การเตือนล่วงหน้า

ก่อนหน้านี้ ทางการได้เคยเตือนถึงการเพิ่มระดับของการเคลื่อนไหวของกลุ่มแบ่งแยกดินแดนภาคใต้ในช่วงปีใหม่[23] ส่วนทางด้านหน่วยข่าวกรองทหารและตำรวจสันติบาลได้รับข่าวกรองที่ว่าจะมีระเบิดเกิดขึ้นกว่า 30 จุดในกรุงเทพมหานครและพื้นที่ใกล้เคียง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ตามศูนย์การค้าชื่อดัง อย่าง สยามพารากอน, เดอะมอลล์ บางกะปิ และซีคอนสแควร์

กองโจรในเมือง

ไม่มีฝ่ายใดออกมาอ้างแสดงความรับผิดชอบในเหตุระเบิดดังกล่าว และทั้งพรรคไทยรักไทยและอดีตนายกรัฐมนตรี ทักษิณ ชินวัตร ต่างปฏิเสธความเกี่ยวข้อง[3] ในช่วงที่ยังไม่มีหลักฐานต่อสาธารณชนเป็นรูปธรรม ได้มีการออกมากล่าวถึงทฤษฎีมากมายเกี่ยวกับผู้ที่น่าจะอยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ดังกล่าว

ตัวย่อ "TRK" ถูกพบเขียนอยู่ด้วยมาร์กเกอร์ซึ่งได้ซ่อนไว้ในสถานที่สี่แห่งในจุดเกิดเหตุระเบิดสามจุด: เสาใกล้กับจุดรอรถโดยสารประจำทางที่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ, ตู้โทรศัพท์สาธารณะใกล้กับศูนย์การค้าเกษร ตรงข้ามกับเซ็นทรัลเวิลด์, ตู้โทรศัพท์สาธารณะใกล้กับสะพานปากน้ำ และตู้โทรศัพท์สาธารณะใกล้กับบิ๊กซี ราชดำริ ซึ่ง IRK เป็นกลุ่มกองโจรก่อการร้ายในเมืองที่ได้รับการฝึกในอัฟกานิสถาน อย่างไรก็ตาม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย อารีย์ วงศ์อารยะ ปฏิเสธข้อเสนอแนะที่ว่าผู้อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์เป็นกลุ่มมุสลิมติดอาวุธ[21] ผู้นำอาวุโสในคณะรัฐประหารเห็นด้วยว่าผู้ก่อการร้ายชาวมุสลิมไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง และตัวย่อนั้นต้องการให้เป็นการป้ายความผิดแก่ IRK ตำรวจอ้างว่ากราฟิตี "IRK" เป็นผลงานของแก๊งวัยรุ่นซึ่งต้องการพยายามจะสร้างความหวาดกลัวแก่สาธารณชน[24]

ด้านหัวหน้าคณะรัฐประหาร พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน อ้างว่าตน "มั่นใจมากกว่า 100%" ว่าเหตุระเบิดดังกล่าวไม่มีกลุ่มแบ่งแยกดินแดนภาคใต้เกี่ยวข้อง และกล่าวอีกว่าแม้กระทั่งในภาคใต้ การโจมตีก็ไม่สามารถเกิดขึ้นโดยง่ายเช่นกัน และยังได้อ้างอีกว่าเหตุระเบิดดังกล่าวกระทำโดยผู้ที่คุ้นเคยกับพื้นที่ชานเมืองเป็นอย่างดี และ "เป็นไปไม่ได้" ที่เหตุระเบิดจะมีการเตรียมการล่วงหน้าเป็นเวลาหลายเดือน[25]

พนักงานสืบสวนจากกรมสอบสวนคดีพิเศษ พบว่า เทคนิคที่มือระเบิดใช้นั้นคล้ายคลึงกับที่ใช้ในเหตุระเบิดที่ธนาคารกรุงเทพ สาขาอำเภอเบตง จังหวัดยะลา ก่อนหน้านี้ใน พ.ศ. 2549 ที่ซึ่งนาฬิกาดิจิตอลคาซิโอถูกใช้เป็นตัวตั้งเวลา นาฬิกาคาซิโอปกหลังสแตนเลสสตีลซีรีส์ 200 และ 201 ถูกพบในจุดเกิดระเบิดในกรุงเทพมหานคร[26]

