เหยี่ยวนกเขาชิครา หรือ
เหยี่ยวชิครา (
ชื่อวิทยาศาสตร์: Accipiter badius;
อังกฤษ: shikra) เป็น
เหยี่ยวขนาดเล็ก
ชนิดหนึ่ง จำพวก
เหยี่ยวนกเขามีลักษณะปากแหลมปลายปากงุ้มลง ปีกกว้างสั้น ปลายปีกแหลม หางยาว ตัวผู้และตัวเมียมีลักษณะคล้ายกัน แต่ตัวเมียจะมีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อยและลำตัวออก
สีน้ำตาลมากกว่า ลำตัวด้านบนมี
สีเทาอม
ฟ้า แก้มสีเทามีสีขาวเป็นลายเล็ก ๆ สีน้ำตาลจาง ๆ อยู่ติดกัน ที่คอมีสีเส้น
สีดำลากผ่านกึ่งกลางสันคอ
ตามี
สีแดงหรือ
เหลือง หางสีเทามีลายแถบสีคล้ำ 5 แถบ แข้งเป็นสีเหลือง เมื่อเวลาบินจะเห็นปีกด้านล่างเป็นสีขาว ปลายปีกเป็นสีดำและมีลายยาวสีน้ำตาลคล้ำลูกนกที่ยังไม่โตเต็มที่จะมี
ขนสีน้ำตาลเทาเข้ม มีแถบสีขาวและน้ำตาลแดงที่ท้ายทอย คิ้วสีขาว หน้าอกมีแถบใหญ่สีน้ำตาลแดง ที่สีข้างและต้นขามีสีน้ำตาลแดงเป็นขีดสั้น ๆ ขนาดเมื่อโตเต็มที่ประมาณ 30-36
เซนติเมตร จึงจัดเป็นเหยี่ยวขนาดเล็กที่สุดใน
สกุล Accipiter ชนิดหนึ่งมีพฤติกรรมกระพือปีกได้เร็ว และร่อนอยู่กลางอากาศเพื่อหาเหยื่อ ล่าเหยื่อจำพวกสัตว์ชนิดอื่นและนกขนาดเล็ก รวมถึง
แมลงขนาดใหญ่เป็น
อาหาร มักอยู่ตามลำพังหรืออยู่เป็นคู่ ปกติชอบเกาะนิ่งอยู่ตามยอดไม้สูงชายป่าหรือ
ป่าละเมาะ คอยออกบินโฉบจับเหยื่อไม่ให้รู้ตัว สร้างรังอย่างง่าย ๆ โดยการเอากิ่งไม้มาขัดกันบนคาคบ
[3]เหยี่ยวนกเขาชิครา เป็นนกที่มีการกระจายพันธุ์ค่อนข้างกว้าง โดยพบได้ตั้งแต่
ทวีปแอฟริกา,
เอเชียใต้,
เอเชียอาคเนย์,
เอเชียตะวันออกจนถึง
เกาะสุมาตรา จึงแบ่งออกเป็น
ชนิดย่อยด้วยกันทั้งหมด 6 ชนิด (ดูในตาราง)
[2] สำหรับใน
ประเทศไทยสามารถพบได้ทุกภูมิภาคยกเว้น
ภาคใต้เป็น
สัตว์ป่าคุ้มครองประเภทที่ 1 ตาม
พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งประเทศไทย พุทธศักราช 2535[4]