โทลคีนเป็นศาสตราจารย์ด้านภาษาศาสตร์ เขาได้ประดิษฐ์คิดค้นภาษาเอลฟ์ขึ้นจนสามารถใช้งานได้จริง มีไวยากรณ์และคำศัพท์มากพอจะใช้งานในชีวิตประจำวันได้ คือภาษาเควนยา และภาษาซินดาริน ซึ่งในนิยายของเขาระบุว่าทั้งสองภาษาเป็นภาษาที่เอลฟ์ในมิดเดิลเอิร์ธใช้งานกันเป็นภาษาหลัก

แต่โทลคีนยังประดิษฐ์ภาษาเอลฟ์ไว้อีกเป็นจำนวนมาก บางภาษาก็มีเพียงโครงร่างไวยากรณ์เท่านั้น หากว่าตามเนื้อเรื่องในจินตนิยาย เพื่อให้เข้าใจได้ง่าย ก็สามารถอธิบายได้ดังนี้ - เมื่อแรกที่พวกเอลฟ์ตื่นขึ้นที่คุยวิเอเนน พวกเขาสื่อสารกันด้วยภาษาเควนเดียนโบราณ ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของภาษาเอลฟ์ทั้งปวง ต่อมาเมื่อพวกเอลฟ์อพยพแยกย้ายกันไปอยู่ในดินแดนต่าง ๆ จึงมีการพัฒนาทางภาษาของแต่ละกลุ่มแตกต่างกันออกไป

ภาษาต่าง ๆ ของพวกเอลฟ์ประกอบด้วย

• เควนเดียนโบราณ
  • อวาริน (ภาษาของพวกเอลฟ์ที่ไม่ได้เข้าร่วมการเดินทางครั้งใหญ่)
    • ภาษาอวารินต่าง ๆ (อวารินบางส่วนผนวกรวมเข้ากับพวกนันดอรินด้วย)
  • คอมมอน เอลดาริน
    • เควนยา (ภาษาของชาวโนลดอร์และวันยาร์)
      • เควนด์ยา (หรือ วันยารินเควนยา) ภาษาของชาววันยาร์ที่ใช้อยู่ในวาลินอร์
      • โนลดอรินเควนยา (หรือ เควนยาพลัดถิ่น) ถือเป็นภาษาเอลฟ์ชั้นสูงของมิดเดิ้ลเอิร์ธ
    • คอมมอน เทเลริน (ภาษาของชาวเทเลริหรือลินดาร์ในช่วงแรก)
      • เทเลริน (ภาษาของชาวเทเลริที่เดินทางไปถึงทวีปอามัน)
      • นันดอริน (ภาษาของชาวนันดอร์)
        • สำเนียงซิลวันแห่งลุ่มแม่น้ำอันดูอิน
        • สำเนียงกรีนเอลฟ์แห่งออสซิริอันด์
      • ซินดาริน (ภาษาของชาวซินดาร์)
        • สำเนียงโดริอาธริน (ของชาวโดริอัธ)
        • สำเนียงฟาลาธริน (ของชาวฟาลัสและนาร์โกธรอนด์)
        • สำเนียงซินดารินเหนือ (ของชาวดอร์โธนิออนและฮิธลุม)
        • สำเนียงโนลโดริน (ของชาวโนลดอร์พลัดถิ่น)