิ่ง ว่า ราชบุตรเขยทอดทิ้งลูกเมียและหลอกลวงเบื้องสูงเข้าสู่พระราชวงศ์ เปา เจิ่ง พิสูจน์จนแน่ชัดว่า คำฟ้องของฉิน เซียงเหลียน เป็นจริงทุกประการ แต่เฉิน ชื่อเหม่ย์ คงยืนกระต่ายขาเดียวไม่รับรู้ และใช้ให้หาน ฉี (韓琪) องครักษ์ ไปฆ่าฉิน เซียงเหลียน พร้อมบุตรทั้งสอง เสียให้ตายทั้งหมด แต่หาน ฉี มีมนุษยธรรม จึงชี้ทางให้ฉิน เซียงเหลียน กลับไปหาเปา เจิ่ง ก่อนจะใช้ดาบเชือดคอตนเองตาย เปา เจิ่ง สั่งให้เจ้าพนักงานตำรวจไปจับกุมราชบุตรเขยมาขึ้นศาล พิจารณาแล้วพิพากษาประหารชีวิต สมาชิกพระราชวงศ์เข้าแทรกแซง และข่มขู่จะใช้อิทธิพลทำให้เปา เจิ่ง หลุดจากตำแหน่ง แต่เปา เจิ่ง ไม่เกรงกลัว และสั่งให้เจ้าพนักงานปฏิบัติตามคำพิพากษาเพื่อรักษากฎหมาย
เมนูนำทาง
เปาบุ้นจิ้น ในตำนานและวรรณกรรมใกล้เคียง
เปาบุ้นจิ้น เปาบุ้นจิ้น (ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2536) เปาบุ้นจิ้น (ละครโทรทัศน์ พ.ศ. 2553) เปาบุ้นจิ้น เปิดตำนานศาลไคฟง เปาบุ้นจิ้น (ละครโทรทัศน์ช่อง ATV) เปาบุ้นจิ้นหนุ่ม พิทักษ์ธรรม ภาค 2 เปาบุ้นจิ้น หัวใจคุณธรรม เปาบุ้นจิ้น (ละครโทรทัศน์ช่องทีวีบี) เปาบุ้นจิ้น ภาคออกล้างมลทินทั่วหล้า เปาบุ้นจิ้น เทพผู้ทรงธรรมแหล่งที่มา
WikiPedia: เปาบุ้นจิ้น http://www.chinatoday.com.cn/English/20024/honest.... http://www.china.org.cn/culture/2009-07/23/content... http://chineseculture.about.com/library/weekly/aa1... http://book.chaoxing.com/ebook/read_10118445.html http://chinesemov.com/1994/Hail%20the%20Judge.html //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=%... http://www.thapra.lib.su.ac.th/objects/rarebook/r2... http://books.google.co.th/books?id=745f0npV9YoC&pr... http://books.google.co.th/books?id=9vQEHbDp0mIC&pr... http://books.google.co.th/books?id=aeMTAAAAQBAJ&pr...