"กลุ่มอำนาจเก่า"

สมาชิกหลายคนของรัฐบาลทหารได้อ้างถึงกลุ่มผู้อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์หลายกลุ่ม หนึ่งวันหลังจากเกิดเหตุระเบิดขึ้น แหล่งข่าวด้านความมั่นคงของรัฐบาลได้ประณาม "กลุ่มอำนาจเก่า" โดยเป็นไปได้ว่าอาจหมายความถึงสมาชิกของรัฐบาลอดีตนายกรัฐมนตรี พ.ต.ท.ทักษิณที่ถูกโค่นอำนาจไปก่อนหน้านี้[27] แหล่งข่าวความมั่นคงอื่น ๆ กล่าวว่า เหตุระเบิดดังกล่าวอาจทำให้รัฐบาลทหารอ้างเหตุผลในการยึดทรัพย์ส่วนบุคคลของทักษิณได้เป็นจำนวนมาก[28] พรรคไทยรักไทยปฏิเสธกำกับเหตุระเบิด และเตือนรัฐบาลทหารไม่ให้ชี้นิ้วกล่าวโทษโดยปราศจากข้อเท็จจริง[29]

บรรณาธิการหนังสือพิมพ์ต่อต้านพ.ต.ท.ทักษิณ นายสนธิ ลิ้มทองกุล กล่าวว่า ตนเชื่อว่าเหตุระเบิดมี "พวกคลื่นใต้น้ำ" ผู้สนับสนุนรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณที่ถูกโค่นล้มไป ผู้ซึ่งหวังจะให้รัฐบาลทหารสูญเสียความน่าเชื่อถือ แต่เขาไม่ได้อ้างหลักฐานจากแหล่งใด[30]

หลังจากที่การประชุมกับหน่วยงานด้านความมั่นคงและข่าวกรองเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม จะไม่มีความคืบหน้าเกี่ยวกับผู้ก่อเหตุ[31] อย่างไรก็ตาม วันที่ 1 มกราคม พล.อ.สุรยุทธ์ได้ประกาศว่า "กลุ่มอำนาจเก่า" อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ดังกล่าว โดยกล่าวว่า "ตามข้อมูลของรัฐบาลและหน่วยข่าวกรอง มันเป็นงานของกลุ่มคนที่สูญเสียอำนาจ แต่ผมไม่สามารถพูดได้อย่างชัดเจนว่ากลุ่มใดอยู่เบื้องหลัง"[32] โดยไม่ได้หมายความถึงเฉพาะแต่รัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณเท่านั้น แต่ยังรวมถึงทุกกลุ่มที่สูญเสียอำนาจทางการเมืองจากรัฐประหาร[2]

ในภายหลัง พล.อ.สุรยุทธ์ได้กลับคำและยอมรับว่าคำกล่าวอ้างของตนที่ว่ากลุ่มผู้สนับสนุนพ.ต.ท. ทักษิณรับผิดชอบต่อเหตุระเบิดดังกล่าวนั้น "เป็นเพียงการวิเคราะห์ด้านข่าวกรอง" โดยที่ปราศจากหลักฐานหรือข้อมูลที่เป็นรูปธรรม[4]

