เป็ดแมนดาริน (
อังกฤษ: Mandarin duck;
อักษรจีน: 鸳鸯;
พินอิน: Yuānyāng;
ญี่ปุ่น: オシドリ;
เกาหลี: 원앙;
ชื่อวิทยาศาสตร์: Aix galericulata) เป็น
นกชนิดหนึ่ง จำพวก
เป็ด อยู่ใน
วงศ์นกเป็ดน้ำ (Anatidae)เป็ดแมนดาริน มี
สีสวยมาก โดยเฉพาะใน
ตัวผู้ จนได้ชื่อว่าเป็นนกชนิดหนึ่งที่มีความสวยงามที่สุดในโลก เป็นนกที่จัดอยู่ในประเภทขนาดกลาง มีความยาวลำตัวเมื่อโตเต็มที่ประมาณ 48
เซนติเมตร ในฤดูผสมพันธุ์ตัวผู้จะมีสีฉูดฉาดหลายสี ซึ่งแต่ละสีตัดกันเห็นเด่นชัดสวยงามมาก โดยหน้าผากและหัวเป็นสีทองแดง, สีม่วง และเขียวเหลือบเป็นมันเงา และมีขนปีกสีส้มขนาดใหญ่ดูคล้ายเป็นแผงข้างละเส้นงามสะดุดตา และจะสวยงามในฤดูผสมพันธุ์เท่านั้น ขณะที่
ตัวเมียจะมีขนาดตัวย่อมลงมาและสีสันไม่ฉูดฉาดเท่ามีพฤติกรรมอาศัยอยู่ตามหนองบึง และลำห้วยที่มีต้นไม้ขึ้นปกคลุม เพื่ออาศัยเป็นที่หลบซ่อนตัว และจะชอบเกาะอยู่ตามกิ่งไม้ โดยอาศัยอยู่เป็นฝูงเล็ก ๆ ตามแหล่งน้ำ โดยกิน
พืชน้ำชนิดต่าง ๆ รวมถึง
สัตว์น้ำขนาดเล็กต่าง ๆ เป็นอาหาร พอสิ้น
ฤดูหนาวเมื่อพ้นฤดูผสมพันธุ์แล้ว ตัวผู้จะผลัดขนจนดูคล้ายตัวเมีย ซึ่งจะมีลายขีดสีขาวบริเวณท้องและลายขีดสีดำที่โคนปาก เป็ดแมนดาริน วางไข่ครั้งละ 9-12 ฟอง ไข่มีสีเนื้อเป็นมัน ระยะเวลาฟักไข่นาน 28-30 วัน โดยที่ตัวเมียจะเป็นผู้ฟักกระจายพันธุ์อยู่ในภาคตะวันออกของ
ประเทศจีนแถบ
ลุ่มแม่น้ำอุสซูรี ไปจนถึงภูมิภาค
เอเชียตะวันออก ได้แก่
ไต้หวัน,
ญี่ปุ่น และ
เกาหลี รวมถึงบางส่วนใน
ทวีปยุโรปด้วยเป็ดแมนดาริน เป็นนกที่จับคู่เพียงตัวเดียวตลอดชีวิต ดังนั้นจึงเป็น
สัญลักษณ์ของ
ความรักแท้ จนปรากฏเป็น
นิทานพื้นบ้านเรื่องต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก และยังเป็นสัตว์แห่งความเป็นสิริมงคลตาม
ความเชื่อของ
ชาวจีนอีกด้วย
[2] [3]โดยปกติแล้ว เป็ดแมนดาริน ไม่ใช่นกประจำถิ่นของ
ประเทศไทย ในประเทศไทยจะพบก็เพียงเป็นนกอพยพหนี
หนาว แต่ก็พบได้น้อยมาก ในแถบ
ภาคเหนือและ
ภาคกลางบางพื้นที่ ด้วยความสวยงาม เป็ดแมนดาริน จึงมักถูกจับเป็น
สัตว์เลี้ยง ซึ่งในกฎหมายไทย เป็ดแมนดารินเป็น
สัตว์ป่าคุ้มครองตาม
พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าพุทธศักราช 2535[4]