เอมิเรตอัฟกานิสถาน (
อังกฤษ: Emirate of Afghanistan;
ปาทาน: د افغانستان امارت Da Afghānistān Amārat) เป็น
เอมิเรตที่ปกครอง
อัฟกานิสถานระหว่างปี ค.ศ. 1823–1926 เอมิเรตแห่งนี้แยกตัวออกจาก
จักรวรรดิดุรรานีในช่วงที่พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (Dost Mohammed Khan) แห่งราชวงศ์บารักไซ (Barakzai) ขึ้นครองราชย์ ความขัดแย้งของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่านกับมูฮัมหมัด ชาห์แห่งอิหร่าน มีส่วนทำให้
รัสเซียและ
อังกฤษที่กำลังมีข้อพิพาทกันอยู่สนใจแผ่อิทธิพลเข้ามาในภูมิภาคนี้
[1] จนนำไปสู่
สงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่หนึ่ง ระหว่างปี ค.ศ. 1939–1942
[2] หลังสงครามและการสวรรคตของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน ตำแหน่งเอมีร์ก็เปลี่ยนมือหลายครั้งจนมาถึงรัชสมัยของพระเจ้าเชอร์ อาลี ข่าน (Sher Ali Khan) ซึ่งเคยถูกเนรเทศไปอยู่ในรัสเซีย การขึ้นครองราชย์ของเอมีร์องค์นี้ทำให้เกิดความขัดแย้งกับอังกฤษอีกครั้ง ในปี ค.ศ. 1878 อังกฤษยาตราทัพเข้าสู่อัฟกานิสถาน เกิดเป็น
สงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สอง การสู้รบยุติลงในปี ค.ศ. 1880 หลังอังกฤษและอัฟกานิสถานทำสนธิสัญญาสันติภาพและสถาปนาพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่าน (Abdur Rahman Khan) ขึ้นเป็นเอมีร์
[2] ต่อมาในปี ค.ศ. 1893 อังกฤษและอัฟกานิสถานลงนามยอมรับ
เส้นดูรันด์ ซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอัฟกานิสถานและ
ปากีสถาน และเป็นพื้นที่กันชนระหว่างรัสเซียกับอังกฤษหลังพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่านสวรรคตในปี ค.ศ. 1901 พระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่าน (Habibullah Khan) พระโอรส ทรงขึ้นครองราชย์ต่อ พระองค์ทรงพยายามประนีประนอมกับทั้งรัสเซียและอังกฤษ และวางตัวเป็นกลางใน
สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง[3] หลังพระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่านสวรรคต พระเจ้านาสรุลลอฮ์ ข่าน (Nasrullah Khan) พระอนุชาทรงขึ้นครองราชย์ต่อ แต่ต่อมาถูกโค่นอำนาจโดย
พระเจ้าอมานุลเลาะห์ พระองค์ทำสงครามกับอังกฤษอีกครั้งใน
สงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สาม และทำให้อัฟกานิสถานได้รับเอกราชจากอังกฤษ
[2] ในปี ค.ศ. 1926 พระเจ้าอมานุลเลาะห์ทรงขึ้นครองราชย์เป็น "
กษัตริย์แห่งอัฟกานิสถาน" และเปลี่ยนจากเอมิเรตเป็น
ราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน[4]