ผู้ช่วยเลขาธิการคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ พล.อ.สพรั่ง กัลยาณมิตร อ้างว่า "ข้อมูลหลักฐานและข่าวกรองได้พิสูจน์ว่าระเบิดเป็นงานสกปรกของนักการเมืองซึ่งสูญเสียอำนาจและผลประโยชน์ ทหารเลวบางนายที่ภักดีต่อนักการเมืองเลวเป็นไส้ศึกโดยมีเจตนาที่จะโค่นอำนาจรัฐบาลชุดนี้" และยังได้กล่าวอีกว่า "พวกนอกกฎหมายและกลุ่มก่อการร้ายในภาคใต้ของไทยไม่มีส่วนเชื่อมโยงหรือเกี่ยวข้องกับเหตุระเบิดในกรุงเทพมหานคร"[33] พล.อ.สพรั่งได้วิพากษ์วิจารณ์ พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ อดีตนายทหารผู้ซึ่งเป็นสมาชิกของรัฐบาลพรรคไทยรักไทยที่ถูกโค่นล้มไป อย่างรุนแรง พล.อ.ชวลิตได้ท้าทายให้ พล.อ.สพรั่งจับกุมผู้กระทำความผิดที่อยู่เบื้องหลังเหตุระเบิด พล.อ.ชวลิตตอบโต้โดยกล่าวว่า "สพรั่ง กัลยาณมิตรอ้างว่าเขามีข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเหตุระเบิดเรียบร้อยแล้ว แต่เขาล้มเหลวที่จะดำเนินการใด ๆ นี่เป็นความไร้ความสามารถใหญ่หลวง" เขากล่าวว่าคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติควรตรวจสอบตามสายงานของตนว่ากลุ่มคนเหล่านั้นต้องการคลี่คลายคดีนี้หรือไม่ โดยพูดเป็นนัยคาดคะเนว่าฝ่ายทหารจัดฉากเหตุระเบิดดังกล่าวขึ้นเพื่ออ้างความชอบธรรมในการรวบอำนาจ[34]

ผลสำรวจความคิดเห็นสาธารณะจัดทำโดยมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ เปิดเผยว่าชาวกรุงเทพส่วนใหญ่ไม่เชื่อคำกล่าวอ้างที่ว่ารัฐบาลที่ถูกโค่นล้มไปนั้นอยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ดังกล่าว และมีเพียง 11% ของผู้ตอบแบบสำรวจเท่านั้นที่ตอบว่าตนเอง "มีความมั่นใจเต็มที่" ว่ารัฐบาลสามารถรับมือกับวิกฤตการณ์ดังกล่าวได้[35]

ความขัดแย้งภายในรัฐบาลทหาร

ทฤษฎีที่ว่าคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติเป็นผู้วางระเบิดเพื่อสร้างความแข็งแกร่งให้อยู่ในมือของตนและสร้างความเสื่อมเสียให้กับ พ.ต.ท.ทักษิณ ผู้ซึ่งยังได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่สาธารณชน ประธานคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ ปฏิเสธข่าวลือทางโทรทัศน์ โดยกล่าวว่า "ผมได้เสี่ยงตนเองทำในสิ่งที่ประชาชนปรารถนา ทำไมผมถึงควรจะทำอย่างนั้น เพราะผมรักประชาชนของผม และประเทศของผม"[36]

ได้มีการอ้างว่า ความขัดแย้งระหว่างผู้ช่วยเลขาธิการคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ พล.อ.สพรั่ง กัลยาณมิตร และแม่ทัพภาคที่ 1 และพลโท ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นสาเหตุที่เป็นไปได้ของเหตุระเบิดและข่าวลือรัฐประหาร ทั้งสองคนล้วนมีศักยภาพเป็นทายาทผู้นำคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติหลังจากสนธิเกษียณในเดือนกันยายน พ.ศ. 2550[ต้องการอ้างอิง]

ญะมาอะห์ อิสลามียะห์ หรือกลุ่มแบ่งแยกดินแดนภาคใต้

เจ้าหน้าที่ข่าวกรองไทยบางคนได้ระบุว่าพวกเขาเชื่อว่าการโจมตีดังกล่าวมีการวางแผนและดำเนินการโดยความพยายามร่วมกันของญะมาอะห์ อิสลามียะห์และองค์กรปลดปล่อยสหปัตตานี ซึ่งขัดแย้งกันกับประกาศในช่วงแรกของรัฐบาลเฉพาะกาลที่ว่าเหตุระเบิดดังกล่าวไม่น่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับกลุ่มแบ่งแยกดินแดนทางภาคใต้ มีการตั้งรางวัลนำจับ 1,000,000 บาท สำหรับการจับกุมเลาะห์มุลี ยูโซะ ซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นหัวหน้ากลุ่มการโจมตีในครั้งนี้[37][38]

การสืบสวนทางนิติวิทยาศาสตร์ในภายหลังได้สนับสนุนทฤษฎีที่ว่าเหตุระเบิดในกรุงเทพมหานครนั้นใช้เทคนิคการสร้างระเบิดและใช้วัสดุเดียวกันกับที่ใช้โดยกลุ่มแบ่งแยกดินแดนภาคใต้[10]